Յուրաքանչյուր տարի համաշխարհային ֆուտբոլասերը ծանոթանում է երիտասարդ և խոստումնալից անունների հետ, որոնցից ամեն մեկը տարիների ընթացքում յուրովի է ցուցադրում իր խաղային որակները՝ կարողանալով «հետք թողնել» ֆուտբոլային աշխարհում։
Արդեն երկրորդ մրցաշրջանն է, ինչ Դորտմունդի «Բորուսիայում» է հանդես գալիս 17-ամյա հարձակվող Յուսուֆա Մուկոկոն։ Մեր այսօրվա հերոսը՝ չնայած մեծ ճանապարհ ունի անցնելու, որպեսզի համարվի ֆուտբոլային գլխավոր դերակատարներից մեկը, հասցրել է իր ցուցադրած խաղով երկրպագուների և մասնագետների ուշադրությունը սևեռել իր վրա, ինչպես նաև դառնալ մի շարք ռեկորդների հեղինակ։
Նոր սերնդի «Սամուել Էտո’Օ»-ն
Մուկոկոն ծնվել է 2004 թվականի նոյեմբերի 20-ին Կամերունի մայրաքաղաք Յագունդեում։ Նրա հայրը դեռևս 1990-ականներից հանդիսանում է Գերմանիայի քաղաքացի և բնակվում է Համբուրգ քաղաքում։ Փոքրիկ Յուսուֆան մանկությունն անցկացրել է հայրենի Յագունդեում՝ տատիկի և պապիկի խնամության ներքո։ Միայն 2014 թվականին Մուկոկոյի հայրը վերջինիս տեղափոխում է Գերմանիա, որտեղից էլ սկսվում է նրա ֆուտբոլային ճանապարհը։
Տեղափոխվելուց կարճ ժամանակ անց Յուսուֆան ընդգրկվում է «Սանկտ-Պաուլիի» ակադեմիա, որտեղ անցկացնում է երկու տարի։ Արդեն այդ ժամանակահատվածում նշմարվում են պատանի ֆուտբոլիստի տաղանդն ու ֆուտբոլային բարձր ինտելեկտը։ Ընդամենը 10 տարեկան հասակում Մուկոկոն հանդես էր գալիս 15 տարեկանների թիմում, որտեղ անցկացրած 12 խաղում կարողացել էր դառնալ 21 գոլի հեղինակ։
2016 թվականի հուլիսին աֆրիկական արմատներով հարձակվողի պոտենցիալը նկատում և իրենց թիմ են հրավիրում Դորտմունդի «Բորուսիայի» սկաուտները, որոնք լավագույններից են աշխարհում՝ նոր տաղանդներ գտնելու հրաշալի ունակությամբ։ «Բորուսիայի» պատանեկան թիմում շարունակական հիանալի ելույթների շնորհիվ Յուսուֆային տալիս են «վունդերքինդ» և նոր սերնդի «Սամուել Էտո’Օ» մականունները։
Տարիքի կեղծման հետ կապված սին խոսակցություններ, 14 տարեկան հասակում համագործակցություն համաշխարհային բրենդի հետ
Ժամանակակից ֆուտբոլում քիչ չեն դեպքերը, երբ աֆրիկացի ֆուտբոլիստների մեջ գտնվում են այնպիսիք, որոնք կեղծում են սեփական փաստաթղթերն ու տարիքը, որպեսզի կարողանան Եվրոպայում ավելի հեշտ դասավորել կարիերան։ Դեռևս վաղ տարիքում Մուկոկոն «Բորուսիայի» պատանեկան թիմերում այնքան հասուն ֆուտբոլ էր խաղում, որ նրա անվան շուրջ ևս սկսեցին տարիքի կեղծման հետ կապված խոսակցությունները։ «Բորուսիայի» պատանեկան թիմերի համակարգող Լարս Ռիկկենը բազմաթիվ առիթներով կտրականապես հերքել է խոսակցությունները, իբր ֆուտբոլիստի փաստաթղթերը չեն համապատասխանում իրականությանը։ Երբ լրացավ Մուկոկոյի 12-ամյակը, նրա հայրը նույնպես խոսեց որդու տարիքի հետ կապված աղմկահարույց թեմայի մասին․
«Տղաս 12 տարեկան է, նա պարզապես չի կարող լինել ավելի մեծ, քանի որ նրա մայրն ընդամենը 28 տարեկան է»։
Այս հայտարարությունից հետո կարծես վերջնականապես դադարեցին խոսակցությունները, որ Մուկոկոն հերթական աֆրիկացի ֆուտբոլիստն է, որը գնացել է փաստաթղթերի և տարիքի կեղծման ճանապարհով։
Տաղանդաշատ հարձակվողն այնպիսի հրաշալի և արդյունավետ խաղ էր ցուցադրում «մեղուների» պատանեկան թիմերում, որ վերջինիս համագործակցության առաջարկ է անում համաշխարհային բրենդներից մեկը՝ Nike-ը։ Այսպիսով, 2019 թվականի ապրիլին ֆուտբոլիստի և կազմակերպության միջև ստորագրվում է առաջին համաձայնագիրը, որով Մուկոկոն միանգամից ստանում է մեկ միլիոն դոլար։ Պայմանագրի մեջ կար այնպիսի կետ, համաձայն որի ֆուտբոլիստը հնարավորություն կունենար աշխատելու ընդհուպ 10 միլիոն եվրո գումար՝ կախված իր հետագա ելույթներից։ 14 տարեկան պատանու համար սա իսկապես աննախադեպ գործարք էր։
Ռեկորդների «ասպետը»
Էլ ի՞նչ հրաշալի և արդյունավետ ֆուտբոլ՝ առանց գրանցած մի շարք ռեկորդների։ Եթե ձեր ներսում «հասունանում» էր այս հարցը, մի շտապեք․
Յուսուֆան դորտմունդցիների հիմնական թիմում նորամուտը նշել է 2020 թվականի նոյեմբերի 21-ին՝ «Հերտայի» դեմ հանդիպման 85-րդ րոպեին փոխարինելով Էրլինգ Հոլանդին։ Այդ հանդիպմանը հաջորդած երեք խաղերում ևս հարձակվողը խաղադաշտ է մտել երկրորդ խաղակեսերում, իսկ ահա դեկտեմբերի 15-ին տեղի ունեցած «Վերդերի» դեմ խաղում առաջին անգամ դաշտ է դուրս գալիս մեկնարկային րոպեներից՝ մտնելով Բունդեսլիգայի պատմության մեջ։ 2020 թվականի դեկտեմբերի 15-ին Մուկոկոն 16 տարեկան 25 օրական էր։ Այդ ցուցանիշով պատանի ֆուտբոլիստը 310 օրով գերազանցեց «մեղուների» նախկին ֆուտբոլիստ Նուրի Շահինի ռեկորդը, որը սահմանվել էր 2005 թվականին։
Ընդամենը երեք օր անց Մուկոկոն հեղինակում է երկրորդ ռեկորդը։ «Ունիոն Բեռլինի» դեմ կայացած խաղում հարձակվողը դառնում է գոլի հեղինակ՝ այդկերպ դառնալով Բունդեսլիգայի պատմության մեջ գոլ խփած ամենաերիտասարդ ֆուտբոլիստը։ Մինչև վերոնշյալ երկու ռեկորդները հարձակվողը հասցրել էր իր «անունը» թողնել նաև Չեմպիոնների Լիգայի պատմության մեջ։ Դեկտեմբերի 8-ին կայացած «Զենիթի» դեմ խաղում, 58-րդ րոպեին փոխարինելով Ֆելիքս Պասլակին, Յուսուֆան դարձավ ակումբային ամենահեղինակավոր մրցաշարում երբևէ խաղացած ամենաերիտասարդ ֆուտբոլիստը։
Մինչ օրս 17-ամյա ֆուտբոլիստը «մեղուների» կազմում մասնակցել է 24 հանդիպման՝ դառնալով երեք գոլի հեղինակ։ Այս թվերն անշուշտ խոսուն չեն, բայց եկեք հիշենք նրա տարիքը, և ամեն բան կընկնի տեղը։ Իսկ թե ինչպիսի արդյունավետություն է ցույց տվել Մուկոկոն «Բորուսիայի» պատանեկան և երիտասարդական թիմերում, խնդրեմ․
Մինչև 17 տարեկանների թիմ՝ 56 խաղ, 90 գոլ, 16 գոլային փոխանցում
Մինչև 19 տարեկանների թիմ՝ 25 խաղ, 47 գոլ, 10 գոլային փոխանցում
Հարձակվողի ցուցադրած խաղի բնութագրիչներից, խփած գոլերից զատ, պետք է առանձնացնել բարձր արագությունը, ֆիզիկապես և տեխնիկապես հիանալի պատրաստվածությունը, ինչպես նաև աշխատասիրությունը։
Ժամանակին դորտմունդցիների մինչև 19 տարեկանների թիմի մարզիչ Միխաել Սկիբբեն նշել է․
«Այս պատանին միանշանակ դառնալու է համաշխարհային ֆուտբոլի իսկական առաջատարներից մեկը։ Նա բարձր պրոֆեսիոնալ է։ Մուկոկոյին կարող են խանգարել միայն վնասվածքները»։
Որպես եզրափակում նշենք, որ Յուսուֆա Մուկոկոն 18 տարեկան ֆուտբոլիստների մեջ 18 միլիոն եվրո տրանսֆերային արժեքով համարվում է իր տարիքային խաղացողների մեջ երկրորդ ամենաթանկարժեք ֆուտբոլիստը՝ զիջելով միայն «Բարսելոնայի» կիսապաշտպան Գավիին։
Հարձակվողը հասցրել է նորամուտը նշել նաև Գերմանիայի երիտասարդական հավաքականում՝ մեկնարկային երկու խաղում դառնալով երեք գոլի հեղինակ։
Սուրեն Մելիքսեթյան