Արդեն մի քանի օր է՝ հայ ըմբիշները սոցցանցերի միջոցով անդրադառնում են մարզաձևում առկա ֆինանսական խնդիրներին։
Այս հարցն առաջինը բարձրացվեց հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի հավաքականի մարզիչների ու մարզիկների` ապրիլի 7-ին կայացած ասուլիսի ժամանակ։ Հաջորդ օրն արդեն ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Կարեն Գիլոյանը հանդիպեց ազատ և հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի հավաքականների մարզիչներին, որից հետո ArmSport-ի հետ զրույցում ասաց, որ քննարկվել են հուզող բոլոր հարցերը, որոնց մեծ մասն արդեն իսկ լուծում է ստացել:
Հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի մարզիչ Գևորգ Ալեքսանյանի հետ զրույցում փորձել ենք հստակեցնել բարձրացված խնդիրներն ու հասկանալ՝ որ փուլում են դրանց լուծումները։
-Կարեն Գիլոյանի հետ հանդիպումից հետո Ձեր բարձրացրած խնդիրները լուծվեցի՞ն։
-Խնդիրներն այդպես արագ չեն լուծվում։ Բոլոր հարցերի շուրջ պայմանավորվել ենք, սկսվել է լուծումներ տալը։ Արագ լուծվող խնդիրներ չեն։ Հավաքվել, քննարկել ենք, որ պիտի լուծումներ տրվեն, որ հավաքականը նորմալ պատրաստվի։ Հույս ունենք, որ այս խնդիրները հերթականությամբ կվերացվեն։
-Պարոն Ալեքսանյան, իսկ այդ խնդիրները վաղո՞ւց էին ըմբշամարտում։
-Քիչ-քիչ կուտակված խնդիրներ էին։
-Ինչո՞ւ ավելի վաղ չէր խոսվում դրանց մասին:
-Բոլոր ժամանակներում էլ հարցերը բարձրացվել են՝ և՛ մրցավարության մասին, և՛ գումարների։ Այնպես չէ, որ մի քանի տարվա կամ մի քանի օրվա խնդիրներ են։ Պարբերաբար առաջացող խնդիրներ են։ Օրինակ, բժշկության թեման։ Հիշո՞ւմ եք՝ որ ժամանակներից չկան դիսպանսերներ, ստուգման խնդիրներ ունենք։
-Պարոն Գիլոյանը ներկայացրեց ըմբիշների ֆինանսավորման կարգը, որ գումար ստանում են արդյունքներ գրանցած մարզիկները․ Դուք ծանո՞թ էիք այդ կարգին:
-Այո՛, ինչպե՞ս կարող էինք ծանոթ չլինել։ Միշտ էլ իմացել ենք, որ մեդալներ նվաճած մարզիկները հաջորդ տարվա հունվարի 1-ից մինչև դեկտեմբերի 31-ը պետության կողմից նշանակված գումար են ստանում, նույնիսկ, երբ Գիլոյանը դարձավ փոխնախարար, այդ գումարները կրկնապատկվել են։ Բայց մեր բարձրացրած խնդիրը դա չէ։ Այստեղ թիմը պահելու խնդիրն է, որովհետև կան նաև մեդալ չբերող, բայց թիմին անհրաժեշտ մարզիկներ։ Կան մարզիկներ, որոնք այդ պահին վնասվածք ունեն, ու չենք տանում պաշտոնական մրցումների․ այդ տարին նա բաց է թողնում ու հաջորդ տարի գումար չի ունենում ստանալու։ Մեր բարձրացրած խնդիրը որպեսզի պարզ լինի, ասեմ՝ թիմը պահելու խնդիր կա։ Այսինքն, Հայաստանի չեմպիոնից, 2-րդ, 3-րդ տեղից սկսած պիտի կարողանանք մարդկանց ֆինանսավորել, որ 22, 26 տարեկան տղաները առանց տնից գումար ուզելու կարողանան գալ մարզումների։ Այս է խնդիրը։ Հասկանում եմ, որ մի փոքր ճիշտ չի ընկալվել, թե որն է մեր բարձրացրած խնդիրը։
-Մյուս՝ մեդալ չնվաճած մարզիկների ֆինանսավորումն ինչպե՞ս է իրականացվում։
-Սպորտում միշտ չէ, որ երբ մրցաշարի մասնակցեցիր, կարող ես հաղթել։ Անակնկալ պահեր կան, որ նույնիսկ լավագույն մարզիկն իրեն չի կարողանում լավ դրսևորել՝ կամ վնասվածք է ստանում, կամ վատ է զգում, կամ մրցավարի գործոնն է լինում։ Այսպիսի դեպքերում հաջորդ ամբողջ տարին նա ոչինչ չի ստանում։ Այ սա է մեր խնդիրը, որ կարողանանք մեդալային արդյունքի գումար չունեցող մարզիկներին ապահովել որոշակի գումարով, որ նա կարողանա գոյատևել։
-Իսկ ըստ կարգի՝ այդ մարզիկներին ո՞վ պիտի ֆինանսավորի։
-Ֆինանսավորումը միշտ իրականացրել է ֆեդերացիան։ Բայց հիմա ֆեդերացիաներին ֆինանսավորելու խնդիր կա ու այս խնդիրներն էլ դրանից են առաջ գալիս։ Նախկինում, երբ 8 տարի շարունակ Սամվել Կարապետյանը ֆինանսավորում էր ըմբշամարտը, այսպիսի խնդիրներ չկային։ Հիմա ֆինանս չկա ու կան խնդիրներ։ Այն ժամանակ ֆեդերացիան ուներ հովանավորչական գումարներ, որով լուծում էր այս խնդիրները։ Երբ արդեն ֆինանսավորում չկար ֆեդերացիաների կողմից և բոլոր մարզաձևերով պատրաստվում էինք ՕԽ-2020-ի վարկանիշային մրցումներին և հետո Օլիմպիական խաղերին մասնակցելուն, ԿԳՄՍ նախարարությունը որոշում կայացրեց, որը դարձավ փրկություն այդ թիմերի համար․ ֆինանսավորեցին վարկանիշային մրցումներին և խաղերին պատրաստվող մարզիկներին ու նրանց հետ աշխատող մարզիչներին, որպեսզի այդ թիմերը չցրվեն, կարողանան լիարժեք մասնակցել և համարում եմ, որ դա բոլոր մարզաձևերի համար փրկություն էր։ Դա, վստահաբար, օգնեց մեզ արդյունքներ ցույց տալու գործում։ ՕԽ-ից հետո այդ ֆինանսավորումը չկա, այսինքն՝ 2021 թվականից հետո։ Հիմա՝ մինչև 2024 թվականի Օլիմպիական խաղերը նման փրկության քայլ անելը, նման որոշում կայացնելը շատ անհրաժեշտ է։
-Նույնը նաև բուժանձնակազմի՞ ֆինանսներին էր վերաբերում։
-Այդ ժամանակ՝ այո։ Հիմա արդեն պիտի ձև, միջոց գտնել այս խնդիրները լուծելու համար։ Մեր խնդիրը ո՛չ անձերի դեմ է, ո՛չ կազմակերպությունների։ Ընդամենը բարձրացված խնդիրներին լուծում տալ ու շարժվել առաջ։ Մենք մեր աշխատանքն ենք ուզում կատարել, բայց որ պայմաններ ունենանք, որ կարողանանք մեր հնարավորությունները ցույց տալ։ Տեսեք, երիտասարդների ու պատանիների հավաքականների երկրորդ մարզիչները չեն ֆինանսավորվում։ Այս հարցը պիտի լուծվի։ Աշխատում են, բայց աշխատավարձ չեն ստանում։ Չհասկացվի, թե կա այդ աշխատավարձը, պահում են, չեն տալիս։ Ոչ, չկա։ Պետք է մտածել՝ ինչպես անել, որ նրանք էլ, թիմի բժիշկներն ու մերսողներն էլ վճարվեն։ Այդ մեխանիզմը չկա, պետք է վճարման մեխանիզմ ստեղծել։ Այս հարցին ևս նախարարությունում խոստացան լուծում գտնել։
-Կարեն Գիլոյանը նաև ասել էր, որ ըմբիշները ֆեդերացիայից մարզահագուստ ստացել էին․ ի՞նչ մարզահագուստի մասին էր խոսքը:
-Թիմը՝ ֆեդերացիայի միջնորդությամբ, Vbet-ի՝ Vivaro-ի հետ պայմանագիր է կնքել, որ գովազդային առումով ծառայություն մատուցի, ինչի դիմաց ստանա մարզահագուստ։ Բայց նշեմ, որ շատ վատ որակի է եղել։ Չեղածից լավ է, բայց այն չէ, ինչ ուզում ենք։ Խնդիրն այն է, որ մենք երկիր ենք ներկայացնում ու երկրի դրոշով, զինանշանով մարզահագուստ պետք է լինի։ Շատերի մոտ տպավորություն է ստեղծվել, որ մարզահագուստ պետք է միայն մրցումների գնալու համար, բայց դա մարզիկին ամբողջ տարին է պետք՝ թե՛ ձմեռային, թե՛ ամառային, մարզումային պրոցեսի համար։
-Գևորգ Ղարիբյանի վնասվածքի բուժման հարցի հետ կապված փոփոխություն եղա՞վ։
-Այս հարցին ևս լուծում պիտի տրվի։
-Հաբեթնակ Կուրղինյանն օրերս ասել էր, որ ազատ ոճային ըմբշամարտում արդեն կադրային խնդիրներ կան, եկող սերունդ չկա, նույն խնդիրը նաև Ձե՞զ մոտ է։
-Սերնդափոխությունը միշտ պիտի թիմի մեջ լինի, որովհետև տարիքով մարզիկները դուրս են գալիս ու պիտի համալրում լինի։ Սա շատ խորը հարց է։ Այս համալրմանը նաև զինվորական ծառայությունն է խանգարում, երբ մարզական վաշտում տեղ չի լինում, կամ մարզիկները տարկետման իրավունք չեն ստանում, հետո բանակ են գնում ու դրանից հետո էլ չեն շարունակում սպորտը։ Խանգարում է նաև այս վիճակը, երբ ավելի երիտասարդները ստիմուլ չեն տեսնում, տեսնում են, որ ֆեդերացիաների կողմից պարգևավճարներ չեն լինում, կան այս վերը թվարկած խնդիրները․․․Այսինքն, խնդիրը միայն հավաքականները չեն, պետք է մարզադպրոցներից սկսել։ Պետք է այնտեղ քանակակազմը շատանա, որ հավաքականում էլ քանակը շատանա ու կարողանանք որակ ստանալ։ Ասուլիսին էլ ասացինք՝ Հայաստանի մեծահասակների առաջնությանը իրական մեծահասակներ 30-35 հոգի են մասնակցում՝ 10 քաշային կարգում։ Պատկերացնո՞ւմ եք՝ ամեն քաշային կարգում 3 հոգի մասնակցի, այդ 3 հոգուց մենք աշխարհի չեմպիոն ենք ուզում ստանալ, իսկ մյուս երկրները այդ քաշային կարգում նախնական մրցումներ են անում, որակ ստանում, բերում երկրի առաջնությանը մասնակցելու, այնտեղից էլ մյուս որակն են վերցնում, որ մեզ հետ աշխարհի առաջնության մասնակցեն։ Այսինքն, իրենք 100-ի միջից են ընտրում, իսկ մենք՝ 3-ի։
Ինչ վերաբերում է մեր բարձրացրած խնդիրներին, նորից եմ կրկնում․ հավաքվեցինք, քննարկեցինք, բոլոր հարցերը նշվեցին, հիմա հերթով լուծումներ են տալու, սպասում ենք։
Ստելլա Բաբլոյան