Հայաստանում մենապայքարային սպորտաձևերը մեծ մասսայականություն են վայելում։ Երկրպագուների մեծ բանակ ունեն ըմբշամարտը, բռնցքամարտը։ Վերջերս լայն զարգացում են ստացել մարտերն առանց կանոնների։ Ձյուդոյի և ջիու-ջիցուի սիրահարներ ևս կան։ Այս բոլոր մարզաձևերի լավագույն հնարքների ծաղկաքաղն արած գրեփլինգ սպորտաձևն արդեն տարիներ շարունակ մասսայականություն է վայելում։ Ամեն տարի այս սպորտաձևով զբաղվող երեխաների ու պատանիների թիվն աճում է։
ArmSport-ը զրուցել է Հայաստանի գրեփլինգի ֆեդերացիայի գլխավոր քարտուղար Վլադիմիր Հովհաննիսյանի հետ, փորձել է հասկանալ՝ ինչ հեռանկար ունի գրեփլինգը Հայաստանում և ինչ խնդիրների առաջ է կանգնած այսօր մարզաձևը։
- Զարգացման ի՞նչ փուլում է հիմա գրեփլինգը Հայաստանում։
— Գրեփլինգը Հայաստանում բավական դինամիկ է զարգանում, և դրա համար շատ մեծ աշխատանք է կատարում Հայաստանի գրեփլինգի ֆեդերացիան՝ սկսած մարզչական և մրցավարական սեմինարներից և ավարտած Հայաստանի և միջազգային առաջնություններով։ Դրա մասին վկայում են նաև Հայաստանի գրեփլինգի հավաքականի արդյունքները տարբեր տարիքային խմբերում. Ֆեդերացիայի հիմնադրման օրվանից սկսած, այսինքն՝ մոտ 4 տարի, չի եղել միջազգային մրցաշար, որից Հայաստանի տարբեր տարիքային հավաքականները մեդալ չնվաճեն։ Մոտ 4 տարվա ընթացքում հավաքականի անդամները Եվրոպայի և աշխարհի առաջնություններից բերել են 23 մեդալ։ Խոսքը Եվրոպայի և աշխարհի UWW պաշտոնական առաջնությունների մասին է։ Բացի դրանից Հայաստանը հաղթող է ունեցել նաև Combat Games-ում։
Նաև ցանկանում եմ նշել, որ հենց հիմա Հայաստանի U15 հավաքականը պատրաստվում է մեկնել Եվրոպայի առաջնության, որտեղ Հայաստանի պատիվը կփորձի ամենաբարձր մակարդակով պահել 15 մարզիկ։ Եվրոպայի առաջնությունը տեղի է ունենալու Հունաստանի Լուտրակի քաղաքում՝ մայիսի 11-ին և 12-ին։
- Ինչու՞ պետք է ընտրել գրեփելինգը և ոչ՝ այլ մարզաձև։
— Գրեփլինգը խորհուրդ եմ տալիս ընտրել, քանի որ այն շատ դիտարժան սպորտաձև է։ Այն իր մեջ պարունակում է հնարքներ շատ տարբեր սպորտաձևերից, այսինքն՝ կարելի է ասել, որ գրեփլինգը մի քանի մարզաձևի համալիր է։ Այն իր մեջ ներառում է տարբեր տարրեր ձյուդոյից, ջիու-ջիցուից, ազատ ոճի ըմբշամարտից։ Դրան գումարում ենք նաև հենց բուն գրեփլինգի հնարքները, որոնք թույլ են տալիս մարզիկին լինել անհամեմատ ավելի ազատ, քան վերը նշված սպորտաձևերում առանձին-առանձին։ Այսինքն, գրեփլինգը միավորում է մենապայքարային տարբեր մարզաձևերի սիրահարներին, քանի որ այստեղ մենամարտերն ավելի դիտարժան են լինում։
- Ի՞նչ հաջողություններ են վերջին 1 տարվա ընթացքում գրանցել հայ մարզիկները։
— Ինչպես արդեն նշեցի, այս 4 տարվա ընթացքում Հայաստանի գրեփլինգի ֆեդերացիան ու տարբեր տարիքային հավաքականները բազմաթիվ հաջողություններ են գրանցել, բայց հենց նախորդ տարին էր խորհրդանշական ու հիշատակման արժանի։ Հայաստանի գրեփլինգի պատմության մեջ առաջին անգամ Հայաստանն ունեցավ մեծահասակների Եվրոպայի չեմպիոն, աշխարհի U20 տարիքային խմբում հաղթող և ունեցավ Combat Games-ի չեմպիոն։ Էլ չեմ խոսում հիշյալ մրցաշարերում տարբեր տարիքային խմբերում նվաճած բազմաթիվ մեդալների մասին։
- Ի՞նչ հեռանկարներ ունի Գրեփլինգը Հայաստանում։
— Գրեփլինգի հեռանկարները Հայաստանում շատ լուսավոր են թվում է։ Քանի որ, ինչպես ասում են, ամեն գործի սկիզբն է դժվար։ Իսկ մենք փայլուն սկիզբ ենք ունեցել գրեփլինգում՝ ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ միջազգային մրցասպարեզներում։ Բացի մեդալներից, ցանկանում եմ նշել նաև, որ Հայաստանն այն 5 երկրների ցանկում է, որն ունի միջազգային կարգի մրցավարների ինստրուկտոր, որը ուսուցանում է այլ երկրների մրցավարներին։ Դա շատ պատվաբեր է մեզ համար։
Գրեփլինգի հեռանկարի համար շատ կարևոր եմ համարում, որ մենք ունենք փայլուն երիտասարդներ ու երեխաներ, որոնք իրենց մարզական կարիերան սկսել են հենց գրեփլինգից։ Այսինքն, իրենք չեն տեղափոխվել մեզ մոտ այլ սպորտաձևերից, ինչը ևս կարևոր նշանակություն ունի այս մարզաձևի զարգացման ու մասսայականացման հարցում։ Ամենասկզբից գրեփլինգի օգտին ընտրություն կատարելն օգնում է մարզիկին արագ հարմարվել ու սովորել հնարքները։
- Առաջնային ի՞նչ խնդիրներ կան լուծելու գրեփլինգում, որոնք թույլ չեն տալիս մարզաձևին ավելի արագ զարգանալ։
— Առաջնային խնդիր, բնականաբար, պետք է նշեմ ֆինանսական բաղկացուցիչը։ Դեռևս գրեփլինգն ինքնաֆինանսավորվող մարզաձև է, ֆեդերացիան՝ նույնպես։ Ֆինանսավորումը թույլ կտա գրեփլինգը զարգացնել ամենաբարձր մակարդակի։ Հետևաբար, մենք ամեն ինչ անում ենք, որ գրեփլինգով զբաղվող բոլոր մարզիկները՝ երեխաները, պատանիներն ու մեծահասակները, լիարժեք հնարավորություն ունենան մասնակցելու Եվրոպայի և աշխարհի առաջնություններին։ Բացի դրանից, մենք շատ մեծ ծրագրեր ունենք մարզերում զարգացնելու նաև այս մարզաձևը։ Ունենք Լոռու և Արմավիրի մարզերում մարզադպրոցներ, որտեղից դուրս եկած մարզիկները մեկնում են միջազգային մրցումների ու վերադառնում են տպավորիչ արդյունքներով։ Մենք ցանկանում ենք հիմնավորվել նաև մյուս մարզերում, սակայն դրա համար մեզ պետք են բավարար քանակությամբ մասնագետներ, որոնց պակասը մենք նույնպես զգում ենք։
Ֆեդերացիան, ճիշտ է, ամեն տարի իրականացնում է մարզիկների, մարզիչների ու մրցավարների վերապատրաստումներ։ Բայց շատ ավելի արագ և լայնամասշտաբ զարգացնելու համար, խնդիր է մնում մասնագետների պակասը, որը հուսանք, որ ամեն տարի է՛լ ավելի հեշտ կլինի լուծել՝ թեկուզ և այլ մարզաձևերից ադապտացնելով ու վերապատրաստելով մարզիչների։ Հույս ունենք, որ նրանք իրենց գործունեությունը կծավալեն մարզերում, և գրեփլինգը կգործի ու կզարգանա Հայաստանի ամբողջ տարածքում։
Ռոբերտ Գասպարյան
