Փարիզ-2024-ին մնացել են հաշված ամիսներ։ Օլիմպիական ստուգատեսը հիանալի հնարավորություն է բոլոր մարզիկների համար իրենց անունը համաշխարհային սպորտում հավերժացնելու համար։ Ոմանք ցանկանում են դառնալ Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն կամ մեդալակիր, ոմանց համար էլ նման կարգի մեծ մրցաշարը հրաշալի հնարավորություն է անուն ձեռք բերելու և կարիերայում նոր զարգացում ապահովելու համար։
Այդ տեսանկյունից բռցքամարտիկների համար Օլիմպիական խաղերը ևս կարևոր են։ Սիրողական ռինգում հանդես գալու շնորհիվ նրանք կարող են որոշակի ժամանակ անց փոխել իրենց ճանապարհն ու մտնել պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտ։ Այդպիսի ճանապարհ է անցել նաև Ռիո-2016-ի մասնակից Նարեկ Աբգարյանը, որը բնակվում է ԱՄՆ-ում։ ArmSport-ի հետ զրույցում Նարեկը պատմել է Օվկիանոսից այն կողմ տեղափոխվելու պատճառների, Միացյալ Նահագներում բռնցքամարտի զարգացման մեթոդիկայի ու իր առաջիկա անելիքների մասին։
Նարեկ, ինչո՞ւ որոշեցիր տեղափոխվել ԱՄՆ, ինչպես տրվեց պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտ տեղափոխվելու որոշումը:
— Ռիոյի Օլիմպիական խաղերից հետո որոշեցի, որ արդեն ժամանակն է թողնել սիրողական բռնցքամարտն ու տեղափոխվել պրոֆեսիոնալ ռինգ։ Այդ որոշումը երկար սպասեցնել չտվեց։ 1 տարուց էլ պակաս ժամանակ պահանջվեց տեղափոխությունն իրականացնելու համար։ Ասեմ, որ ինձ համար առանձնապես շատ չի զգացվել տարբերությունը։ Տեղափոխությունն ինձ տրվել է հեշտությամբ, մարզումային գործընթացն ադապտացիան արագացրել է, և հիմա ամեն ինչ, իհարկե, կարգին է։
Ինչպե՞ս է ընթանում քո կյանքը ԱՄՆ-ում, ինչպիսի՞ն է քո օրը։
— Բնականաբար, անհամեմատ ավելի ակտիվ Միացյալ Նահանգներում օրերը շատ արագ են անցնում, կարելի է ասել՝ ժամանակը թռչում է։ Յուրաքանչյուր առավոտ գնում եմ մարզման։ Սա կանոն է, որը չեմ փոխել պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտ տեղափոխվելուց հետո։ Տարիներ շարունակ մարզվել ու մարզվում եմ յուրաքանչյուր առավոտ։ Դա ինձ թույլ է տալիս մնալ տոնուսի մեջ ամբողջ օրվա ընթացքում։
Առավոտյան մարզումներից հետո գնում եմ արդեն դահլիճ, որ պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտիկ լինելուց զատ նաև մարզիչ եմ։ Այսինքն՝ իմ օրը գրեթե ոչնչով չի տարբերվում մյուս բռնցքամարտիկների առօրյայից՝ ամեն օր մարզումներ, մարզումներ ու էլի մարզումներ։ Քանի որ կա մի պարզ ճշմարտություն՝ միայն քրտնաջան աշխատանքի շնորհիվ է հնարավոր հասնել ամենաբարձր նպատակներին։
Ծեծված հարց, բայց դե. ինչո՞ւ որոշեցիր թողնել սիրողական բռնցքամարտն ու մտնել պրոֆեսիոնալ ռինգ: Ե՞րբ կայացրեցիր այդ որոշումը
Սիրողական ռինգում այն ամեն ինչը, ինչի մասին երազում էի փոքր տարիքից՝ իրականացավ։ Ես միշտ եմ ցանկացել ներկայացնել Հայաստանը համաշխարհային սպորտի ամենակարևոր ստուգատեսին՝ Օլիմպիական խաղերում։ 2016թ․-ին Հայաստանի կազմում մեկնեցի Ռիո ու մասնակցեցի խաղերին։ Այդպես երազանքս իրականացավ։ Հետո եկավ պահ, երբ հասկացա, որ անհրաժեշտ է գումար աշխատել, իսկ սիրողական բռնցքամարտում, բոլորը գիտեն՝ գումար կամ չկա, կամ էլ շատ քիչ է։ Հեռանկարի հարց էր, սիրողականում առավելագույնը որ կարող էի անել՝ Օլիմպիական մեդալ նվաճելն էր, բայց դրանով, ինչպես ասում են, մեր գործում հեռու չես գնա։ Պրոֆեսիոնալ ռինգում պտտվող գումարները շատ ավելի մեծ են, դրա համար որոշեցի փոխել ուղղվածությունը։
Ասում են՝ Հայաստանում բռնցքամարտը զարգացած սպորտաձև է: Համեմատած ԱՄՆ ենթակառուցվածքների հետ՝ ի՞նչ տարբերություններ կնշես։
— Բնականաբար, Հայաստանում բռնցքամարտն ավելի զարգացած չէ, քան ԱՄՆ-ում։ Եկեք չմոռանանք, որ այստեղ սպորտի զարգացումը պետական ծրագրով է հաստատված։ Դեռևս փոքր տարիքից երեխաները դպրոց կամ քոլեջ հաճախելուց հետո հայտնվում են սպորտային խմբակներում։ ԱՄՆ-ում սպորտի հանդեպ նույնքան ուշադիր են, որքան հումանիտար առարկաների նկատմամբ։ Մեզ մոտ սպորտը դպրոցում սահմանափակվում է ֆիզպատրաստության դասով, առավելագույնը՝ շախմատի դասաժամով, իսկ ԱՄՆ-ում ամեն ինչ սիստեմատիկ է։ Եթե դպրոցից ու քոլեջից սկսած տեղի հավաքականում ես, տեղի թիմում ես, ունենում ես արտոնություններ հետագայի համար, աշխատանքի կամ հետագա ուսման հարցում ստանում ես առավելություններ։ Այդ իսկ պատճառով, սպորտով զբաղվողները շատ են։ Փոքր տարիքում մեխանիկորեն սպորտով զբաղվելը շատ հանգիստ կարող է փոխել վերաբերմունքը, ու տարիների ընթացքում գիտելիքն ու սերն այդ սպորտաձևի հանդեպ կարող է մեծանալ։ Այդպես աշխարհը կարող է ունենալ նոր չեմպիոն զուտ ոչնչից, զուտ դպրոցում սպորտի հանդեպ պետության վերաբերմունքի շնորհիվ։
Այո, Հայաստանում էլ է ուշադրություն դարձվում բռնցքամարտի նկատմամբ, բայց համեմատական եզրեր անցկացնելը տեղին չէ։ Հայաստանը յուրաքանչյուր քաշային կարգում չէ, որ կարող է մեդալի հույս ունենալ, իսկ ԱՄՆ-ն այդ սպորտաձևում միշտ էլ եղել է ֆավորիտ, ինչպես օրինակ՝ լողում կամ բասկետբոլում։
Առաջիկա քո գլխավոր անելիքները որո՞նք են։
— Ես երբեք չեմ դադարում բավարարվել ձեռքբերածովս ու միշտ առաջ եմ քայլում։ Օրինակ, առաջիկա անելիքներից մեկը սեփական բռնցքամարտի ակումբ բացելն է։ Դա էլ է եղել երազանք, որն ԱՄՆ-ում ի կատար ածելն ավելի քան իրատեսական եմ համարում։ Մոտակա ժամանակներս պետք է հայտարարեմ հաջորդ մենամարտիս մասին։ Այս պահին չեմ կարող ասել՝ որտեղ այն պետք է լինի, հստակություն չկա նաև ժամկետների հարցում, բայց խոստանում եմ՝ ամենամոտակա ժամանակներում ամեն ինչի մասին կտեղեկացնեմ բոլոր երկրպագուներին, որոնց աջակցությունը ես միշտ զգացել եմ նույնիսկ հեռավորության վրա։
Հաճա՞խ ես գալիս Հայաստան, զգու՞մ ես Հայաստանի կարիքը` ապրելով արտերկրում։
— Բնականաբար, շատ եմ կարոտում Հայաստանը։ Արդեն 1 տարի է՝ հայրենիքում չեմ եղել։ Կարոտս առնելու համար սկսել եմ հայկական երաժշտություն ավելի շատ լսել ( ծիծաղում է)։ Երբ հեռու ես լինում հայրենիքից, ամեն հայկականի կարիքը շատ զգում ես։
Հետևու՞մ ես մեր բռնցքամարտիկների ելույթներին, ի՞նչ ակնկալիքներ ունես Փարիզի ՕԽ-ից։
— Իհարկե հետևում եմ մեր տղաների ելույթներին։ Համոզված եմ, որ հաջորդ Օլիմպիական խաղերում (Փարիզ-2024 – խմբ.) լավ ելույթներ ենք ունենալու, որովհետև լավ թիմ ունենք։ Եվ դա այն դեպքում, որ համեմատական կարգով մեր թիմը համալրված է երիտասարդ բռնցքամարտիկներով։ Այն իրենից մեծ ուժ է ներկայացնում, քանի որ բռնցքամարտիկները հաղթանակի ծարավ ունեն ու ցանկանում են արժանվույնս ներկայացնել Հայաստանը քառմյակի գլխավոր ստուգատեսում։ Ներքուստ վստահ եմ ու հավատում եմ, որ ամեն ինչ լավ է լինելու, հաղթանակները սարերի հետևում չեն։
Ինչ՞ խորհուրդ կտաս երիտասարդ բռնցոամարտիկներին` արժե՞ մտնել պրոֆեսիոնալ ռինգ, եթե այո` ե՞րբ, ո՞ր տարիքից:
Ես չեմ ափսոսում, որ մտել եմ պրոֆեսիոնալ ռինգ, կարծում եմ՝ ճիշտ քայլ էր։ Պնդում եմ՝ արժե մտնել պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտ, որովհետև սիրողական ռինգում առանց մեդալների, հաջողությունների անհրաժեշտ վարձատրություն չես ստանալու, որ կարողանաս բոլոր կարիքներդ հոգալ, մանավանդ երբ ամուսնանում ես, ընտանիք ես կազմում, այս խնդիրը հատկապես լուրջ է երիտասարդների շրջանում, գումարը չի բավարարում։ Եվ դա միայն Հայաստանում չէ։ Դրա համար եթե սիրողականում հաջողություններ կան արդեն, կարելի է տեղափոխվել պրոֆեսիոնալ ռինգ, դառնալ հայտնի, գումարներ աշխատել, ամեն ինչ ապահովել ապագայի համար ու իհարկե դառնալ աշխարհի չեմպիոն։ Դա ցանկացած բռնցքամարտիկի երազանքն է։
Ռոբերտ Գասպարյան