Վերջին անգամ, երբ Մյունխենի «Բավարիան» Բունդեսլիգայում չէր հաղթել, աշխարհը շոկի մեջ էր: Բայց ոչ թե մյունխենյան ակումբի անհաջողությունից, այլ iPhone-ի նոր դիզայնից, որն այդ ժամանակ նոր ներկայացվել էր: 10 տարի անընդմեջ թիմը չեմպիոն էր Բունդեսլիգայում: Իհարկե, եղել են պահեր, երբ թիմը քիչ էր մնում՝ զրկվեր արծաթե պնակից, բայց ամեն ինչ բարեհաջող էր ավարտվում: Այս տարի գրանցված պատկերը, մեծ հաշվով, շատ չի փոխվել. «Ռեկորդմայստերը» նորից չեմպիոն է, սակայն հետհամն ավելի տհաճ է, բավարական փտած ներբերշիկը: Թիմի ներսում տիրող փնթի վիճակն աննկատ չմնաց նույնիսկ երկրպագուների աչքից. չեմպիոնական միջոցառմանը ներկա չէր Օլիվեր Կանը: Ու՞ր էր կորել ակումբի գլխավոր տնօրենն այդ գերուրախ և դրամատիկ պահին: Այդ պահին քչերը գիտեին, որ նրան ակումբի ղեկավարությունն արգելել էր նույնիսկ մոտ գալ ֆուտբոլիստներին: Նա արդեն աշխատանքից ազատված էր: Նույնը սպասվում էր նաև սպորտային տնօրեն Հասան Սալիհամիջիչին, որը Ջամալ Մուսիալայի չեմպիոնական գոլի ժամանակ մանկան պես ուրախությունից ցատկոտում էր: Նա նույնիսկ այդ պահին չգիտեր՝ ինչ է սպավում իրեն ընդամենը մի քանի ժամ անց: Կամ, գուցե, գիտե՞ր…
Մյունխենյան գրանդում Կանն ու Սալիհամիջիչն անցկացրել են երկար-երկար տարիներ՝ նախ որպես ֆուտբոլիստ, ապա՝ որպես ֆունկցիոներ: Այո, նրանց անվան հետ են կապված թիմի վերջին տարիների հաջողությունները, սակայն այս մրցաշրջանում տեղի ունեցած իրադարձություններն այլ ելք չէին թողնում: Փորձենք հասկանալ՝ որտեղ է թաղված շան գլուխն ու ինչը ստիպեց Գերմանիայի ամենատիտղոսակիր ակումբի ղեկավարությանը գնալ նման քայլի:
Սալիհամիջիչը եկավ, երբ կար դրա կարիքը
2017 թվականին Հասան Սալիհամիջիչը, մի պահ կատարելով «Բավարիայի» ժամանակավոր գլխավոր մարզչի պարտականությունները, կարիերայում level-up արեց ու դարձավ ակումբի սպորտային տնօրեն: Նա եկել էր փոխարինելու Մատիաս Զամերին, որը հրաժարական էր տվել առողջական ու ընտանեկան խնդիրների պատճառով: 1 տարի հանգիստ աշխատելուց հետո Սալիհամիջիչը բախվեց առաջին խնդիրներին: 2018-ի աշնանը «Բավարիան» 4 անընդմեջ թույլ հանդիպում անցկացրեց: Լրագրողները թիրախավորեցին Մանուել Նոյերի սեյվերի ցածր արդյունավետությունը, Նիկո Կովաչի անատամ տակտիկան ու Ռոբերտ Լևանդովսկու պասիվությունը: Սիլհամիջիչը դիմեց բարձր ղեկավարությանը: Ռումենիգեն, Հյոնեսն ու բոսնիացին հատուկ ասուլիս հրավիրեցին, որտեղ քարը քարին չթողեցին լրագրողներից՝ պնդելով, որ «մամուլում հրապարակված տեղեկությունները նպատակ ունեն պախարակել ակումբի համբավն ու խարխլել թիմի ներսում տիրող հանդարտ մթնոլորտը»:
Սալիհամիջիչը խնդիրներ էր ունենում նաև Հանսի Ֆլիքի հետ: Այդ մասին առավել տպավորիչ արտահայտվել է ակումբի ևս մեկ լեգենդար ֆուտբոլիստ՝ նախկին ավագ Շտեֆան Էֆենբերգը: T-online.de-ում սյունյակագիր հանդիսացող Էֆենբերգը հայտարարել է, որ Սալիհամիջիչը թույլ չէր տալիս Ֆլիքին խառնվել տրանսֆերային գործերին: «Ապշել կարելի է՝ ինչպես Ֆլիքին թույլ չեն տալիս գոնե նվազագույն մասնակցություն ունենալ տրանսֆերային ցուցակ կազմելու գործընթացին: Դա նրան հունից հանել է», — գրել է Էֆենբերգը Ֆլիքի պաշտոնանկությունից կարճ ժամանակ առաջ:
Պատկերացրեք՝ այս կոնֆլիկտը ձգվել է մոտ 1,5 տարի: Ամենաաղմկահարույց սկանդալներից մեկը կապված է Տիմո Վերների հետ: Սալիհամիջիչը պնդում էր, որ Վերները այն ֆուտբոլիստը չէ, որը պետք է «Բավարիային»: Ֆլիքի կարծիքը լրիվ հակառակն էր: Սակայն Սալիհամիջիչը թքած ուներ իր մարզչի վրա. նա համառորեն աշխատում էր Լերոյ Սանեի տրանսֆերի վրա: 2020 թվականի մարտին Հանսի Ֆլիքը ակումբի ղեկավարությունից տրանսֆեր իրականացնելու համար վետոյի իրավունք պահանջեց, սակայն մերժում ստացավ: Նրա և Սալիհամիջիչի միջև լարվածությունը մեծանում էր, սակայն ղեկավար կազմում տեղ գտած Օլիվեր Կանը նրանց կանչեց տետ-ա-տետ կոշտ զրույցի: Տարաձայնությունները, կարծես, հարթվեցին, սակայն դա միայն թվում էր: 2020-ի տրանսֆերային ամռան ձեռքբերումներն ավելի քան անհաջող էին՝ Մարկ Ռոկա, Բունա Սար, Դուգլաս Կոստա, Էրիկ-Մաքսիմ Շուպո-Մոտին: Այս 4 տրանսֆերներից առաջին 3-ը չարդարացրին սպասելիքները: «Ես եկել եմ այն եզրահանգման, որ նախորդ տարվա համեմատ մեր թիմի ներուժը թուլացել է, դա պետք է որպես փաստ ընդունենք», — 2021-ի սկզբում հայտարարեց Ֆլիքը: Ապրիլին նա հայտարարեց «Բավարիայից» հեռանալու մասին:
Կոնֆլիկտների արքաները
Ֆլիքին փոխարինած Նագելսմանը Գերմանիայի մարզչական ցեխի ամենահեռանկարային կերպարն է: Սալիհամիջիչենք որոշեցին մի կողմ դնել «հաստակողությունն» ու սկսեցին հաշվի նստել նրա հետ տրանսֆերների հարցում: Այդ է վկայում այն հանգամանքը, որ Նագելսմանն անձամբ էր մեկնել Մանեի հետ բանակցելու և անձամբ էր գնացել սեղմելու դե Լիխտի ձեռքը՝ պայմանագիր ստորագրելուց առաջ: Այս պահով սկանդալներ չեղան, փոխարենը ֆինանսական հողի վրա մեծ աղմուկ բարձրացավ: 2021 թվականի նոյեմբերին, երբ դեռ կովիդը վերջնակապես իր «մարշը չէր նվագել», «Բավարիան» որոշեց չփոխհատուցել ֆուտբոլիստների հասանելիք գումարը, որը նրանք պետք է ստանային ինքնամեկուսացման ժամանակ: Ակումբի ներսում դժգոհության ալիք բարձրացավ. Կիմիխն, օրինակ, այդ պատճառով չստացավ ավելի քան 760 հազար եվրո:
Մեկ ամիս անց ակումբի ղեկավարությունը «բախվեց» նաև երկրպագուների հետ: Կատարում՝ աշխարհի առաջնության նախապատրաստական փուլում շինհրապարակում մարդկանց մահանալու մասին լուրերի շրջանառությունից հետո երկրպագուները ակումբի ղեկավարությունից պահանջեցին խզել այդ երկրի հետ բիզնես կապերը: Նույնիսկ խաղերից մեկի ժամանակ ֆաները պաստառ էին բացել, որի վրա պատկերված էին Qatar Airways-ի շապիկների վրայից արյան հետքերը մաքրող Կանն ու Հայները հետևյալ վերնագրով. «Ամեն ինչ փողով կլվանք»:
2022 թվականի փետրվարին Սալիհամիջիչը տարաձայնություններ ունեցավ մյունխենյան ակումբի պատմության լավագույն ֆուտբոլիստներից մեկի՝ Լոթար Մաթեուսի հետ: Անվանի ֆուտբոլիստն ու մարզիչը բարձրաձայնեց Լուկա Էրնանդեսի ֆինանսական հարցերը: Ըստ Մաթեուսի՝ ֆուտբոլիստը, որի համար վճարվել է 80 մլն եվրո, պարտավոր է իր գնին՝ 20 մլն եվրո աշխատավարձին համապատասխան ֆուտբոլ ցուցադրել: «Եթե այդպես չլինի, մյուս ֆուտբոլիստներն էլ կարող են գալ ղեկավարության մոտ ու ասել «մենք էլ ենք ուզում այդպես», — ասել է Մաթեուսը:
Սալիհամիջիչի պատասխանը չուշացավ ու առաջացրեց երկրպագուների անհավանական հուժկու զայրույթը. «Իհարկե, նա պետք է մի բան ասեր, չէ՞ որ նա փորձագետ է: Բայց ես խորապես թքած ունեմ նրա ասածների վրա: «Բավարիան» իր ֆուտբոլիստներին է պաշտպանելու»:
Ռոբերտ Լևանդովսկու հեռանալն է՛լ ավելի լարեց Սալիհամիջիչին ու Կանին երկրպագուների դեմ: Լեհ հարձակվողը ակումբից հեռացավ՝ ղեկավարության հետ լուրջ տարաձայնություններ ունենալով: Սակայն այստեղ էլ «հանճարեղ» Սալիհամիջիչը գտավ «ճիշտ» խոսքեր՝ ինքն իրեն նոր փոսը գցելու համար. «Երբեք չեմ հասկացել նման վերաբերմունք: Հայրս ինձ սովորեցրել է՝ ինչ որ տեղից հեռանալուց հետույքով չփակել դուռը: Ռոբերտը հենց այդպես էլ արեց»: Լևանդովսկին հետագայում հանդիպեց ղեկավարության հետ տետ-ա-տետ, խնդիրը «ջրվեց», սակայն բոլորը լավ հասկանում են՝ դա միայն «դրսի աչքի» համար էր, մինչդեռ ներսում նրանք մինչև այսօր աչքով աչք չունեն իրար հետ:
Եթե ակումբի պատմության լավագույն ռմբարկու Ռոբերտ Լևանդովսկու հետ կարելի էր նման կերպ վարվել, ո՞վ է Մանուել Նոյերը, որ չարժանանա այդպիսի վերաբերմունքի: Մի օր «Բավարիայի» ղեկավարությունը քնից արթնացավ ու որոշեց աշխատանքից ազատել դարպասապահների մարզիչ Տոնի Տապալովիչին: Ասում են, Նոյերը «գժված» մտել է Օլիվեր Կանի սենյակ ու բացատրություն պահանջել, դուրս գալիս էլ խփել է աշխատանքային սեղանին ու հեռացել: «Այն, ինչ ասել ու արել է Նոյերը Տոնիի հեռացման կապացությամբ, չի համապատասխանում ոչ նրա՝ ավագի կարգավիճակին, ոչ էլ մեր ակումբային արժեքներին», — պաթոսախեղդ եղած ասել է Կանը:
Գագաթնակետը
Այս եղած-չեղածը դեռ կարելի էր ինչ-որ տեղ ընդունել, համակերպվել ու անցնել առաջ, սակայն Սալիհամիջիչն ու Կանը որոշեցին առաջնորդվել «մի հապաղիր, խայտառակիր քեզ մինչև վերջ» սկզբունքով և ընկան Նագելսմանի հետևից ու բերեցին Տուխելին: Ժամանակին Նագելսմանի թեկնածությունն ակտիվորեն պաշտպանած Կանը, մարզչի պաշտոնանկությունից հետո, սակայն, կտրուկ փոխեց հռետորաբանությունն ու արեց հայտարարություն, որը խաչ քաշեց նրա և իր կոլեգայի ներման հնարավորությունների վրա: «Մենք հասկացանք, որ այս և մյուս մրցաշրջանների համար գծված մեր նախագիծը վտանգի տակ է, դրա համար որոշեցինք ազատվել Յուլիանից: Վստահ եղեք՝ դա էմոցիաների հիման վրա կայացված որոշում չէ»:
Նագելսմանի ներկայացուցիչները հրապարակավ մեղադրում էին «Բավարիայի» ղեկավարներին անազնիվ մեթոդներով աշխատելու և թիկունքում այլ մարզիչների հետ բանակցելու համար: «Sport 360» ֆուտբոլային հեռուստաշոուի շրջանակում հայտնի դարձավ հետևյալը. Նագելսմանի ներկայացուցիչները ԶԼՄ-ներից էին իմացել, որ իրենց հաճախորդին պատրաստվում են պաշտոնանկ անել, միայն դրանից հետո են նրանք առերես հանդիպել Սալիհամիջիչին ու Կանին:
«Նա եկել է թրեբլի հետևից», — ասում էին «Բավարիայի» երկրպագուները, երբ իմացան, որ թիմի մարզչի ղեկը ստանձնել է Թոմաս Տուխելը: Ընդամենը 40 օրում Տուխելը հասցրեց դուրս մնալ Չեմպիոնների լիգայից, Գերմանիայի գավաթից, իսկ Բունդեսլիգայում չեմպիոնական տիտղոսը պարզապես սկուտեղի վրա մատուցեց «Դորտմունդը»: Ստացվեց, որ Տուխելը եկավ թրեբլի հետևից, բայց քիչ էր մնում գրողի ծոցն ուղարկեր ամեն ինչ, եթե չլինեին «Բորուսիայի» «մեղուները»:
Բնականաբար, երկրպագուները չէին կարող գոհ մնալ նման գործողություններից: «Սիթիի» հետ Չեմպիոնների լիգայի քառորդ եզրափակիչի խաղի ժամանակ երկրպագուները «Բրացոն (Սալիհամիջիչի մականունն է) և Կանն անցյալի հերոսներն ու այսօրվա անհաջողակներն են» գրությամբ պաստառ էին բացել:
Bild պարբերականի տեղեկություններով, ֆուտբոլիստների մեծամասնությանը դուր չի եկել այն հանգամանքը, որ Կանն ու Սալիհամիջիչը չեն փորձել գտնել խնդրի խորքային լուծումը՝ փոխարենը քավության նոխազ դարձնելով Յուլիան Նագելսմանին և այդ ամենը կապելով հանդերձարանում ինչ-որ միստիկ խնդիրների հետ: Աղբյուրի փոխանցմամբ, հանդերձարանում ոչ մի այնպիսի դեպք տեղի չի ունեցել, որը կարող էր խանգարել երիտասարդ մարզչին աշխատել:
Իսկ հիմա չոր փաստեր ու եզրակացություն. գործնականում, Սալիհամիջիչի գալու առաջին իսկ օրից խնդիրներ «Բավարիայում» եղել են, ու հիմնականում՝ իր մեղքով ու նախաձեռնությամբ: Դրան զուգահեռ՝ Սալիհամիջիչի ու Կանի հետ թիմը հաղթել է Չեմպիոնների լիգան ու չի ընդհատել հեգեմոնիան Գերմանիայում:
Բայց
- Չեմպիոնների լիգայում հաղթանակը գրանցված է ոչ սովորական պայմաններում՝ կովիդյան շրջան, առանց երկրպագուների, մեկխաղյա դիմակայությամբ (չնայած՝ թիմն իրոք ուժեղ էր, ու հաղթանակը թղթի վրա հաղթանակ է):
- Գերմանիայում էլ չկա մի թիմ, որը նույնիսկ 1/3 կազմով մոտ կանգնած լինի «Բավարիային»: Եթե նույնիսկ այս ընթացքում չեմպիոնական «պնակը» գնար այլ քաղաք, դա ոչ թե կլիներ չեմպիոն դարձած թիմի վաստակը, այլ «Բավարիայի» խայտառակ ամոթը:
Ռոբերտ Գասպարյան