Չհասցրեցինք ինչպես հարկն է հորանջել ու կարոտել եվրոպական ֆուտբոլը և ահա այն նորից մեզ հետ է. Իսպանիայի ու Անգլիայի առաջնությունները վերադառնում են մեծ բեմ։ Քանի որ 2024-ը մեծ մրցաշարի տարի է (Գերմանիայում պետք է կայանա Եվրոպայի առաջնությունը), հին մայրցամաքի ներքին առաջնությունները պետք է շուտ սկսվեն ու շուտ ավարտվեն։ Ուստի արդեն օգոստոսի 12-ից մեր բոլորիս տներում, բակերում նորից ակտուալ է դառնում ֆուտբոլային ամենավուլգար հարցը՝ «Ռեալ, թե՞ Բարսա»։
Թեպետ այս հարցը նույնքան հավերժական է, որքան, օրինակ, «հավն է եղել, թե ձուն», ու միևնույն ժամանակ ամենասղոցողն է, բայց այն շարունակում է մնալ բոլոր պրեվյուների գլխագրերում։ Նոր մրցաշրջանից առաջ իսպանական գրանդները կատարել են մի շարք տրանսֆերներ, դեռ մի քանիսն էլ ճանապարհին են։ Նրանց հետապնդողների թիվն էապես չի փոխվել, միջին հատվածում հավաքված թիմերը պատրաստ են խաղալ ուժեղների նյարդերի հետ, իսկ նկուղում սպասվում է թեժ պայքար գոյությունը պահպանելու համար։ Ստորև փորձենք հասկանալ՝ ումից ի՞նչ սպասել և չսպասել։
Չեմպիոնական մրցավազք
Չկա ու չի եղել մի մրցաշրջան, երբ «Ռեալն» ու «Բարսելոնան» չունենան չեմպիոնական հավակնություններ։ Իհարկե, երկու թիմերի մոտ էլ եղել են անկումային պահեր, սակայն դրանք շատ կարճ են տևել ու երբեք չեն ստիպել իջեցնել նկրտումների նշաձողը։ Չավիի գլխավորությամբ «Բարսելոնան» նախորդ մրցաշրջանում գերգերազանց մրցաշրջան անցկացրեց ներքին ասպարեզում՝ թիկունքում թողնելով «Ռեալին» ու «Ատլետիկոյին»։ Այս տարի, սակայն, այդքան հեշտ դժվար թե լինի։ Առաջնահերթ՝ «Բարսան» զրկվել է Սերխիո Բուսկետսից. «կապտանռնագույնների» ամենաինտելեկտուալ ֆուտբոլիստը գնացել է Մեսիի հետքերով «Ինտեր Մայամի»՝ մերկ թողնելով «Բարսայի» հենակետային գոտին։ «Է հա, բայց Գյունդողան են գնել, չէ՞» կասեք դուք և ճիշտ կլինեք, սակայն այս տրանսֆերը ոչ մի կերպ չի լուծի հենակետային գոտու բացը, քանի որ Գյունդողանն այլ գործառույթների համար է, Օրիոլ Ռոմեուն՝ ևս։ Ֆրենկի դե Յոնգը նախորդ մրցաշրջանում մաքուր «6» համարով խաղալու տխուր փորձ ունեցել է, բավական է։ Միակ տարբերակը մնում է Պեդրին։
Գործնականում Չավին այլ տարբերակ էլ չունի ու պետք էլ չէ գտնել։ Իսպանացի ֆուտբոլիստը չի դառնա մաքուր հենակետային, սակայն կխաղա խորքից։ Գյունդողանը կօգնի կողքից, Ֆրենկի դե Յոնգն էլ, ինչը հնարավորություն կտա դաշտում պահել նաև երկրպագուների սիրելի Գավիին։ Պեդրին դաշտի կենտրոնում կստանա արտոնություն, իսկ «Բարսելոնայի» կիսապաշտպանությունը կդառնա ավելի մոբիլ քան երբևէ։
Մեկ այլ խնդիր է նաև լավ մարզավիճակ հավաքած Ուսման Դեմբելեին փոխարինելու տարբերակը։ Մի կողմից դա կազատի Չավիի ձեռքերը, և Անսու Ֆատին նորից խաղաժամանակ ստանալու հնարավորություն կստանա, մյուս եզրից էլ կխաղա Ֆերան Տորեսը։ Սակայն իսպանական ֆուտբոլում չդադարող ֆինանսական խնդիրները թիմերի մեծամասնությանը դեռևս թույլ չեն տվել գրանցել նոր ֆուտբոլիստների։ «Բարսան» տուժածների առաջամարտիկն է, ուստի անհրաժեշտ կլինի բաց թողնել 1-2 ֆուտբոլիստի, որոնցից մեկը հենց Ֆատին է։
«Ռեալը» նոր մրցաշրջանը այս պահին դեռևս սկսում է առանց մաքուր կենտրոնական հարձակվողի։ Ֆլորենտինո Պերեսը հայտարարել է, որ թիմը նոր հարձակվող ձեռք չի բերելու Խոսելուից հետո։ Եթե թիմում լիներ, օրինակ, Բենզեմայի կամ Ռոնալդուի մակարդակի ֆուտբոլիստ (նույնիսկ եթե լիներ նրանց միայն աջ ոտքը), Խոսելուի տրանսֆերն առջևի գծի համար բավական կլիներ։ Բայց «Ռեալը» գոլ խփող ֆուտբոլիստ պարզապես չունի։ Իսպանական ԶԼՄ-ները գրում են, որ Կառլո Անչելոտին փոխելու է թիմի միջին գծի փիլիսոփայությունը՝ հրաժարվելով այդքան սիրելի դարձած 4-3-3 դասավորությունից՝ հօգուտ Ջուդ Բելինգհեմի։ Ինչպե՞ս։ Բացատրենք։
Մի շարք փորձագետների կարծիքով, այս սխեման պետք է բազմաթիվ արտոնություններ տա անգլիացի նորեկին, որոնք նա ուներ «Դորտմունդում», սակայն առջևի գծի «2»-ի հարցը լուծել է պետք։ Եթե Ֆլոն մտածում է, որ Վիվի-Ռոդրիգո զույգով կարելի է հեռու գնալ, ուրեմն նա, մեղմ ասած, ահավոր արկածախնդիր է։ Խնդիրը պարզ է՝ Ռոդրիգոն «9» համարի կամ նույնիսկ «կեղծ 9» համարի դիրքում խաղալու որոշակի փորձ ունի, մինչդեռ Վինիսիուսը սիրում է ազատություն, որը նա կարող է գտնել միայն եզրերում ճախրելով։
Թեպետ նոր մրցաշրջանն արդեն մեկնարկում է, սակայն տրանսֆերային շուկայում «Ռեալը» դեռ կարող է աղմուկ հանել։ Նախ բաց է դեռևս Մբապեի տրանսֆերի հարցը։ Ֆրանսիական պարբերականները գրում են, որ նա որոշել է մնալ Փարիզում, բայց այս խնդիրը դեռ «շատ է ջուր քաշելու»։ Իսկ ահա դարպասապահի հարցը կոնկրետ աղետալի է. Տիբո Կուրտուան կտրել է ծնկի խաչաձև կապանները։ Շուկայում մի քանի տարբերակ կա, մնում է ընտրել։ Ամենահարմար տարբերակը Դավիդ դե Խեան է։
Չեմպիոնական հավակնություններ ունի նաև «Ատլետիկոն»։ Դիեգո Սիմեոնեի թիմին ոչ մի պարագայում չի կարելի անլուրջ ընդունել։ Ի դեպ, եթե դուք մտածում եք, որ «Ատլետիկոն» շատ անհետաքրքիր ֆուտբոլ է ցույց տալիս ու արժանի չէ չեմպիոն դառնալուն, ուրեմն թարմացրեք ձեր կարգավորումները. նախորդ մրցաշրջանի ընթացքում «Էլ Չոլոն» հասկացավ, որ փակ ֆուտբոլն այլևս հնություն է ու վաղուց բացահայտված փաստ, ու 180 աստիճանով փոխեց թիմի փիլիսոփայությունը։ «Բետիսի» հետ խաղից հետո «Հնդկացիները» վերածվեցին անխափան մեքենայի, որը պարզապես խեղդամահ էր անում մրցակիցներին դիրքային գրոհներով։ Սիմեոնեն գտավ բալանսը պաշտպանության և հարձակման միջև և խաղը կառուցեց Անտուան Գրիզմանի շուրջ։
Այս խաղի շնորհիվ «Ատլետիկոն» 3 ամիս մնաց անպարտելի և պարտվեց միայն չեմպիոն «Բարսելոնային»։ Սիմեոնեի թիմերից այս մեկն ամենաշատը սիրվեց երկրպագուների կողմից։ Սակայն, մի բան է նման ֆուտբոլ խաղալ ու արդյունք ցույց տալ 2-3 ամիս, մի այլ բան է՝ ամբողջ մրցաշրջան։ Նոր մրցաշրջանը ցույց կտա՝ որքանով է Սիմեոնեն պատրաստ երկարաժամկետ ու ֆունդամենտալ փոփոխությունների։
Եվրագավաթային ինտրիգներ
Եթե ամեն ինչ գնա այնպես, ինչպես պլանավորված է, Չեմպիոնների լիգայի վերջին ուղեգրի համար պայքարն ընթանալու է 4-5 թիմերի միջև: Իհարկե, ֆավորիտն այս պարագայում, ինչպես միշտ, պետք է լինի «Սևիլիան»: Եվրոպա լիգայի գործող գավաթակիրը նախորդ մրցաշրջանը ներքին ասպարեզոմ ձախողեց: Խոսե Լուիս Մենդիլիբարը պետք է ամբողջական մրցաշրջան անցկացնի: Նախորդ տարի թիմը վերակենդանացավ մեխանիզմների պարզեցման շնորհիվ: Հիմա պատկերը այլ է: Այստեղ արդեն կերևա Մենդիլիբարի իրական մակարդակը:
«Ռեալ Սոսիեդատը» լուրջ տուժել է, ընդ որում՝ ինչպես կադրային, այնպես էլ հոգեբանական առումով: Նախորդ տարի բասկերի գլխավոր ուժը միջին գծի բալանսավորված խաղն էր, որտեղ ամեն ինչ պտտվում էր վետերան Դավիդ Սիլվայի շուրջ: Եվրոպայի ամենախելացի ու տաղանդավոր ֆուտբոլիստներից մեկի հեռանալուց հետո գլխավոր մարզիչ Ալգուասիլը պետք է լուծի նրան փոխարինելու ռեբուսը: Հիմնական տարբերակը Դոնի վան դե Բեկի տրանսֆերն է, սակայն դա իր մեջ մեծ ռիսկեր է պարունակում:
«Վիլյառեալը» ևս տուժել է «Սոսիեդատի» պես: Ընդ որում, եթե բասկերը կորցրել են միայն մեկ առաջատարի, «Դեղին սուզանավն» իր յուրաքանչյուր դիրքի առանցքային ֆուտբոլիստների է կորցրել: Թիմից հեռացել են Պաու Տոռեսը, Սամուել Չուկվեզեն ու Նիկոլաս Ջեքսոնը: Կիկե Սետյենի գլխավորությամբ «Վիլյառեալը» միանգամայն այլ ֆուտբոլ է խաղում և քիչ կապ ունի Ունայ Էմերիի դրած ֆուտբոլի հետ: Համակարգված խաղով կարելի է ինչ-որ արդյունքի հասնել: Մնում է հուսալ, որ քնից կարթնանա Ժերար Մորենոն:
Չեմպիոնլիգյան 4-րդ տեղի համար պայքարում ներգրավված է լինելու նաև «Բետիսը»: Մանուել Պելեգրինին վերջին տարիներին գերազանց թիմ է կառուցել, որը 2 տարի գլխից վեր է ցատկել՝ ունենալով խիստ սահմանափակ բյուջե: Բայց հիմա պատկերն այլ է. Թիմից հեռացել է առաջատարներից մեկն ու ավագը՝ Սերխիո Կանալեսը: Սկզբնական շրջանում չի լինելու նաև Նաբիլ Ֆեկիրը, որն ապաքինվում է խաչաձև կապանների վնասվածքից հետո: Մնում է հույսը դնել Սերխիո Ռոկայի և 31-ամյա Իսկոյի վրա, որը վերջին 6 ամսվա ընթացքում ֆուտբոլ գրեթե չի խաղացել:
Թաքնված ֆավորիտ է այս մրցավազքում նաև «Աթլետիկ Բիլբաոն»: Նախորդ տարի, երբ թիմի ղեկը ստանձնեց Էռնեստո Վալվերդեն, բոլորը միաբերան պնդում էին՝ թիմը ոչ միայն անարգել կմտնի եվրագավաթներ, այլև բարձր մակարդակի ֆուտբոլ ցույց կտա: Սակայն ստացվեց հակառակը: «Բասկերը» լավ սկսեցին մրցաշրջանը, բայց երկրորդ հատվածում գլխովին ձախողվեցին:
Իսպանական ԶԼՄ-ների կարծիքով դրա մեղքը միայն Վալվերդեինն է. հենց նա է բաց թողել խաղի թելը, կորցրել է տիրապետումը հանդերձարանում: Հիմա ժամանակ է անցել, հավակնությունները նույնն են՝ դուրս գալ եվրագավաթներ, քանի որ Վալվերդեի թիմն արժանի է դրան:
Բա մնացա՞ծը
Իսպանական ֆուտբոլում թիմերը բաժանված են 2, լավագույն դեպքում՝ 3 էշելոնի: Առաջին երկուսին անդրադարձանք: 3-րդում գտնվող թիմերը գրեթե հավասար շանսեր ունեն ինչպես հայտնվելու լավագույն տասնյակում, այնպես էլ դուրս մնալու Պրիմերայից: Օրինակ «Վալենսիան» պատմություն և ավանդույթներ ունեցող թիմ է, որի կազմում խաղում են/էին ուժեղ ֆուտբոլիստներ: Հիմա նրանք՝ Յունուս Մուսան ու Էդինսոն Կավանին, այլևս չկան: Նախորդ տարի թիմը հազիվ փրկվեց: Ոչ ոք չի կարող երաշխավորել, որ այս տարի այդ աղետից կստացվի խուսափել:
Կան, իհարկե այլ ինտրիգներ ևս: Մասնավորապես Ռաֆա Բենիտեսի վերադարձը Լա Լիգա: Նա կոչված է փրկելու «Սելտան», որը «Վալենսիայի» պես հազիվ պահպանեց իր տեղն ուժեղագույնների խմբում: Կարող են «կրակել» Խոսե Բորդալասն ու իր «Խետաֆեն», հնաոճ Խավիեր Ագիրեի «Մալյորկան»: «Օսասունան» նախորդ տարվա արդյունքով գրավեց եվրագավաթային տեղ ու այս տարի իր համար ապահովել է առնվազն եվրագավաթային աշուն, ինչը նշանակում է, որ թիմը զգալիորեն տանջվելու է այս տարվա Լա Լիգայում, քանի որ երկու ճակատով պայքարը բարդ է լինելու:
«Ժիրոնան», «Ռայո Վալեկանոն», «Կադիսը», «Ալմերիան», «Լաս Պալմասը», «Գրանադան» ու «Ալավեսը» ավանդույթ չեն խախտելու ու պայքարելու են վերջին 3 տեղերից մեկը չգրավելու համար:
Ռոբերտ Գասպարյան