Չեմպիոնների լիգայում հայտնի դարձան կիսաեզրափակիչի բոլոր մասնակիցները։ Ընդհանուր առմամբ, կայացած 8 խաղում թիմերը խփեցին 32 գնդակ, ինչն այս փուլի համար բացարձակ ռեկորդ է։ Մասնակից թիմերը երկրպագուներին պարգևեցին անմոռանալի էմոցիաներ։ Ոմանց սիրելի թիմը վաղաժամ թողեց պայքարը, մյուսների հույսը դեռ ապրում է՝ վայելել հաղթանակը եվրոպական ակումբային ամենահեղինակավոր մրցաշարում՝ մինչև ֆորմատային հեղափոխությունը։
Քառորդ եզրափակիչում «Բավարիան» մի փոքր ուժեղ գտնվեց «Արսենալից», «Դորտմունդը» կանգունության դաս ցույց տվեց «Ատլետիկոյին», ՊՍԺ-ն լուծեց 2017-ի «ռեմոնտադայի» վրեժը «Բարսելոնայից», իսկ «Ռեալն» ու «Սիթին» պարգևեցին մրցաշարի պատմության ամենադրամատիկ հանդիպումներից մեկը՝ սահմանելով այնպիսի նշաձող, որին հասնելն առաջիկա տարիներին ահավոր դժվար կլինի։ Հիմա հերթով անցնենք պատասխան խաղերի վրայով՝ ավելի մանրամասն։
Փոխհրաձգություն Դորտմունդում
«Բորուսիայի» և «Ատլետիկոյի» դիմակայության պատասխան խաղում երկրպագուներն ակնկալում էին լարված պայքար։ Ֆավորիտն այս մրցավազքում միանշանակ Դիեգո Սիմեոնեն էր, որն իր ահռելի փորձով մի գլուխ բարձր էր Թերզիչից։ Հանդիպման հենց մեկնարկում պարզ դարձավ, որ մեզ շատ ուրախ և հավես քառորդ եզրափակիչ է սպասվում։ 7-րդ րոպեի դրությամբ Մարսել Զաբիցերն ու Ալվարո Մորատան արդեն մեկական մեգավրիպում էին թույլ տվել։ Եթե ասվտրիացի ֆուտբոլիստի պարագայում վրիպումը զարմանք առաջացրեց, Մորատայի շեղ հարվածը գերնպաստավոր դիրքից ոչ մի արտառոց էմոցիա չառաջացրեց։ Ժամանակի ընթացքում պարզ դարձավ, որ «Բորուսիան» գտել է «Ատլետիկոյի» թույլ տեղը. Սամուել Լինոյի բացակայությամբ պաշտպանության աջ թևում Նաուել Մոլինան։ 5 պաշտպանով սխեմայում նրան պարբերաբար օգնության էին հասնում Ակսել Վիտսելը։ Հենց այս բացի վրա էլ սկսեց աշխատել Թերզիչը՝ րոպե առ րոպե ավելի ծանրաբեռնելով այդ եզրը։ «Հնդկացիները» դիմացան կես ժամ։ 34-րդ րոպեին Մատս Հումելսի ոսկերչական փոխանցումից հետո գոլի հեղինակ դարձավ Յուլիան Բրանտը՝ ներխուժելով մրցակցի պաշտպանական օղակները հիշյալ աջ թևից։ Եվս 4 րոպե անց պատկերը կրկնվեց։ Այս անգամ Յան Մատսենը բարդ հարված կատարեց, ինչից հետո գնդակն անցավ Յան Օբլակի ձեռքերի տակով։
Ընդմիջումից հետո «Էլ Չոլոն» օգտագործեց իր ուժեղագույն զենքերից մեկը՝ դիպուկ փոփոխությունները՝ դաշտ դուրս բերելով միանգամնից 3 նոր ֆուտբոլիստ։ Ու դա բերեց արդյունք։ Թիմը պարտվում էր, պետք էր գնալ վա-բանկ։ Ճնշումն աշխատեց 49-րդ րոպեին, երբ Մատս Հումելսը պատահմամբ գրավեց սեփական դարպասը։ Ինչ-որ պահի դաշտում էլ, լուսատախտակին էլ հավասարություն էր։ Նման պահերում Սիմեոնեն գործի դրեց իր երկրորդ զենքը՝ ուժերի հանկարծակի գերլարումը, և 64-րդ րոպեին փոխարինման դուրս եկած Անխել Կոռեան հաշիվը դարձրեց 2-2, ինչը ձեռնտու էր արդեն «Ատլետներին»։ Բայց այսքանով Սիմեոնեի թիմի ակտիվությունն ավարտվեց, քանի որ սեփական երկրպագուների ոգևորությամբ «Մեղուները» նետվեցին առաջ։ Գրոհների տեղատարափը հանգեցրեց 2 գոլի, ընդ որում՝ մեկը մեկից գեղեցիկ։ 71-րդ րոպեին Զաբիցերի փոխանցումից հետո գլխի շքեղ հարվածով աչքի ընկավ Նիկլաս Ֆուլկրուգը։ Եվս 4 րոպե անց Զաբիցերը խաղն իր վրա վերցրեց ու հեռահար հարվածով գրավեց Օբլակի դարպասը։ 4 գոլ մի խաղում Օբլակը ամեն խաղում բաց չի թողնում։ Կմտածեք՝ խաղը ձախողել է, բայց ամբողջ հանդիպման ընթացքում սլովենացի դարպասապահը մի քանի ուժեղ սեյվ է կատարել։
«Բորուսիան» միանգամայն արժանիորեն անցավ հաջորդ փուլ՝ պատասխան խաղում անելով այն, ինչ չկարողացավ անել առաջինում՝ փակել Անտուան Գրիզմանին։ Հենց սա դարձավ թիմի հաղթաթուղթը՝ 4-2։
Վրեժը միշտ սրտում
ՊՍԺ-ն փարիզյան խաղում արժանի պայքար մղեց «Բարսելոնայի» դեմ, սակայն պարտվեց 2-3 հաշվով։ Եթե ՉԼ-ում գործեին նախկին կանոնները, պատասխան խաղից առաջ ֆրանսիացիները լրիվ այլ հոգեբանություն կունենային։ Բայց դրսում խփած գոլն էլ «հաշիվ չէ», և ցանկացած հաղթանակ 1 գոլի առավելությամբ խաղը տեղափոխում էր լրացուցիչ ժամանակ։ Քանի հատ Մբապպե էլ ունենա մարզիչն իր կազմում, եթե մրցակցի կազմում կարգով ֆուտբոլիստներն ավելի շատ են, հաղթանակի հասնելը շատ բարդ է։ Իսկ եթե մարզիչը գիտի նաև ճիշտ ժամանակին փոփոխություն անել, գործը գրեթե անհնարին է դառնում։ Հենց Չավիի փոփոխությունները շրջեցին խաղի ընթացքը Փարիզում, և փոխարինման մտած Պեդրին ու Քրիստենսենը հաղթանակ բերեցին իսպանական գրանդին։
Կատալոնիայի մայրաքաղաքում ամեն ինչ հրաշալի սկսվեց Չավիի ու ընկերների համար։ 12-րդ րոպեին առաջին խաղի հերոս Ռաֆինյան բացեց հաշիվը։ Բայց հանդիպման հետագա ընթացքը դարձավ իսկական աղետ «Բարսայի» համար։ Նախ 29-րդ րոպեին Ռոնալդ Արաուխոն խախտեց կանոնները Բարկոլայի նկատմամբ և իրավացիորեն ուղիղ կարմիր քարտ ստացավ։ Մրցավարն այս դրվագում այլ ելք չուներ, քանի որ խախտումը միտումնավոր էր և զրկում էր մրցակցին հարվածելու ակնհայտ հնարավորությունից։ Դրվագն այնքան ակնհայտ էր, որ մրցավարին նույնիսկ VAR համակարգ պետք չեկավ։ Բաց թողած գոլից հետո «Բարսան» ամեն կերպ վերադասավորվում էր։ Տուժեց խեղճ Լամին Յամալը, որն իր տեղը դաշտում զիջեց Ինիգո Մարտինեսին։ ՊՍԺ-ի դաժան ճնշումները, ի վերջո, տվեցին արդյունք. 40-րդ րոպեին իր նախկին դարպասը նորից գրավեց Ուսման Դեմբելեն։
Քանակական առավելություն ստացած ՊՍԺ-ն երկրորդ կեսում շարունակեց ճնշումը։ 54-րդ րոպեին գեղեցիկ գոլով ՊՍԺ-ին առաջ մղեց Վիտինյան, որն աչքի էր ընկել նաև առաջին խաղում։ Բառացիորեն հաջորդ դրվագում մրցավարը դաշտի կենտրոնում կասկածելի խախտում արձանագրեց հօգուտ ՊՍԺ-ի, ինչից հետո տեղի տվեցին Չավիի նյարդերը։ Երիտասարդ մասնագետը կոտրեց օպերատորի պաշտպանիչ վահանակը, տեսախցիկների առաջ առավել քան ակնհայտորեն հայհոյեց մրցավարին, ինչի համար անմիջապես հեռացվեց դաշտից։ Մնալով առանց Չավիի, «Բարսան» փորձում էր գոնե գնդակ չընդունել և ինչ-որ կերպ խաղը տեղափոխել լրացուցիչ ժամանակ։ Բայց չստացվեց, քանի որ 61-րդ րոպեին Կիլիան Մբապպեն հաշիվը դարձրեց 3-1, որն արդեն ձեռնտու էր հյուրերին։ 64-րդ րոպեին Իլկայ Գյունդողանն ընկավ մրցակցի տուգանային հրապարակում, սակայն մրցավարի սուլիչը լռեց։ Այստեղ փորձագետների կարծիքները հակասական են։ Ոմանք պնդում են, որ Գյունդողանն ինքն է բախում փնտրել, որոշներն էլ հակառակ կարծիքի են։ Այս դրվագից հետո «Բարսան» այլևս չդիմացավ։ Խաղի ավարտից 1 րոպե առաջ Մբապպեն վերջակետ դրեց խաղին ու ՊՍԺ-ին երկու տարվա դադարից հետո դուրս բերեց կիսաեզրափակիչ՝ 4-1։ Դորտմունդն ընդդեմ Փարիզի՝ ասեք, որ զիլ է հնչում։
Նյարդերի պայքար ֆավորիտների մրցապայքարում
Երկու շաբաթ առաջ Մադրիդում երկրպագուներն ականատես եղան մրցաշարի պատմության ամենաէպիկ խաղերից մեկին, երբ թիմերը միմյանց դարպասը խփեցին 3-ական գոլ։ Կասկած որևէ մեկը չուներ, որ պատասխան խաղում գոլային հրավառությունը կշարունակվի։ Երբ 12-րդ րոպեին Ռոդրիգոն բացեց հաշիվը «Ռեալի» կազմում, նման կասկածներ ունեցողներն էլ համակերպվեցին գոլառատ հավանական սցենարի հետ։ Կոմբինացիան շքեղ ստացվեց. Դանի Կարվախալը գնդակն ուղարկեց Բելինգհեմին։ Վերջինս գրոսմայստերական ոճով կասեցրեց այն, գտավ աջից Ֆեդե Վալվերդեին։ Ուրուգվայցին նուրբ փոխանցմամբ սուր դիրք դուրս բերեց Վենիին, որն էլ փոխանցեց Ռոդրիգոյին։ «Ռեալի» ֆուտբոլիստը երկրորդ փորձից միայն գրավեց Էդերսոնի դարպասը։ Բաց թողած գոլից հետո «Սիթին» խելահեղ տեմպ հաղորդեց խաղին ու վտանգավոր պահեր շարեց մեկը մյուսի հետևից։ «Ռեալի» պաշտպանները շնչակտուր մի եզրից մյուսն էին վազում՝ կանխելու Բերնարդու Սիլվայի ու Ջեք Գրիլիշի անցումներն ու հարվածները։ Պաշտպանները ամենավերջին պահին պառկում էին հարվածի առաջ, հանում էին գնդակը դարպասային գծից կամ փրկում էր Լունինը։ Իսկ երբ չէր լինում ելք ու ճար, դարպասաձողն էր հասնում օգնության. առաջին կեսում չբերեց Հալանդի բախտը։
Երկրորդ կեսում պայքարն արդեն ավելի հանգիստ բնույթ էր կրում։ «Սիթին» գիտակցում էր, որ «Ռեալը» կարող է փախչել հակագրոհի, ու սկսեց ավելի բալանսավորված խաղալ։ «Ռեալը» տակտիկապես պատասխանեց ամուր պաշտպանվելով, բայց գոլից խուսափել չհաջողվեց։ Գրիլիշից «քրքրված» Կարվախալը հասցրեց թարմ Ժերեմի Դոկյուի հետևից, որի գործողություններից հետո գնդակը հայտնվեց դե Բրույնեի մոտ։ Բելգիացու հարվածն անկասելի էր։ Հիմնական ժամանակն ավարտվեց 1-1 հաշվով, և խաղը տեղափոխվեց լրացուցիչ ժամանակ։ Այստեղ զգուշությունն ամենակարևորն էր։ «Ռեալը» շարունակեց խաղալ ավտոբուսով և դիմացավ, իսկ հետո եկավ Լունինի հերթը։ «Արքայական» թիմի դարպասապահը փայլուն խաղաց հարվածաշարում՝ հետ մղելով Բերնարդո Սիլվայի և Մատեո Կովաչիչի հարվածները։ Այստեղ մեծ դեր ունեցավ Անտոնիո Ռուդիգերը։ Հենց «Ռեալի» գերմանացի պաշտպանը հուշեց Լունինին Կովաչիչի հարվածի ուղղությունը, այնուհետև գնաց իրացնելու հաղթական հարվածը` 5-3, և «Ռեալը» կիսաեզրափակիչում է։
Երբ վիճակագրությունը արդեն կայացրել էր իր որոշումը
Ընդունված է համարել, որ վիճակագրությունը չի կարող որոշել դիմակայության ֆավորիտին, քանի որ հիշյալ վիճակագրությունը զուտ թվերի ամբողջություն է, որը կերտել են ֆուտբոլիստները և որոնք մնում են զուտ թղթի վրա։ «Բավարիայի» հետ դիմակայությունում «Արսենալը» ֆավորիտի կարգավիճակ ուներ միայն առաջին հայացքից. «Բավարիան» կայուն ու վստահ ֆուտբոլ ցույց չի տալիս և ներքին առաջնությունում պարտվում է ում պատահի, իսկ «Արսենալը» շատ ավելի թարմ և ուժեղ տեսք ունի։ Բայց այստեղ առաջ է գալիս հոգեբանությունն ու վիճակագրությունը։ Վերջին 20 խաղարկություններից 4-ում «Արսենալը» լքել է պայքարն արդեն 1/8 եզրափակիչում, ևս 15 անգամ պարտվել է փլեյ-օֆֆում (1 անգամ խաղացել է եզրափակիչում 2006-ում)։ Այդ 15 անգամից 5-ը «Արսենալին» դուրս է թողել «Բավարիան»։
Առաջին խաղում երկրպագուները տեսան թիմերի թույլ կողմերը, որոնք հիմնականում պաշտպանությունում էին։ Թեպետ «Բավարիան» հաղթել էր 3-2 հաշվով, այն էլ՝ Լոնդոնում, պատասխան խաղում Տուխելը պետք է զարմացներ, և դա նրան հաջողվեց։ Վերջին տարիներին անհատական պաշտպանությունը անբաժանելիորեն կապված է «Ատալանտայի» հետ՝ մեկը մեկի դեմ ագրեսիվ խաղ առանց գնդակի, մշտական պրեսինգ, բազմաթիվ խլումներ հակառակ կիսադաշտում։ Թոմաս Տուխելի «Բավարիան» այլ տարբերակ առաջարկեց՝ միջին բլոկ (առանց բարձր պրեսինգի), բայց գրեթե բոլոր խաղացողներն ունեին «անհատական կողմնորոշումներ»՝ Էրիկ Դայերը խաղում էր Կաի Հավերցի, Նուսեր Մազրաուին՝ Բուկայո Սակայի, Կիմիխը՝ Գաբրիել Մարտինելիի, Կոնրադ Լայմերը՝ Մարտին Էդեգորի, Լեոն Գորեցկան՝ Դեկլան Ռայսի, Ռաֆայել Գերեյրոն՝ Բեն Ուայթի, Լերոյ Սանեն՝ Տակեհիրո Տոմիասուի հետ, իսկ Ջամալ Մուսիալան սովորաբար հետևում էր Ժորժինյոյին, բայց երբեմն բարձրանում էր կենտրոնական պաշտպանների մոտ: Հարի Քեյնը միշտ նրանց կողքին էր։
Գաղափարն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է գերազանց ֆիզիկական պատրաստվածություն։ «Բավարիան» «տակից դուրս եկավ»։ Հատկապես հիանալի էին Մազրաուին և Գերեյրոն: Խաղի վերջում, թեպետ անհատական պաշտպանությունն ավելի քիչ էր աշխատում, խաղացողները, հավանաբար, հոգնել էին: Սակայն հանդիպման մեծ մասում պլանն աշխատում էր: «Արսենալը» ստեղծել է ընդամենը 0,47 xG հնարավորություն։
Խաղը, գործնականում հիասթափեցնող անհետաքրքիր ստացվեց, և 63-րդ րոպեին Կիմիխի խփած գոլը միակն էր։ Բայց տակտիկապես երկու մարզիչները ցույց տվեցին շատ ուժեղ ֆուտբոլ։ Ընդ որում, եթե այս մրցաշրջանում Արտետայից արդեն սովորել էինք ամեն անգամ նոր լուծումների, ընդհանուր առմամբ, ձախողված Տուխելի փայլուն գաղափարը զարմացրեց։ Հատկապես տպավորիչ էր ձախ եզրում ֆուտբոլիստների ընտրությունը. Ալֆոնսո Դևիսը որակազրկված էր, Կոմանն ու Գնաբրին վնասվածք ունեին։ Միակ խելքին մոտ, բայց ռիսկային տարբերակը Մազրաուի-Գերեյրո զույգը դաշտ դուրս բերելն էր՝ մեկը ձախ պաշտպան է, մյուսը՝ աջ, բայց քանի որ երկուսն էլ ունեն 3 կենտրոնականով խաղալու փորձ, 4-ով խաղալու ժամանակ խնդիր չունեին մաքուր կիսապաշտպան խաղալու հարցում։
«Բավարիան» արժանիորեն դուրս եկավ կիսաեզրափակիչ, որտեղ մրցակիցը կլինի «Ռեալը»՝ հերթական դասական դիմակայությունը Չեմպիոնների լիգայում։
Ռոբերտ Գասպարյան