«Նիկիտա Պավլովիչն իր այս տարիքում այնպիսի զբաղված գրաֆիկ ունի, այնքան ծանրաբեռնված է աշխատում, որ ամեն օր ուզում ես գլխարկդ հանել նրա առջև ու խոնարհվել»,- հասցնում է ինձ հետ կիսվել Նիկիտա Սիմոնյանի օգնական Օլգան՝ մինչ կբարձրանայինք վերելակով և ինձ կուղեկցեր նրա աշխատասենյակ։
1998 թ-ից Ռուսաստանի ֆուտբոլի միության (ՌՖՄ) առաջին փոխնախագահ Նիկիտա Սիմոնյանի աշխատասենյակն ընդգծված համեստ է՝ Մոսկվայի կենտրոնում տեղակայված մի քանի հարկից բաղկացած միության հարուստ ինտերիերի ֆոնին։ Լեգենդար ֆուտբոլիստի և վաստակավոր մարզչի անցած փառահեղ ուղու մասին այստեղ հուշում է միայն համեստ ստենդը, թեև ՌՖՄ թանգարանում տեղ գտած շքեղ գավաթներն ամեն քայլին են վկայում ֆուտբոլում ունեցած նրա մեծ ավանդի մասին։
Նիկիտա Սիմոնյանն այսօր ոչ միայն առաջին փոխնախագահի պարտականություններն է կատարում, այլև Միության Տեխնիկական տնօրենն է, մարզիչների լիցենզավորման հանձանաժողովի նախագահը։ Մեծ եռանդով նախագահում է նաև «Կաշվե գնդակ» ֆուտբոլային ակումբը, որի անդամների թիվը մոտավոր հաշվարկներով կարող է հասնել մինչ 1 մլն․-ի։
Մեր ֆուտբոլի՝ փառահեղ «Արարատ-73»-ի էջը կերտած մարզչին հայերս հատուկ ջերմությամբ ենք վերաբերվում։
ArmSport.am-ը Նիկիտա Սիմոնյանի հետ հանդիպումը նախաձեռնել էր մեծանուն գործչի 93-ամյակի առթիվ։ Զբաղվածության պատճառով հանդիպումը համընկավ մեկ այլ հաճելի իրադարձության հետ․ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Մոսկվայում Նիկիտա Սիմոնյանին կհանձնի «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի շքանշանը։
— Երբ ես զանգում էի հարցազրույցի համար պայմանավորվելու, մտածում էի՝ հիմա կլսեմ, որ Նիկիտա Պավլովիչը աշխատանքի չի՜ գալիս․․․չգիտենք կհամաձայնվի ձեզ հետ հանդիպել, թե ո՜չ․․․․ և շատ հաճելի զարմացա, երբ ասացին՝ մեկնել եք հավաքականի հավաքներին։
— Դե․․․ ես հիմա այստեղից պետք է մեկնեմ մրցաշարի բացման։ Տանը ես կարող եմ գտնվել միայն շաբաթ-կիրակի, այն էլ՝ ոչ միշտ։ Լինում է, որ շաբաթ-կիրակի էլ եմ զբաղված։ Դա նախևառաջ խաղերն են, հավաքներն են, բացի այդ տարբեր հրավերներ եմ ստանում, տարբեր միջացառումների եմ մասնակցում։
— Իսկ ինչպե՞ս է Ձեր առողջությունը։ Ինչպե՞ս է Ձեզ հաջողվում այս տարիքում այսքան լավ տեսք ունենալ, այդքան խիտ գրաֆիկ։
— Կարծում եմ դա առաջին հերթին գեներն են, և, իհարկե, նաև իմ աշխատանքը։ Այս տարի արդեն 73 տարին է լրանում, որ աշխատում եմ։ Աշխատանքն ինձ համար, իհարկե, շատ մեծ խթան է։
— Ինձ ասացին, որ Դուք մինչև հիմա հատուկ եք հետևում «Սպարտակի» ելույթներին։
— Ոչ․․․ինչու՞ միայն «Սպարտակինը», չէ՞ որ ես Ռուսաստանի ֆուտբոլի միության առաջին փոխնախագահն եմ, ինձ հետաքրքում են բոլոր թիմերը։ Բայց, իհարկե, «Սպարտակն» իմ հարազատ ակումբն է․․․ բնականաբար հետևում եմ։ Հետևում եմ բոլոր հավաքականների թիմերին, բացարձակապես բոլորին։ Չէ՞ որ ես առաջին փոխնախագահն եմ, հետևաբար իմ հետաքրքրությունն ու աշխատանքը նվիրված է բոլոր թիմերին։
— Թե՛ որպես ֆուտբոլիստ, թե՛ որպես մարզիչ գրեթե միշտ գրանցել եք լավագույն արդյունքները, գոլերի քանակով Ձեր ռեկորդը «Սպարտակում» դեռ ոչ ոք չի գերազանցել։ Ինչպե՞ս է դա Ձեզ հաջողվել:
— Որովհետև ձգտել եմ դրան, որովհետև եղել եմ թիմում, եղել է փոխըմբռնում, «Սպարտակը» լավ թիմ է եղել, հավաքականը ․․․ և այլն, և այլն, այդ ամենը փոխկապակցված է։ Եղել են և՛ հաղթանակներ, և՛ պարտություններ։
— Իսկ ռուսական ֆուտբոլի զարգացման ճանապարհին ունեցած ո՞ր փորձն օգտակար և կիրառելի կլիներ հայկական ֆուտբոլում։ Օրինակ, լեգիոներների թվի սահմանափակումը զարգացման ուղիներից մե՞կն է, կբե՞րի դա զարգացման։
— Լեգիոներների հարցը շատ վիճելի է, շատ կարծիքներ ու մոտեցումներ կան այս հարցի շուրջ։ Բայց ես մի բան կասեմ` ես կողմ եմ, որ ունենանք ավելի շատ սաներ, հենց իրենց ակումբների սաները, որոնք կմեծանան և իրենց մրցակցությամբ դուրս կմղեն լեգիոներներին։ Քանի որ նույն սանը, որը մեծացել է այդ ակումբում, նա արդեն այդ ակումբի պատրիոտն է, նրա սիրտն այլ կերպ է ցավում ակումբի հաջողությունների համար։
— 1973 թ․ Ձեր ղեկավարությամբ «Արարատը» դարձավ Խորհրդային Միության չեմպիոն և գավաթակիր։ Հաջորդ տարի մրցաշարում իջավ մինչև 5-րդ տեղը, որից հետո Դուք հեռացաք ակումբից․․․
— Դրա համար ես ունեցել եմ իմ անձնական պատճառները, բայց չեմ ցանկանում այդ մասին բարձրաձայնել։ Եղել են պատճառներ, դրանք նաև տան հետ էին կապված։ Դա 5-րդ տեղն իջնելու պատճառով չէր։ Թեև այդ ժամանակ թիմն ի վիճակի էր հանդես գալու շատ ավելի բարձ հորիզոնականներում, բայց ոչ՝ 5-րդ։ Այնտեղ կային այլ խնդիրներ, որոնք նույնպես չեմ ուզում հնչեցնել։
— Դուք կարծես ծանրացած սրտով եք հեռացել Հայաստանից, թե՞ ինձ սխալ թվաց Ձեր պատասխանից։
— Ոչ․․․ ոչ․․․ Ես հրաժեշտ եմ թվել թիմին, թիմի տղաների հետ մնացել են միշտ լավ հարաբերություններ, բացարձակապես բոլորի հետ՝ առ այսօր․․․ իհարկե նրանց հետ, ովքեր կենդանի են մնացել․․․ շատերն են արդեն հեռացել։ Վերջինը հրաժեշտ տվեցինք Ալյոշային Աբրահամյան:
— Իսկ Ձեր կյանքում որո՞նք են եղել դժվար փուլերը, դժվար հաղթահարելի։
— Ես եղել եմ ոչ միայն «Արարատի» մարզիչը, եղել եմ և՛ «Սպարտակինը», և՛ «Չեռնամորեցինը»։ Իհարկե, եղել են դժվար պահեր, եղել են պարտություններ, և հաճախ եմ ստիպված եղել իմ հասցեին ոչ քիչ վիրավորական արտահայտություններ լսել․․․ բոլոր ակումբների երկրպագուներից․․․ «Արարատինը» երևի ամենից քիչն է բաժին հասել։
— Իսկ թիմի հաջողության բանալին այնուամենայնիվ մարզչի՞ ձեռքում է, թե՞․․․
-Թիմի ձեռքում է։ Թիմը պետք է լինի մեկ ամբողջություն․․․ մե՛կ ամբողջություն․․․ մե՛կ ընտանիք, որպեսզի թիմում լինի առողջ մթնոլորտ և հաղթողի ոգի։ Հաղթական ոգին, իհարկե, տղաներից բացի պետք է ներարկի նաև մարզիչն ինքը։
— «Արարատում» ու՞մ էիք ավելի շատ սիրում։
— Բացարձակապես բոլորին․․․ բոլորին հավասարապես սիրել եմ։ Իհարկե, առանձնացնել կարող եմ հատուկ տաղանդներին․ Արկադի Անդրեասյան, Էդուարդ Մարկարով, բայց նրանց բոլորին մարտի էր տանում Զանազանյան Հովհանննեսը, դե իհարկե նաև մյուս բոլոր տղաները… Ալյոշան Աբրահամյան, որ դարպասի մոտ էր:
— Նիկիտա Պավլովիչ, իսկ հայկական արմատներն ինչ-որ կերպ անդրադառնու՞մ են Ձեր խոհանոցի վրա, դուք ի՞նչ եք նախընտրում հայկական խոհանոցից։
— Գիտեք, երբ ես աշխատում էի Երևանում, ասում էին՝ գնանք մի կտոր հաց ուտենք, խորոված։ Բայց դե, մինչև խորովածին կհասնեին, այնքա՜ն այլ ճաշատեսակներ էին բերում` է՛լ տոլմա, է՛լ Սևանի իշխան․․․ Հաջորդ անգամ որ գալիս էի, արդեն սկզբից ասում էի՝ սկսենք խորովածից:
— Եթե նորից հնարավորություն ունենայիք մասնագիտություն ընտրելու, նորից նույն ընտրությունը կանեի՞ք։
— Միակ բանը, որ կարող էր ֆուտբոլին մրցակից լինել՝ արվեստն է, երաժշտությունը, քանի որ ես նվագել եմ շեփոր։ Առաջին շեփորահարն եմ եղել նվագախմբում և շատ սիրում եմ դասական երաժշտությունը։ Հանճարեղ դիրիժոր Սվետլանան ապշել էր, երբ ես նվագելու ընթացքում թվարկում էի, թե սա որ սիմֆոնիայից է։
— Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպմանը ի՞նչ թեմայի շուրջ եք զրուցելու։
— Ես նրան միայն մեկ ասելիք ունեմ․ Մաղթում եմ արդյունավետ գործունեություն՝ ի բարօրություն մեր ազգի․․․ Եվ վերջ․․․
Հարցազրույցի առաջին հատվածը կարող եք կարդալ այստեղ՝ https://armsport.am/2019/10/25/nikita/
Զառա Օհանյան` Մոսկվայից ArmSport-ի համար
