Ֆոտոլրագրողի հուշեր։ Հայկական ջրագնդակի հետքերով

Երբ ասում ես «հայկական ջրագնդակ», շատերը պարզապես նայում են քեզ՝ չընկալելով, թե ինչպես կարող են նույն բառակապակցության մեջ հանդիպել այդ երկու բառերը։ Ցավոք, այո՛, այժմ, երբ այդ մարզաձևով Հայաստանում զբաղվում են հատուկենտ մարզիկներ, չկա պրոֆեսիոնալ առաջնություն կամ անգամ սիրողական լիգա, շատերի համար Water Polo մարզաձևի «հայկականությունն» անընկալելի է։

Խորհրդային շրջանից մնացած սուղ ենթակառուցվածքները վաղուց կորսվել են անկախության առաջին տարիների ընթացքում, մասնագետները՝ լքել Հայաստանը կամ չեն էլ ցանկանում առնչվել մարզաձևի հետ։ Բացառիկ անհատների ու մարզաձևի նվիրյալների ջանքերով այն շարունակում է գոյատևել։ Շատերի աչքից հեռու, տարին մի քանի անգամ անց են կացվում տարիքային մրցաշարեր, որոնց մասին լավագույն դեպքում իմանում են իրենք՝ մասնակիցներն ու նրանց հարզատները, մեկ էլ պատահական մարդիկ, ովքեր եկել էին զվարճանալու լողավազանում կամ պարզապես լողալու, իսկ այդ օրը փակ է եղել մուտքը, քանի որ նույն այդ մուտքի մոտ նրանց ասել են․ «Այսօր փակ է, մրցումներ կան, վոդնի պոլո․․․»։

2016 թվականին, արդեն չգիտեմ, թե ինչպես ստացվեց, որ իմացա հերթական նման մրցումային օրվա մասին։ Դավիթ Համբարձումյանի անվան ջրացատկի օլիմպիական մարզադպրոցում հենց իմ առջև կանգնած տարիքով տղամարդն իր պատանի տղայի հետ եկել էին մարզումների, պարզվեց ժամերը շփոթել են ու տեղյակ չէին ջրագնդակի հանդիպման մասին։

Վոդնի ինչ՞։
Պոլո։ Ջրի գնդակ․․․,- պատասխանեց պահակը։
Էտ որն ա՞, ջրի ֆուտբո՞լ։
Տենց մի բան, վերևից կարող եք նայել։

Լրագրողական քարտս ցույց տվեցի՝ հասկացնելով, որ ես լավատեղյակ եմ, թե ուր եմ եկել ու գնում եմ «վոդնի պոլո» նկարելու։ Այստեղ կարևոր մի փաստ նրանց համար, ովքեր կյանքում ինչ-որ մի օր կորոշեն զբաղվել ֆոտոլրագրությամբ ու մի բան էլ առիթ կունենան լողավազանում նկարելու որևէ մարզաձև, որը կապ ունի ջրի ու խոնավության հետ։

Ուշադրություն

Լողավազանում խոնավ է, ու դուք պետք է տեղում լինեք նվազագույնը 30 րոպե ավելի շուտ, որպեսզի գոնե տեխնիկան սովորի խոնավությանն ու անցումային ջերմաստիճանի պայմաններում դառնա ենթակա օգտագործման։ Ամեն դեպքում, ինչ էլ անեք, որքան էլ սրբեք ձեր տեսախցիկը այն պատված է լինելու առաջին 15 րոպեների ընթացքում խոնավության շերտով, որը մաքրելուն պես նորից հայտնվելու է։ Նկարելու մասին մոռացեք։ Խորհուրդս է, պարզապես տեսախցիկն ու օբյեկտիվները պայուսակից հանեք դուրս, մեկ անգամ չորացրեք ու այդպես թողեք։ Փորձեք հասկանալ, թե ուր եք եկել, ինչ եք ուզում նկարել, կամ պարզապես մտորեք գեղեցիկ լուսանկարներ ստանալու մասին։ Հավատացնում եմ, դրա ժամանակը կունենաք, քանի որ 15 րոպե անց էլ հազիվ թե տեսախցիկը աշխատանքային վիճակում լինի։

Սպորտային ֆոտոլրագրողիս համար անսովոր պայմաններում լուսանկարելը առաջացնում է հավելյալ ուրիշ խնդիրներ։ Բոլորս էլ գիտենք, տեխնիկան «վախենում է» ջրից և ուրեմն հարց։ Ինչպե՞ս նկարել, որ նախ հնարավորինս հեռու գտնվես վտանգավոր գոտուց, ինչպես չսայթաքել ու առհասարակ, այդ ամենի վերջում մնաս բավարարված սեփական աշխատանքով ու լուսանկարներով։ Այս վերջին հարցերը փոքր-ինչ հռետորական են ու լավագույն դեպքում խորհուրդս կարող է լինել հետևյալը․ «Եթե որեւէ ռիսկային գործոններ պարունակող մարզաձեւ նկարում եք առաջին անգամ, նախապես համացանցում աչքի անցկացրեք առկա լուսանկարները՝ հասկանալու համար, թե ինչպես է ընդունված լուսանկարել այդ սպորտաձեւը, իսկ հետո արդեն, կարեւորելով սեփական անվտանգությունը, օգտագործեք եղած պայմանները»։

Ափսոսալ կարելի է այն ավանդույթները, որոնք եղել են ու կորսվել են։ Այս տարեսկզբին Հունգարիայում տեղի ունեցավ ջրագնդակի Եվրոպայի 34-րդ առաջնությունը։ Ինձ համար զարմանքով արձանագրեցի փաստը, որ առաջնության եզրափակիչ հատված որակավորվել էր նաև Վրաստանի տղամարդկանց ազգային հավաքականը, որը թեժ պայքարում զիջեց Ռուսաստանին, հետագայում 16 հավաքականների թվում զբաղեցրեց 10-րդ հորիզոնականը։ Նման դեպքերում հարց ես տալիս՝ «Իսկ ինչո՞ւ չէր կարելի այս ամենը անել նաև Հայաստանում»։

Հարցիս թերևս միակ պատասխանը, հենց այս ֆոտոպատմությունն է, երբ մի ամբողջ մարզաձև այսքան տարիների ընթացքում նկարել ես միայն մեկ՝ առաջին ու մինչև այս պահը՝ վերջին անգամ․․․