Հայաստանի ազգային հավաքականի նախկին կիսապաշտպան, Երևանի «Արարատում» ու «Փյունիկում» փայլուն կարիերա անցկացրած ամենահայ բրազիլացի Մարկոս Պիզելին արդեն մեկ տարուց ավելի է հայրենի Բրազիլիայում է:
Մարկոսին 2006 թվականին Բրազիլիայից Հայաստան բերեց լեգենդար Արկադի Անդրեասյանը: «Արարատում» բրազիլացին հանդես է եկել մինչեւ 2008 թվականը՝ մասնակցելով 78 հանդիպման, որոնցում խփել է 44 գոլ: Այնուհետև Պիզելին տեղափոխվել է «Փյունիկ» և հանդես եկել 2008-2011 թվականներին, որից հետո խաղացել է Դոենցկի «Մետալուրգում», ռուսական «Կուբանում», «Կրասնոդարում», ԱՄԷ-ի մի քանի թիմերում, ինչպես նաև ղազախական «Ակտոբեում»: 2019-ի հունվարին Մարկոսը ծնկի վիրահատության ենթարկվեց, որից հետո վերականգնողական փուլ անցավ ու շարունակեց ելույթները ղազախական թիմում: Պայմանագրի ժամկետն ավարտելուց հետո «բրազիլահայ» ֆուտբոլիստը որոշեց չերկարաձգել այն ղազախական ակումբի հետ ու վերադարձավ Բրազիլիա, որից հետո եկավ Հայաստան ու պայմանագիր կնքեց երկրի չեմպիոն «Արարատ-Արմենիայի» հետ, սակայն օրեր անց հայտնի դարձավ՝ ծնկի վնասվածքը Բրազիլիայում մարզման ընթացքում զգացնել է տվել, ու ֆուտբոլիստը կրկին պետք է ենթարկվեր վիրահատության։ Մարկոս Պիզելին չգնաց այդ քայլին և որոշում կայացրեց ավարտել ֆուտբոլիստի կարիերան՝ այդպես էլ ոչ մի հանդիպում չանցկացնելով Հայաստանի չեմպիոնի կազմում:
Կարիերան ավարտելու որոշման մասին, Հայաստանի հավաքականում հանդես գալու և մի շարք այլ թեմաների մասին ամենահայ բրազիլացին խոսել է ArmSport-ի հետ զրույցում:
-Ինչպե՞ս որոշում կայացրեցիք ավարտել կարիերան:
-Բրազիլիայում 2019-ին ես վիրահատության ենթարկվեցի, ու ամեն ինչ նորմալ էր: Դրանից հետո անցա ֆիզիոթերապիայի մեծ կուրս ու սկսեցի խաղալ թիմում: Պայմանագրի ավարտից հետո եկա Բրազիլիա: Երբ խաղադաշտի վրա մարզվեցի, զգացի, որ ծունկս ինձ նեղություն է տալիս: Առաջարկ ունեի «Արարատ-Արմենիայից»: Որոշեցինք, որ գամ Հայաստան ու տեղում որոշենք: Մի ամբողջ օր ծանրաբեռնված մարզվեցի, բայց ծնկիս ցավն ավելի խորացավ: Հետազոտություն անցնելուց հետո հայտնի դարձավ, որ մենիսկի հետ կապված խնդիր կար, ու նորից պետք է վիրահատության երթարկվեի: Երբ իմացա այդ մասին շատ տխրեցի ու սկսեցի մտածել կարիերան ավարտելու մասին, քանի որ արդեն մեկ վիրահատություն տարել էի: Այդ ժամանակ նաև կինս երեխա էր սպասում, ես արդեն 35 տարեկան էի, ընտանիքիցս հեռու էի, և ես երկար մտածելուց հետո որոշեցի, որ ավարտեմ կարիերաս, որովհետև չեմ կարող խաղալ 50-60 տոկոսով: Պետք է պատրաստ լինեմ 100 տոկոսով: Այդ պատճառով ես ակումբի ղեկավարությանն ասացի, որ ինձ համար էլ, ակումբի համար էլ ավելի լավ է, որ չխաղամ: Իհարկե որոշումը շատ դժվար էր, բայց կրկնում եմ՝ կինս երեխա էր սպասում, ծունկս նեղություն էր տալիս շատ և արդեն 35 տարեկանում դժվար էր վիրահատվել նորից ու սկսել խաղալ:
-Ինչո՞վ եք զբաղվում հիմա Բրազիլիայում:
-Ֆուտբոլիստի կարիերան ավարտելուց հետո դեռ ոչնչով չեմ զբաղվում: Ժամանակս ավելի շատ անցկացնում եմ ընտանիքիս հետ: Մեր ընտանիքում զույգ աղջիկներ են լույս աշխարհ եկել, այդ պատճառով հիմա ավելի շատ ընտանիքիս հետ եմ անցկացնում: Այս տարի նոր եմ սկսել աշխատել ՀՖՖ-ի հետ՝ որպես դեսպան Հարավային Ամերիկայում: Ինտերնետով հետևում եմ ֆուտբոլի նորություններին ու զարգացումներին և այս տարի հավաբանաբար կսկսեմ մարզչական դասընթացների մասնակցել:
-Երկար տարիներ խաղացել եք Հայաստանում: Ի՞նչն է Ձեզ համար ամենահիշարժանը:
-Ինձ համար ամենահիշարժան օրը Պորտուգալիայի հետ խաղն է: Բայց ես ուրիշ բան կասեմ, թե որն էր ինձ համար ամենակարևորը: Ես, Ռուբեն Հայրապետյանն ու Վարուժան Սուքիասյանը հանդիպել ենք, մենք մի քիչ երկար ենք խոսել ու որոշել ենք, որ ես կստանամ ՀՀ քաղաքացիություն ու կկարողանամ հանդես գալ Հայաստանի հավաքականում: Դա ինձ համար Հայաստանում ամենակարևոր օրն էր, որովհետև ես զգացի, որ այդ օրվանից իմ կյանքն ամբողջությամբ փոխվեց: Ոչ մեկ չգիտի, թե ես ինչքան լավ զգացի ինձ ու ուրախացա, որ կարող եմ խաղալ Հայաստանի հավաքականում:
-Հայաստանից բացի խաղացել եք նաև այլ երկրներում: Որտե՞ղ է եղել կարիերայի լավագույն ժամանակաշրջանը:
-Հայաստանում լավ ժամանակներ շատ են եղել, բայց ինձ համար լավ էին նաև «Կուբանում» հանդես գալու տարիները: Կարծում եմ՝ իմ ակումբային կարիերայի լավագույն ժամանակն անցկացրել եմ հենց «Կուբանում», հետո նաև Ղազախական «Ակտոբեում»: Այս երկու ակումբներում շատ լավ ժամանակաշրջան եմ անցկացրել:
-Ինչո՞վ էր Ձեզ համար առանձնանում Հայաստանը:
-Ես ու կինս շատ ենք սիրում Հայաստանը, որովհետև մարդիկ շատ հանգիստ են ու լավ մարդիկ են: Ես Բրազիլիայում եմ ապրում, և բոլորը գիտեն, որ այստեղ շատ վտանգավոր է երեկոյան տանից դուրս գալը: Իսկ Հայաստանում հանգիստ էր ամեն ինչ, կարող ես հանգիստ քայլել փողոցով ցանկացած ժամի: Այն կյանքը, որն ապրել ենք Հայաստանում, չենք կարող ապրել Բրազիլիայում: Այդ պատճառով շատ եմ սիրում Հայաստանն ու հայերին:
-Նախկին խաղընկերներից ո՞ւմ հետ եք կապի մեջ:
-Շատ մարդիկ կան, որ իմ ժամանակ խաղում էին հավաքականում կամ ակումբում, խոսում ենք երբեմն: Գևորգ Ղազարյանը, Արաս Օզբիլիսը իմ լավ ընկերներն են, Հենոյի հետ մեկ-մեկ եմ խոսում, որովհետև չեմ ուզում իրեն խանգարել, պատկերացնում եմ, թե քանի հոգի է իրեն գրում կամ զանգում: Դավիթ Մանոյանը, Կարլեն Մկրտչյանը՝ շատ-շատ ընկերներ ունեմ: Ես մի քանի տարի խաղացել եմ Հայաստանում, ու շատ լավ ընկերներ ունեմ, որոնց հետ կշարունակեմ ընկերություն անել մինչև կյանքի վերջ, քանի որ իրենք շատ լավն են: Սոցցանցերում ես ակտիվ չեմ ընդհանրապես, դրա համար շատ մարդկանց հետ չեմ շփվում հաճախ, բայց նրանք բոլորն իմ սրտում են: Հենց գամ Հայաստան կհանդիպեմ բոլորի հետ:
-Ո՞վ է ամենաուժեղ հայ ֆուտբոլիստը, ում հետ խաղացել եք:
-Պարզ է, որ Մխիթարյանն է: Նա հասավ մի տեղ, որ ոչ մի հայ երևի չի հասել, բայց ես ուրիշ կերպ կպատասխանեմ: Պարզ է , ֆուտբոլում շատ խանգարող բաներ կան: Ես մեծ տաղանդ եմ տեսել Էդգար Մանուչարյանի ու Արաս Օզբիլիսի մոտ, երկուսն էլ տաղանդավոր են, բայց վնասվածքները երկուսին էլ խանգարեցին: Ինձ համար իրենք առանձնահատուկ տաղանդ են ունեցել:
-Ձեր կարիերայի ամենահիշարժան գոլը:
-Պորտուգալիայի հավաքականին խփած գոլն էր: Դա իմ կյանքի ամենագեղեցիկ գոլն էր: Կարևոր չասեմ, բայց ամենասիրունն էր միանշանակ:
-Եվրո-2012-ի ընտրական փուլում շատ մոտ էինք, որ դուրս գայինք խմբից: Ի՞նչը խանգարեց մեզ:
-Դա շատ դժվար է: Ոչ մի բան չի խանգարել, մենք այդ ժամանակ շատ լավ ֆուտբոլ ենք խաղացել: Ես կասեմ, որ առաջին հերթին մեզ խանգարել է փորձի պակասը, որովհետև այդ ժամանակ շատ բարձր մակարդակի ֆուտբոլ էինք խաղում, բայց բոլորս շատ երիտասարդ էինք, ու առաջին անգամ էինք նման արդյունքի հասնում:
-Հիմա հետևո՞ւմ եք Հայաստանի առաջնության խաղերին: Ի՞նչ տարբերություն կա հիմա ու այն ժամանակ:
-Այո, հետևում եմ, և միանշական է, որ տարբերութուն կա՝ մանավանդ խաղադաշտերի որակի մասով: Հիմա Հայաստանի առաջնության բոլոր խաղադաշտերը շատ բարձրակարգ են: Դա շատ լավ է, նշանակում է, որ խաղի որակն ավելի լավը կլինի: Դրա համար մենք պիտի մեր ֆուտբոլի ֆեդերացիային շնորհակալություն հայտնենք: Հիմա ակումբներն ավելի շատ ուժեղ լեգիոներներ են բերում, ու ավելի շատ պոտենցիալ ունեցող ֆուտբոլիստներ ունեն: Իմ կարծիքով մեծ փոփոխություններ են եղել վերջին տարիներին:
-Դուք նաև Հարավային Ամերիկայում ՀՖՖ դեսպան եք: Ի՞նչ աշխատանք եք կատարում:
-Ֆեդերացիան միշտ էլ փնտրում է հայկական ազգանունով ֆուտբոլիստ, որին կկարողանա հրավիրել հավաքական: Ես հիմա այստեղ շատ եմ նայում հայ ֆուտբոլիստներին ու մի քանի հոգու ճանաչում եմ, ովքեր նոր են սկսում բարձր մակարդակով խաղալ: Իհարկե շատ կան, բայց ես միայն ուղարկում եմ ֆեդերացիա, իսկ մնացածն արդեն մարզիչն է որոշում: Հիմա իմ աշխատանքը դա է, որ գտնեմ հայ ֆուտբոլիստներին, ովքեր ունեն պոտենցիալ, որպեսզի խաղան հավաքականում:
Հայաստանի հավաքականի փայլուն ելույթների մասին Մարկոսի կարծիքն՝ այստեղ:
-Դուք հայ երկրպագուների կողմից ամենասիրված ֆուտբոլիստներից մեկն եք: Ի՞նչ կասեք երկրպագուներին:
— Ես ուրիշ երկրում եմ ծնվել ու մեծացել, բայց այսօր ինձ զգում եմ հայ այնպես, ինչպես դուք: Հայաստանը շատ եմ սիրում ու հարգում: Երևի դրա համար են շատ սիրում ինձ, բայց շատ ուրախ եմ դրա համար: Հայաստանն ինձ շատ բան է տվել՝ մանավանդ ֆուտբոլում: Շնոհակալություն եմ հայտնում բոլորին ու շնորհավորում բոլորիս Հայաստանի հավաքականի հաջողության համար: Հավաքականն ազգի համար է խաղում, ու ես շատ լավ եմ ինձ զգում, երբ տեսնում եմ, որ հայ ազգն ուրախանում է:
-Նախորդ տարին Հայաստանի համար ծանր ժամանակաշրջան էր: Ինչքանո՞վ եք տեղյակ եղել արցախյան պատերազմի մասին:
-Իմացել եմ պատերազմի մասին ու շատ եմ տխրել: Ի՞նչ պետք է ասեմ՝ շատ վատ եմ զգացել ինձ, որովհետև Արցախի ժողովուրդն ուզում է հանգիստ ապրել, դրա համար ես ինձ շատ վատ եմ զգացել ու տխրել, որովհետև գիտեմ, որ Արցախի մարդիկ շատ լավ ու հասարակ մարդիկ են, ու իրենք մեղավոր չեն այս ամենի համար: Ուրիշ բան չեմ կարող ասել, որովհետև մենք լավ գիտենք՝ Հայաստանն ու Ադրբեջանը երկար ժամանակ է կոնֆլիկտի մեջ են, դրա համար ինձ համար դժվար է բան ասել, բայց ես շատ եմ տխրել հայ ժողովրդի համար: Ուրիշ բան չեմ կարող ասել, որովետև սա նաև քաղաքականություն է, որի մասին շատ բան չգիտեմ:
-Մտածե՞լ եք նորից Հայաստան գալու մասին:
-Իհարկե, Հայատսանը շատ եմ կարոտում ու ամեն ինչն եմ շատ կարոտում: Ուտելիքները, փողոցները, սրճարանները: Պարզ է, որ հիմա պանդեմիայի մեջ ենք, բայց երևի այս տարի կգամ Հայաստան: Երևի ամեն տարի էլ կգամ Հայաստան, որովհետև Հայաստանն իմ սրտում ու մտքում է, մանավանդ հիմա, որ աշխատում եմ ֆեդերացիայի հետ: Անպայման կգամ Հաայստան, դա հարց չէ: Հիմա դժվար ժամանակաշրջան է կորոնավիրուսի հետ կապված, բայց իրավիճակի շտկվելուն պես անպայման գալու եմ:
Երվանդ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
