Կորոնավիրուսը շարունակում է մնալ սպորտի և, մասնավորապես, ֆուտբոլի համար մեկ թշնամին: Չեղարկվել և չեղարկվում են միջազգային մի շարք մրցաշարեր:
ՀՖՖ-ն մինչև ապրիլի 14-ը դադարեցրեց Հայաստանի Բարձրագույն և Առաջին խմբերի առաջնությունները, Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի հովանու ներքո անցկացվող բոլոր մյուս մրցաշարերը: Աշխարհում տիրող իրավիճակն էլ հուշում է, որ ապրլի 14-ն էլ առաջնության վերսկսմումը, թերևս, չի ազդարարի: Արդեն պարզ է, որ ԱՊԼ-ն դադարեցված է մինչ ապրիլի 30-ը: Մի խոսքով, ֆուտբոլասեր հանրությունն այս օրերին առաջացած ծարավը փորձում է հագեցնել Բելառուսի առաջնության խաղերի շնորհիվ: Կա նաև այլ տարբերակ. վերհիշել վերջին տարիների լավագույն հանդիպումները:
Հիշեցնենք, որ ՈւԵՖԱ-ն արտահերթ նիստի ընթացքում որոշում կայացրեց մեկ տարով հետաձգել ԵՎՐՈ-2020-ը: Ազգային առաջնությունները դադարեցված են: Հետաձգվել է Կոպա-Ամերիկան: Արդեն իսկ հետաձգվել է 2021 թ-ին նախատեսված աշխարհի ակումբային առաջնությունը, որն առաջին անգամ պետք է կայանար նոր ձևաչափով: Բոլոր տարիքային հավաքականների մասնակցությամբ ընկերական ու պաշտոնական խաղերը ևս չեղարկվել են: ՈւԵՖԱ-ն հատուկ հանձնախումբ է ստեղծել, որը մինչ մարտի 31-ը պետք է քննարկի ու ներկայացնի ազգային առաջնությունների անցկացման ձևաչափն ու ժամանակագրությունը: Այս ամենից զերծ չմնաց նաև Հայաստանը:
Հայաստանի առաջնությունը ձմեռային դադարից հետո նոր էր վերսկսվել, կայացել էր 2 տուր: Մինչ առաջնության առաջին հատվածի ավարտը մնացել էր մեկ տուր, չնայած՝ արդեն ձևավորվել է լավագույն վեցնյակը, որտեղ իրենց տեղը գտած թիմերը կպայքարեն մրցանակային տեղերի համար: Բացարձակ չնսեմացնելով վեցնյակից դուրս մնացած թիմերի առաջիկա հանդիպումների կարևորությունը, պետք է փաստել, որ առաջնության մնացած հատվածն ավելի շատ կարևոր է վեցնյակում տեղ գտած թիմերի համար:
Armsport-ը զրուցել է լավագույն վեցնյակում տեղն ապահոված թիմերի ներկայացուցիչների հետ ու փորձել հասկանալ՝ ի՞նչ վիճակում են գտնվում ֆուտբոլսիտները, ինչպե՞ս են փորձում ֆուտբոլիստները ինչ-որ չափով պահպանել մարզավիճակը (չնայած հասկանում ենք, որ դա գրեթե անհնար է) ու ինչպե՞ս կազդի դադարը ակումբների վրա:
Ամբողջ աշխարհում հետաձգվող առաջնություններն անհետևանք չեն մնում: Բոլոր ակումբները լուրջ կորուստներ են կրում հետաձգման հետևանքով, հիմնականում՝ ֆինանսական: Հասկանալի է, որ ֆինանսների զգալի մասը ձևավորվում է տոմսերի վաճառքից, և եթե որոշում կայացվի հետագայում խաղերն անցկացնել առանց հանդիսականների, ապա հասկանալի է, թե դա ինչ հարված կլինի ակումբներին: Տարբեր ակումբների խաղացողներ համաձայնվում են գնալ աշխատավարձերի կրճատման՝ իրենց ակումբներին ֆինանսական ճգնաժամից փրկելու համար: Կան նաև այնպիսի խաղացողներ, որոնք ընդառաջ չեն գնում ակումբի խնդրանքին: Օրինակ՝ շվեյցարական «Սիոնի» խաղացողները չեն համաձայնել աշխատավարձերի կրճատման գաղափարի հետ, իսկ ակումբը խզել է պայմանագիրը նրանց հետ: Վառ օրինակ՝ Սեյդու Դումբիան:
Առաջնության դադարեցման վնասների մասին.
Մոռանալով միջազգայինը, վերադառնանք հայկական ֆուտբոլին: Առաջնության երկրորդ հատվածը «Նոան» լավ էր սկսել՝ 3 խաղում տանելով 2 հաղթանակ ու ապահովելով տեղը լավագույն վեցնյակում: Ակումբից նշեցին, որ այս դադարը միայն ու միայն բացասական է ազդում, քանի որ թիմը հաղթական ուղու վրա էր, ու շատ ավելի հեշտ է հաղթել, երբ որսում ես հաղթանակի թելը: Երևի թե, քիչ թե շատ միակ լուսավոր կետն այն է, որ վնասվածք ստացած ֆուտբոլիստները կհասցնեն ապաքինվել: «Շիրակից» նշեցին, որ բացասական կողմերը շատ են, բայց հիմնական խնդիրն այն է, որ անվտանգության կանոններից ելնելով թիմի խաղացողները զրկված են մարզվելու հնարավորությունից: Գյումրին ներկայացնող ակումբը մեզ հետ զրույցում շեշտեց, որ առաջնության դադարեցման պատճառով քաղաքի ֆուտբոլասեր հանրությունը մնացել է առանց ֆուտբոլի, ու դա նույնպես լուրջ խնդիր է: «Շիրակից» նշեցին, որ խնդիրները, բացառապես, մարզական են: Ֆուտբոլիստները երկար դադարի հետևանքով կունենան ֆիզիկական պատրաստվածության խնդիրներ: Նույն կարծիքին է նաև Վանաձորի «Լոռին»: Վանաձորյան թիմից նշեցին, որ ակումբը փաստացի վերջին 4 ամսում 2 խաղ է անցկացրել: Ակումբից հայտնեցին՝ «իհարկե, լավ կլիներ, որ այս ամենը չլիներ ու առաջնությունը շարունակվեր, բայց այս պահին կարևորը առողջությունն է»: Նույն կարծիքին են նաև «Արարատ-Արմենիան», «Արարատն» ու «Ալաշկերտը»: Բոլոր թիմերի կարծիքով, առաջնության դադարեցումը ոչ մի դրական կողմ չունի:
Թիմերի խաղացողների զբաղվածության մասին.
«Նոայում» ցանկացած ֆուտբոլիստ ունի անհատական ծրագիր ու մարզվում է այդ ծրագրով: Մարզիչները մշտական կապի մեջ են խաղացողների հետ: Ունեն նաև հատուկ սարքեր, որոնց միջոցով ցանկացած պահի կարողանում են հետևել խաղացողների ֆունկցիոնալ ու ֆիզիկական վիճակին: «Ալաշկերտում» էլ մշակված է մարզման անհատական ծրագիր խաղացողների համար: Ակումբի մարզադաշտում ամեն օր բաց է բժշկական սենյակը, ու եթե ֆուտբոլիստները կարիք են ունենում, դիմում են բժշկական անձնակազմին: Նույն իրավիճակն է նաև «Արարատ-Արմենիայում»: Երկրում արտակարգ դրություն հայտարարելուց հետո, ակումբում ընդհանուր ժողով է հրավիրվել ու քննարկվել հետագա անելիքները: Ֆուտբոլիստներին պարտադրված չէ մնալ Հայաստանում. կարող են այս օրերին մեկնել հայրենիք, բայց ինչպես հայտնեցին թիմից, խաղացողները նախընտրել են մնալ Երևանում: «Լոռիի», «Արարատի» ու «Շիրակի» խաղացողները ևս մարզվում են հատուկ մշակված անհատական ծրագրով՝ տնային պայմաններում: Մարզչական ու բժշկական անձնակազմի անդամները մշտական կապի մեջ են խաղացողների հետ:
Ֆինանսական հնարավոր կորուստների մասին.
Սկզբում խոսվեց այն մասին, որ հայկական ակումբները ֆինանսական կորուստ դժվար թե կրեն, քանի որ ո՛չ հեռարձակումից եկամուտ ունեն, ոչ էլ «տոմսերի վաճառք» արտահայտությունը գոյություն ունի: Այս հարցադրմանը «Շիրակից» պատասխանեցին, որ նույնիսկ Գյումրիի ակադեմիայում մարզվելն է անվճար:
Չնայած, եթե երկար շարունակվի այս իրավիճակը ու թիմերը դեռ երկար չխաղան ու չմարզվեն, այլ պարզապաես աշխատավարձ ստանան, հայկական ակումբները հնար կգտնեն՝ ֆինանսապես չտուժելու համար. նրանք այս առումով շատ ճկուն են գործում:
Իհարկե, անչափ տխուր է, որ նոր վարակի պատճառով աշխարհում մահացել ու մահանում են հազարավոր մարդիկ: Տխուր է, որ այս ամենի հետևանքով մեծ վնասներ է կրում սպորտը, բայց ոչ մի վայրկյան չպետք է մոռանալ, որ միլիոնավոր մարդկանց «կյանքի իմաստը» համարվող սպորտը «կյանք» չարժե: Այս օրերի ընթացքում ձևավորվեց մի լավ ավանդույթ. «Մնալ իրար կողքի՝ լինելով իրարից հեռու»: Եվ սա պետք է գործի այնքան ժամանակ, քանի դեռ այդ «չարիքը» չի հեռացել երկրի երեսից:
Արմեն Գարամյան
