Ծանրամարտի Մ-20 և Մ-23 տարեկանների աշխարհի առաջնությունից հետո մարզասերների ուշադրությունը սևեռվեց դեպի Բուդապեշտ, որտեղ Մ-23 տարեկանների աշխարհի առաջնության շրջանակում պայքարի մեջ մտան ազատ և հունահռոմեական ոճի ըմբիշները:
Հայաստանը մրցավայր էր մեկնել 9-ական ազատ և հունահռոմեական ոճի ըմբիշով:
Ասում են՝ եթե ցանկանում ես հասկանալ ինչ-ոչ մարզաձևի ապագան, ապա պետք է նայես այդ մարզաձևում աճող երիտասարդներին: Հայ ըմբիշներն աշխարհի այս առաջնությունում տվեցին մի շարք հարցերի պատասխաններ, բայց նաև առաջացրին շատ հարցեր:
Ազատ ոճայինները շատ վատ ելույթ ունեցան՝ չնվաճելով ոչ մի մեդալ; Իհարկե, հույս ներշնչող փաստեր կան, բայց միայն հույսով ապրելը ճիշտ չէ: Պետք է նաև որոշակի հաջողություններ էլ լինեն:
Հունահռոմեականները որոշ չափով լավ ելույթ ունեցան: Ճիշտ է՝ 2 մեդալ նվաճեցինք, բայց մեր ըմբիշները լավ տեսք ունեին:
Առաջինը պայքարի մեջ մտան ազատ ոճային ըմբիշները:
Սկսենք ըստ քաշային կարգերի:
Առաջինը մրցագորգ մտավ 57 կգ քաշային Ռազմիկ Միսակյանը, որը հենց որակավորման փուլում 1-4 հաշվով պարտվեց իրանցի Ալիրեզա Նոսրաթոլահ Սարլակին: Իր հերթին, Իրանի Իսլամական հանրապետության ներկայացուցիչը դուրս չեկավ եզրափակիչ, և մեր մարզիկը հնարավորություն չունեցավ պայքարելու սփոփիչ գոտեմարտում:
Ազատ ոճում ամենամոտը մեդալին Եվրոպայի գործող չեմպիոն Արսեն Հարությունյանն էր: Արսենը պայքարի մեջ մտավ 1/8 եզրափակչից, որտեղ 10-5 հաշվով առավելության հասավ Մոնղոլիայի ներկայացուցչի նկատմամբ: Հարությունյանը հաղթեց նաև քառորդ եզրափակչում: Չնայած նրան, որ մրցակիցը գրեթե հավասար պայքար էր մղում ամբողջ գոտեմարտի ընթացքում, այնուամենայնիվ Արսենը վերջում մեծացրեց առավելությունն ու հաղթեց 13-6 հաշվով: Կիսաեզրափակչում Արսենին լուրջ փորձություն էր սպասվում՝ ի դեմս հնդիկ Ռավինդեր Ռավինդերի: Մեր ըմբիշն ուներ բացահայտ առավելություն և հաշվի մեջ առջևում էր 3-0 հաշվով : Երկրորդ մրցափուլի հենց սկզբում հնդիկը նետվեց գրոհի ու տուշեով հաղթեց: Մեկ բացթողումը ճակատագրական եղավ երիտասարդ մարզիկի համար:
Հիշեցնենք, որ վերջերս մեծահասակների աշխարհի առաջնությունում, կրկին, Արսենը ունենալով մեծ առավելություն, պարտվեց ու դուրս մնաց հետագա պայքարից: Արդարության համար նշենք, որ այդ գոտեմարտում Արսենն ամբողջ ուժով չէր պայքարում, քանի որ մկանները սառել էին ու Արսենը չէր կարողանում լիարժեք օգտագործել ձեռքերը:

Եվս մեկ հիշեցում Եվրոպայի վերջին մեծահասակների առաջնությունից. Արսենը եզրափակչում անհուսալի իրավիճակում էր ու կարողացավ բեկել գոտեմարտի ընթացքն ու հաղթել: Ստացվում է այնպես, որ վերջին մի քանի մրցաշարում, եթե պարտվելիս է լինում. ապա կարողանում է բեկել գոտեմարտի ընթացքն ու հաղթել, իսկ երբ թվում է, թե հաղթանակը շատ մոտ է՝ ստացվում է հակառակը: Սա վկայում է այն մասին, որ երիտասարդ Հարությունյանին դեռ պակասում է կայունությունը, բայց այն, որ մեծ ապագա ունեցող ըմբիշ է, չի քննարկվում:
65 կգ քաշային կարգում Հայաստանը ներկայացնում էր Վազգեն Թևանյանը: Եվս մեկ խոստումնալից ըմբիշ, բայց ևս մեկ հիասթափություն: Որակավորման փուլում Վազգենը հավասար պայքարում՝ 4-4 հաշվով զիջեց թուրք Սելիմ Կոզանին ու դուրս մնաց պայքարից: Թուրք ըմբիշն էլ պարտվեց հաջորդ փուլում ու Վազգենի հույսերը մարեցին:

70 կգ քաշային կարգում Արման Անդրեասյանը որակավորման փուլում 2-5 հաշվով պարտվեց իրանցի Ամիրհուսեին Ալի Հոսեինին :Իրանցին հասավ մինչև կիսաեզրափակիչ, սակայն այնտեղ հավասար պայքարում՝ 2-2 հաշվով պարտվեց ադրբեջանցի Դաուդ Իբրագիմովին ու Անդրեասյանը զրկվեց սփոփիչ գոտեմարտ անցկացնելու հնարավորությունից:
74 կգ քաշային կարգում Խաչատուր Պապիկյանը որակավորման փուլում 0-10 հաշվով պարտվեց թուրք Ֆազլի Էրյիլմազին: Թուրքը հասավ քառորդ եզրափակիչ ու այնտեղ 2-10 հաշվով պարտվեց Ռուսաստանի ներկայացուցիչ Ռազամբեկ Ժամալովին: Փաստացի, Խաչատուրի համար էլ այդ պահին ավարտվեց առաջնությունը:
79 կգ քաշային Արման Ավագյանը 1/8 եզրափակչում 10-0 հաշվով հաղթեց բելառուս ըմբիշին, սակայն քառորդ եզրափակչում 10-15 հաշվով պարտվեց թուրք Ռամազան Իշակ Սարիին: Թուրքն էլ պարտվեց կիսաեզրափակչում և զրկեց Արմանին սփոփիչ գոտեմարտ անցկացնելու հնարավորությունից:
86 կգ քաշային Հովհաննես Մխիթարյանը որակավորման փուլում 0-5 հաշվով պարտվեց իրանցի Կամրան Ղուրբան Ղասեմփուրին: Իրանցին հասավ եզրափակիչ ու Հովհաննեսը պետք է 2 սփոփիչ գոտեմարտում հաղթեր՝ բրոնզե մեդալի համար գոտեմարտ անցկացնելու հնարավորություն ստանալու համար: Առաջինում Հովհաննեսը հաղթեց, սակայն երկրորդում պարտվեց ու գլխիկոր թողեց պայքարը:
92 կգ քաշային կարգում Սարգիս Հովսեփյանը որակավորման փուլում 10-0 հաշվով հաղթեց Ուիլիամ Րաֆիին, իսկ 1/8 եզրափակչում 0-11 հաշվով պարտվեց կուբացուն ու դուրս մնաց պայքարից, քանի որ կուբացին էլ պարտվեց կիսաեզրափակչում:
97 կգ քաշային կարգում Հայաստանը ներկայացուցիչ չուներ:
Գերծանր քաշային Հովհաննես Մաղաքյանը 1/8 եզրափակչում 4-3 հաշվով հաղթեց հնդիկ Պրատապ Արիանին, իսկ քառորդ եզրափակչում 0-10 հաշվով պարտվեց վրացի Զուրիկո Ուրթաշվիլիին: Վրացին էլ պարտվեց կիսաեզրափակչում ու մեր ազատ ոճայինների հավաքականը մնաց առանց մեդալի:
Ազատ ոճայիններից հետո գորգը տրամադրվեց հունահռոմեկաններին: Նրանցից սպասումներն ավելի մեծ էին: Վերջին շրջանում հունահռոմեականներն ավելի արդյունավետ են, քան ազատ ոճայինները:
Հունահռոմեական ոճում 55 կգ քաշային կարգում Հայաստանը ներկայացնում էր Նորայր Հախոյանը: Նորայրը 1/8 եզրափակչում հավասար պայքարում ՝ 4-4 հաշվով պարտվեց ռուս Սեֆերշաևին, որն էլ հասավ մինև եզրափակիչ և հնարավորություն տվեց մեր ըմբիշին սփոփիչ գոտեմարտ անցկացնելու: Նորայրը 2 սփոփիչ գոտեմարտում էլ համոզիչ հաղթանակներ տոնեց, սակայն բրոնզե մեդալի համար պայքարում 2-7 հաշվով զիջեց ադրբեջանցի Զաուր Ալիևին:

60 կգ քաշային կարգում փառահեղ տեսք ուներ Արմեն Մելիքյանը: Մելիքյանը մինչև եզրափակիչ բոլոր մրցակիցներին հաղթեց ընդհանուր 17-0 հաշվով: Եզրափակչում Արմենի մրցակիցը ղրղզ Ժոլաման Շարշենբեկովն էր: Կատաղի պայքարում մեր մարզիկը հաղթեց 9-7 հաշվով ու հռչակվեց աշխարհի չեմպիոն:

Գլխավոր հույսերից մեկը մեծահասակների աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր 63 կգ քաշային Սլավիկ Գալստյանն էր: 1/8 եզրափակչում Սլավիկը 8-0 հաշվով հաղթանակ տոնեց, սակայն քառորդ եզրափակչում հավասար պայքարում՝ 3-3 հաշվով զիջեց Մեհմեդ Չեքերին, որն էլ հետագայում նույնպես դուրս մնաց պայքարից, և Սլավիկը սփոփիչ գոտեմարտ անցկացնելու հնարավորություն չստացավ:

67 կգ քաշային կարգում Հայկ Մելիքյանը 1/8 եզրափակչում 0-10 հաշվով պարտվեց և դուրս մնաց հետագա պայքարից, քանի որ մրցակիցն էլ պարտվեց քառորդ եզրափակչում:
72 կգ քաշային Հրանտ Կալաչյանը 1/8 եզրափակչում հավասար պայքարում՝ 11-11 հաշվով հաղթեց, սակայն քառորդ եզրափակչում պարտվեց մոլոդովացի Վալենտին Պետիչին : Պետիչն էլ պարտվեց կիսաեզրափակչում, հետևաբար՝ Հրանտն էլ ավարտեց ելույթները:

77 կգ քաշային Վահե Պողոսյանը պայքարի մեջ մտավ որակավորման փուլից ու պարտվեց ղրղզ մրցակցին: Պողոսյանն էլ դուրս մնաց հետագա պայքարից, քանի որ մրցակիցն էլ պարտվեց 1/8 եզրափակչում:
82 կգ քաշային Արման Վարդումյանը 1/8 եզրափակչում 11-1 հաշվով հաղթեց չինացի մրցակցին: Քառորդ եզրափակչում Արմանը 8-12 հաշվով պարտվեց խորվաթ Լուբուրիչին: Լուբուրիչը դուրս եկավ եզրափակիչ և Վարդումյանը սփոփիչ գոտեմարտ անցկացնելու հնարավորություն ստացավ: Սփոփիչում մեր ըմբիշը վստահ տեսք ուներ ու հաղթեց 10-6 հաշվով: Բրոնզե մեդալի գոտեմարտում Արմանի մրցակիցը ղազախ Պոլիվադովն էր: Ցավոք, մեր ըմբիշը պարտվեց 7-16 հաշվով:
87 կգ քաշային Ալբերտ Եղիկյանը որակավորման փուլում 3-2 հաշվով հաղթեց Բաուրժան Մուսինին, բայց 1/8 եզրափակչում 2-8 հաշվով պարտվեց լեհ մրցակցին ու դուրս մնաց հետագա պայքարից, քանի որ լեհն էլ հետագայում թողեց պայքարը:
97 կգ քաշային կարգում մենք ներկայացուցիչ չունեինք:
Գերծանր քաշային Դավիթ Օվասապյանը, ընդհանուր առմամբ, շատ լավ դրսևորեց իրեն: Մեր հսկան 1/8 և ¼ եզրափակիչներում հաղթեց, սակայն կիսաեզրափչում պարտվեց վրացի մրցակցին ու մնաց պայքարի մեջ բրոնզե մեդալի համար:

Բրոնզե մեդալի համար գոտեմարտում Օվասապյանը շատ ծանր պայքարում՝ 4-4 հաշվով հաղթեց ու նվաճեց բրոնզե մեդալ:
Ազատ ոճայինների համեմատ հունահռոմեականները լավ ելույթ ունեցան ՝ նվաճելով 1 ոսկե ու 2 բրոնզե մեդալ: Հունահռոմեական ըմբիշները ցույց տվեցին, որ եկող սերնդի հետ մեծ հույսեր կարող ենք կապել, իսկ ազատ ոճայինները, չնայած նրան, որ վատ արդյունք գրանցեցին, այնուամենայնիվ, հույս ներշնչում են, որ հետագայում ավելի լավ աշխատանքի դեպքում կարող են ուրախացնել հայ ազգին:
Արմեն Գարամյան