«4 տարեկանից զբաղվել եմ կարատեով, հայրս է սովորեցրել, 17 տարեկանից խումբ եմ ունեցել, մարզել եմ, գնացել եմ Ճապոնիա՝ վերապատրաստվելու, Ռուսաստանում ավարտել եմ Ֆիզիկական կուլտուրայի ինստիտուտի կարատեի բաժինը, Մոսկվայում եմ սկսել գործունեություն ծավալել, տվել եմ Եվրոպայի, աշխարհի մրցանակակիրներ»,- ArmSport-ի հետ զրույցում պատմում է Հայաստանի կիոկուշին կարատեի ֆեդերացիայի փոխնախագահ Հայկ Միսակյանը, որը վերջերս եղբոր՝ Արծրուն Միսակյանի հետ դարձել է հոր՝ Միսակ Միսակյանի նոր գրքի համահեղինակը։
«Այնպես ստացվեց, որ այս անգամ դարձա հորս գրքի համահեղինակը։ Ես ու եղբայրս քանի տարի է կարատեի աշխարհում ենք, մեր ինֆորմացիան ավելի նոր է պրակտիկ մասով։ Օգնեցինք՝ գրքի ինֆորմացիան, մեթոդաբանությունն ավելի արդիականացնելով»,- ասում է 5-րդ դան որակավորում ունեցող Հայկ Միսակյանը։
-Իսկ կարելի՞ է համարել, որ նախորդ գրքի ինֆորմացիան արդեն հնացած է։
-Գիտությունը զարգանում է նոր թափով, իսկ կարատեն՝ ավանդական արևելյան մարտարվեստ լինելուց բացի, գիտությունների միասնություն է։ Այդ պատճառով ավելի արդիական գիրք ունենալու կարիք կար։ 90-ականներին, երբ կարատեն թույլատրվեց Հայաստանում, գրականության պակաս կար, և հորս մոտ մի գիրք գրելու միտք առաջացավ, որն ավելի շատ կծառայեր որպես դասագիրք։ Անսպասելի էր, բայց այդ գիրքը մեծ հեղինակություն ստացավ․ 8 տարի շարունակ տպվեց ու ավելի քան 150 հազար օրինակ վաճառվեց նախկին Խորհրդային Միության տարածքում։ Տպագրվեց Մոսկվայում, քանի որ մի քանի տարի շարունակ գիրքը գրված էր, բայց Հայաստանում չէր ստացվում տպագրել։ Հետո տպագրությունը դադարեց ու կարիք եղավ նոր գրքի, որը լույս տեսավ 2024 թվականին։ Մարտարտվեստի աշխարհում շատ հեղինակավոր մարդիկ իրենց կարծիքն են հայտնել գրքի մասին։
-Հայաստանում չտպագրվեց, որովհետև պահանջա՞րկ չկար։
-Կախված էր ֆինանսական հնարավորություններից, դուռ չէր մնացել, որ չթակեինք այն ժամանակ, բայց չստացվեց, իսկ ռուսները տպագրեցին։
-Գրքերն ի՞նչ լեզվով են գրված։
-Առաջին գիրքը գրվել է հայերենով, հետո ստիպված թարգմանվել ռուսերեն։ Նոր գիրքը միանգամից ռուսերենով է գրվել, որովհետև Մոսկվայում տպագրելու ցանկություն էին արդեն հայտնել, պատրաստվում ենք մեր ուժերով նաև Հայաստանում տպագրել, անգլերեն ևս թարգմանել ենք, հուսով ենք, որ միջազգային շուկա դուրս կգանք։ Նաև Հայաստանի գրախանութներում ենք նախատեսում վաճառել, թեև հիմա օնլայն վաճառքն ավելի տարածված է։
-Ինչի՞ և ո՞ւմ համար է նախատեսված այս գիրքը։
-Յուրաքանչյուր ասպեկտ, եթե ուզում ես ավելի լուրջ զբաղվել դրանով, պահանջում է գիտական մոտեցում։ Իհարկե, լուրջ մարզիչներն անպայման կօգտվեն դրանից, ինչու ոչ՝ նաև մարզիկները, նրանք տանը գրքով կարող են վերհիշել, կրկնել դահլիճում սովորածը։ Բացի դրանից, ավելի գիտական կողմ կա գրքում՝ ֆիզիկական կուլտուրայի թեորիա և մեթոդիակա, բիոմեխանիկա, բիոքիմիա, սննդակարգ և այլն։
-Մեր ֆեդերացիայի մարզիչները կօգտվե՞ն գրքից։
-Մեր ֆեդերացիան ստեղծվել է 2005 թվականին, մեզ մոտ բավականին խելացի մարզիչներ ունենք, որոնք, իհարկե, օգտվում են գրականությունից։
-Նախատեսո՞ւմ եք էլի գիրք գրել, գուցե, արդեն մենակ։
-Ես ինքս ուզում եմ ավելի փոքրերի համար պատկերազարդ ժուռնալ կազմել, որ ոգևորիչ լինի նրանց համար, ուսուցանող։
-Հիմա ի՞նչ մակարդակի վրա է կիոկուշին կարատեն Հայաստանում։
-Պարծենկոտություն չթվա, բայց շատ բարձր մակարդակի վրա է։ Հիմա ժողովրդի մոտ մարտարվեստների բնական պահանջ է առաջացել։ Այն շատ կարևոր դեր կարող է խաղալ Հայաստանի համար։ Եթե սպորտային առումով խոսենք, մեր մարզիկները շատ մեդալներ են նվաճում։ Մենք էլ այս ընթացքում արդեն 3 Եվրոպայի առաջնություն ենք կազմակերպել Հայաստանում։ Իսկ ոչ սպորտային առումով՝ այն մարդուն ավելի ուժեղ, ավելի ինքնավստահ, կյանքին ավելի պատրաստված է դարձնում։
-Պատերազմից հետո այս մարտարվեստի նկատմամբ հետաքրքրության աճ նկատվե՞լ է Հայաստանում։
-Այո, պատերազմից հետո հետաքրքրությունն ավելի է մեծացել, չեմ կարող ասել՝ ակնհայտ, բայց մեծացել է։
-Առաջիկայում ի՞նչ պլաններ ունի ֆեդերացիան։
-Մենք, ըստ պլանի, մասնակցում ենք մրցաշարերին, կազմակերպում Հայաստանի առաջնություն, գավաթ, մասնակցում ենք Կովկասի առաջնությանը։ Առաջիկա լուրջ մրցաշարը կլինի Եվրոպայի գավաթը, որ կանցկացվի Լոնդոնում հոկտեմբերի 2-ից 5-ը։ Ավստրիայում է նախատեսվում Ավստրիայի գավաթ նոյեմբերի 2-ից։ Տարվա ընթացքում 2-3 միջազգային մրցաշար ենք ունենում, մեդալներով վերադառնում։
-Կիոկուշինն ավելի մասսայական է Ռուսաստանո՞ւմ, թե՞ Հայաստանում։
-Ռուսաստանում շատ-շատ տարածված է, ամեն փողոցում կիոկուշինի մի քանի խումբ կա։ Հայաստանում ևս մեր ֆեդերացիայի հիմնադիր-նախագահ Անդրանիկ Հակոբյանը շատ ջանք ու եռանդ է ներդրել՝ տարածելու այս մարտարվեստը մեր երկրում։ Ռուսաստանը, երևի թե, այսօր նաև Ճապոնիայից է առաջ անցել կիոկուշին կարատեով, բայց մենք էլ հետ չենք մնում, մրցաշարեր են լինում, որ մեդալների մեծ մասը հենց Հայաստանն է նվաճում։
-Ինչո՞վ է առանձնանում կիոկուշինը կարատեի մյուս տեսակներից։
-Կիոկուշին կարատեն օբյեկտիվորեն համարվում է բնականին ավելի մոտ, այն կոնտակտային կարատե է։ Այն ավելի մոտ է իրական մարտերին․ առանց ձեռնոցների են, առանց պաշտպանիչ պարագաների, բացառությամբ երեխաների մոտ։ Այն դինամիկ, կոնտակտային կարատե է։ Իսկ կան կարատեի տեսակներ, որոնք կիսակոնտակտային են կամ ոչ կոնտակտային, իրար ուժեղ չեն հարվածում։ Շատ նրբություններ կան։
Ստելլա Բաբլոյան
