Եվրոպական ֆուտբոլում այս տարվա միջազգային վերջին դադարն է։ Ազգային ընտրանիները վերջին անգամ իրար գլուխ են հավաքվել՝ պարզելու՝ իրենցից ով է հաջորդ տարի Գերմանիա մեկնում «ուղիղ չվերթով», ով՝ տրանզիտով (անցումային խաղեր), ով էլ տանից է դիտելու խաղերը։ Կանոնակարգի համաձայն, ընտրական մրցաշարի խնբային փուլում լավագույն արդյունք ցույց տված լավագույն երկու հավաքականներն ամեն խմբից ստանալու են ԵՎՐՈ-2024-ի եզրափակիչ փուլի ուղիղ ուղեգիր, ևս 3 տեղ վիճարկվելու է անցումային խաղերում։
Խմբեր կան, որտեղ ինտրիգը մեռել է, և ամեն ինչ պարզ է։ Սակայն խմբեր կան, որտեղ այս երկու տուրերը ոչ միայն զուտ վճռորոշ են, այլև շատ ընտրանիների համար կարող են ունենալ ճակատագրական նշանակություն։ Առաջ անցնելով նշենք, որ մենք էլ ենք վերջին ցանկում։ Առաջարկում ենք ծանոթանալ բոլոր խմբերում ձևավորված պատկերին՝ ըստ այբբենական կարգի։
A խումբ
Վիճակահանությունից առաջ մի շարք մասնագետներ կարծում էին, որ Նորվեգիայի հավաքականը՝ Էրլինգ Հոլանդի ուժերով կարող է պայքարել Իսպանիայի հետ երկրորդ հորիզոնականը զբաղեցնելու համար։ Սակայն խմբում ձևավորված պայքարը չարդարացրեց նրանց սպասելիքները. «վիկինգները» ոչ միայն զիջեցին «Ֆուրիա ռոխային», այլև տանուլ տվեցին պայքարը շոտլանդացիներին։ Այսպիսով, Հոլանդը հերթական անգամ այս մրցաշրջանում կհայտնվի խորհրդանշական հավաքականում, բայց այս անգամ բացասական ենթատեքստով՝ «ֆուտբոլիստներ, որոնք չեն մասնակցի Եվրոպայի առաջնությանը»։ Իսպանիան ու Շոտլանդիան ունեն 15-ական միավոր։ Վերջին 2 տուրում Իսպանիայի մրցակիցները կլինեն Կիպրոսն ու Վրաստանը, Շոտլանդիայինը՝ Վրաստանն ու Նորվեգիան։
B խումբ
Ֆանտաստիկ ժանրի սիրահարների համար B խումբն իսկական հայտնություն է։ Ֆրանսիան խմբի բացահայտ առաջատարն է ու գերվստահորեն ապահովել է իր տեղը Եվրոպայի առաջնության եզրափակիչ փուլում՝ 6 հնարավորից տանելով 6 հաղթանակ ու վաստակելով առավելագույն 18 միավորը։ Գոլերի տարբերությունն էլ առավել քան տպավորիչ է՝ 13-1։ Աշխարհի գործող փոխչեմպիոնները տրամադրված էին մարտական։ Երկրորդ տեղում գտնվող Նիդերլանդների ընտրանին ունի 12 միավոր։ Նույնքան միավոր ունեն նաև հույները, բայց կա մի նրբություն. «Հելլեններն» այս միավորի պաշարը հավաքել են 7, իսկ հոլանդացիները՝ 6 խաղի արդյունքում։ Նիդերլանդների ընտրանուն մնացել է 2 հանդիպում հետնապահների հետ, հույները դեռ պետք է տանը ընդունեն Ֆրանսիային։ Այսինքն՝ հավատալ, որ Նիդերլանդները կպարտվեն Իռլանդիային ու Ջիբրալթարին…, մի տեսակ չի տեղավորվում ուղեղում։ Ջիբրալթարին պարտվելու համար հատուկ ունակություն է պետք, չնայած, եթե պետք լինի՝ «Նարնջագույնները» հանգիստ կարող են զանգահարել Երևան ու «խորհուրդ» հարցնել։
C խումբ
Անգլիայի ու Իտալիայի հավաքականները ընտրական երկրորդ մրցաշարում անընդմեջ հայտնվեցին նույն խմբում։ Սակայն եթե ազգերի լիգայում «Սկուադրա Աձուրան» կարողացավ ավելի բարձր դիրքավորվել վերջնական ցանկում, ապա ԵՎՐՈ-ի որակավորման փուլում Լուչանո Սպալետիի թիմը կանգնած է լրջագույն վտանգի առաջ։ Անգլիան 16 միավորով արդեն ապահովել է իր տեղը եզրափակիչ փուլում, իսկ Իտալիան պետք է հաղթի առաջիկա խաղը պարտադիր։ Իսկ մրցակիցները առավել քան լուրջ են։ Նախ տանը կապույտները պետք է ընդունեն Հյուսիսային Մակեդոնիային, որի անունը լսելիս «Աձուրայի» երկրպագուները վեր են թռչում տեղից՝ հիշելով Կատար-2022-ի անցումային խաղերի ողբերգությունը։ Հաղթելու դեպքում հաջորդ մրցակիցը լինելու է Ուկրաինան, որի հետ կբավարարի նույնիսկ ոչ-ոքին, քանի որ առաջին խաղում Իտալիան տանը հաղթել էր 2-1 հաշվով։
D խումբ
«Զգուշացեք, դռները փակվում են, հաջորդ կայարանը՝ մահվան դարձած մեր միջին խումբ»։ Իրավիճակն այստեղ կարող էր լինել պայթյունավտանգ, եթե Հայաստանի հավաքականն անփառունակ պարտություն չկրեր Լատվիայից։ Թուրքիան ապահովել է իր տեղը եզրափակիչ փուլում՝ իր ակտիվում ունենալով 16 միավոր։ Հաջորդ ուղեգրի համար պիտի պայքարի 3 թիմ։ Ամեն ինչ Ուելսի ձեռքերում է. անհրաժեշտ է վաստակել ոչ պակաս քանակության միավոր, քան Խորվաթիան, քանի որ հավասարության դեպքում առավելությունը բրիտանացիներինն է (անձնական խաղեր)։ Խորվաթները պետք է հավաքեն 6 միավոր ու սպասեն Ուելսի սայթաքելուն։ Թեորապես շանսեր ունի նաև մեր հավաքականը։ Խնդիրը առավել քան պարզ է՝ 6 հնարավորից վաստակել 6 միավոր ու սպասել խորվաթների անհաջողությանը Լատվիայի հետ խաղում։
E խումբ
Ահավոր խառն իրավիճակ է E խմբում, որտեղ դեռ թիմերից և ոչ մեկը չի ապահովել եզրափակիչ փուլի ուղեգիր։ Ամենամեծ շանսերն ունեն (կզարմանաք, բայց) ալբանացիները՝ ավելի պարզ օրացույցի և մրցակիցների հետ դրական անձնական լավ արդյունքների շնորհիվ։ Չեխերը հաջորդ փուլում հայտնվելու համար կարող են բավարարվել 2 միավորով, բայց անհրաժեշտ է, որ Ալբանիան հաղթի Մոլդովային։ Լեհերն ունեն ընդամենը 1 հանդիպում անցկացնելու՝ հենց չեխերի հետ։ Դրա համար պետք է հաղթել ու սպասել, որ Մոլդովան միավոր կփախցնի Չեխիայից։ Մոլդովան էլ ունի շանսեր, բայց պետք է կրկնվի վերոնշյալ «հայկական» սցենարը՝ 2 հաղթանակ ու մրցակիցների անհավանական սայթաքում։
G խումբ
Այս խմբում էլ դեռևս ոչ մի թիմ չի ապահովել իր տեղը եզրափակիչ փուլում, բայց գրեթե պարզ է ամեն ինչ։ Հունգարիան ու Սերբիան մեկ ոտքով արդեն Գերմանիայում են։ Մաթեմատիկորեն այս թիմերից մեկին դեռևս կարող է դուրս թողնել Չեռնոգորիան, սակայն դրա համար անհրաժեշտ են մի շարք ֆանտաստիկ համընկնումներ։ Նախ չեռնոգորցիները պետք է իրենց 2 հանդիպումները հաղթեն։ Բացի դրանից հունգարացիները կամ սերբերը պետք է պարտվեն Բուլղարիային, ինչը քիչ հավանական է, քանի որ բուլղարացիները խմբի հետնապահներն են։ Ընդ որում, Չեռնոգորիայի մրցակիցը վերջին տուրում հենց Հունգարիան է։
H խումբ
Ղազախստանի հավաքականի հեքիաթային ճանապարհը դեռևս չի ավարտվել։ Ուղիղ ուղեգիր ձեռք բերելը բարդ է, բայց իրատեսական շանսեր կան։ Պետք է առավելության հասնել Սան-Մարինոյի նկատմամբ տանը և հաղթել Սլովենիային դրսում։ Պետք է միևնույն ժամանակ հուսալ, որ Դանիան միավոր խլի սլովենացիներից տնային խաղում։ Միայն վերջին տուրում Սլովենիա – Ղազախստան հանդիպումը կվերածվի թրիլլերի ու կունենա մրցաշարային հույժ կարևոր նշանակություն։ Այլ սցենար ևս հավանական է. Եթե սլովենացիները հաղթում են դանիացիներին, ղազախները պետք է իրենց հույսը դնեն Հյուսիսային Իռլանդիայի վրա՝ հավատալով, որ բրիտանացիները միավոր կփախցնեն Էրիկսենից ու ընկերներից, այլապես Դանիան ու Սլովենիան կմեկնեն Եվրոպայի առաջնության։
I խումբ
Արդեն այսօր այս խմբում տեղի կունենա Իսրայել – Շվեյցարիա դիմակայությունը։ Առայժմ շվեյցարացիների ու ռումինացիների շանսերն ավելի նախըտրելի են, սակայն երկուսն էլ Իսրայելի հետ խաղեր ունեն, ու ամեն ինչ վերջինիս ձեռքում է, դեպքերի հաջորդականությունն էլ առավել քան պարզ՝ Իսրայելը հաղթում է իր բոլոր հանդիպումներն ու դուրս գալիս եզրափակիչ փուլ։ Այս խմբում կա նաև Կոսովոյի հավաքական, որը ևս թույլ, բայց շանսեր դեռևս ունի։ Դրա համար պետք է հաղթել Շվեյցարիային ու Բելառուսին ու սպասել շվեյցարացիների սայթաքելուն Իսրայելի հետ խաղում։ Ինչպես հասկանում եք՝ շանսերը մինիմալից էլ քիչ են։
J խումբ
Այս խմբում ամեն ինչ գրեթե պարզ է։ Բնականաբար, Պորտուգալիայի հավաքականը խմբում կգրավի առաջին տեղը։ Թիմն արդեն ունի 24 միավոր՝ 8 խաղում խփած 32 գոլ արդյունքով։ Երկրորդ տեղը գրեթե ապահովել է Սլովակիայի հավաքականը, բայց կարող են լինել խանգարող հանգամանքներ. Լյուքսեմբուրգն ու Իսլանդիան պետք է իրենց երկու խաղերում հաղթեն ու սպասեն, որ Սլովակիան երկու խաղում էլ պարտվի։
F խումբ
Այստեղ որևէ ինտրիգ չկա, դրա համար առանձնապես չենք էլ անդրադարձել. Բելգիայի ու Ավստրայի հավաքականները նախորդ տուրի արդյունքով ապահովել են իրենց ուղեգիրը Եվրոպայի առաջիկա առաջնությունում։
Ռոբերտ Գասպարյան
