Վերջին տարիներին հայկական ֆուտբոլում շատ են քննարկվում նաև մարզչական խնդիրները։ Շատերի կարծիքով հայ մասնագետները թերագնահատված են։ Գլխավոր պատճառներից մեկն էլ այն է, որ չունենք մարզիչներ, որոնք կարողացել են հայկական թիմ գլխավորելուց հետո կայուն արդյունքներ ցույց տալ արտասահմանյան թիմերում։ Հայաստանում մարզչական առաջին քայլեը սկսած ու արտերկրում աշխատանքը շարունակող մեր սակավաթիվ մարզիչներից մեկն էլ Արթուր Հովհաննիսյանն է։
Երիտասարդ մասնագետը 2014-2016 թվականին եղել է Հայաստանի պատանեկան հավաքականների ֆիզ․ պատրաստության մարզիչ , «Բանանցում» աշխատել է Արթուր Ոսկանյանի մարզչական շտաբում։ 2018–ին ղազախական «Կիզիլ Ժարում» եղել է ֆիզպատրաստության մարզիչ։ 2019-ին գլխավորել է Գելենջիկի «Վիստան», 2022 թվականին գլխավորել է բուլղարական «Բոտև 2»-ը, այնուհետև եղել է «Բոտևի» գլխավոր թիմի մարզչական շտաբում, որի կազմում դարձել է բրոնզե մեդալակիր։ Նախորդ տարի Հովհաննիսյանը վերադարձել է «Վիստա»:
Գելենջիկը ներկայացնող ակումբը, որի նախագահը Տիգրան Մկրտչյանն է, հիմնադրվել է 2019 թվականին։ Ակումբի գլխավոր նպատակը ֆուտբոլիստներ պատրաստելն է։ Նախորդ տարի թիմը դարձել է Կրասնոդարի երկրամասի չեմպիոն։ Այս տարի հաղթող է դարձել է Բոտևի գավաթի խարկությունում։
ArmSport-ի հետ զրույցում Հովհաննիսյանը խոսել է մարզչական կարիերայի, ռուսական թիմի ու այլ հարցերի շուրջ։
-Արթուր, վերջին տարիներին աշխատել եք Բուլղարիայում ու Դանիայում։ Ի՞նչ տվեց ձեզ այդ երկրներում մարզչական փորձը։
-Ինչպես Բուլղարիայի բարձրագույն խմբում, այնպես էլ Դանիայի առաջին խմբում աշխատելը դա մեծ փորձ էր, քանի որ առաջնությունների մակարդակը բարձր է։ Բուլղարիան ունի ընդգծված առաջատար՝ «Լուդոգորեցը», իսկ մրցանակային տեղերի համար պայքարում է 5-6 թիմ։ Դանիայի առաջին լիգայում կա գրեթե նույն մակարդակի 7 թիմ, որոնք պայքարում են սուպերլիգա դուրս գալու համար։ Այս երկրներում աշխատելը մեծ փորձ էր, քանի որ անընդհատ կար ճնշում մարզչի վրա, ու բարձր մակարդակի խաղերի քանակը շատ էր։ Մեծ ճնշում կար նաև երկրպագուների կողմից։ Գրեթե բոլոր խաղերին էլ տրիբունաները լեցուն էին լինում։ Բուլղարական թիմերում ընգրկված են բարձր վարպետություն ունեցող շատ ֆուտբոլիստներ։ Նման խաղացողների հետ և նրանց դեմ աշխատելը շատ կարևոր ու մեծ փորձ էր։
-Ինչքանո՞վ են տարբերվում հայ մարզիչները տեղի մարզիչներից։ Ինչու՞ այսօր չունենք եվրոպական միջին մակարդակի թիմեր մարզող մարզիչներ։
-Հայաստանում էլ կան շատ կոմպետենտ մարզիչներ։ Իմ կարծիքով ամենամեծ տարբերություններից մեկը երկրպագուների ճնշման տակ աշխատելն է։ Գրեթե բոլոր թիմերն ունեն մեծ ֆան-ակումբներ, որոնք մեծ դեր են խաղում ակումբի գործունեության ու նաև մարզչի աշխատանքի մեջ։
-Ի՞նչ խնդիրներ կան Հայաստանի մարզչական դպրոցներում։
-Ըստ ինձ, պրոֆիլային մասնագետների պատրաստման խնդիր ունենք։
-Ներկայումս գլխավորում եք ռուսական «Վիստան»․ Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում այս ակումբը։
-Անցյալ տարվա վերջում վերադարձա «Վիստա»։ Ակումբի հիմնական նպատակը ֆուտբոլիստների զարգացումն է ու ճանապարհ բացելը դեպի մեծ ֆուտբոլ։ Ակումբի կարճ պատմության մեջ ունեցանք բավականին լավ արդյունքներ, շատ ֆուտբոլիստներ պրոֆեսիոնալ պայմանագրեր են ստորագրել տարբեր երկրների ակումբների հետ։
-Թիմում կա՞ն կամ եղե՞լ են հայ ֆուտբոլիստներ։
-Հայ ֆուտբոլիստներ միշտ ունեցել ենք։ Կարեն Նալբանդյանը մոտ երկու տարի եղել է մեր թիմի ավագը, Նորայր Նիկողոսյանը, դարպասապահ Լևոն Տեր Մինասյանը, մոտ երկու տարի է մեզ մոտ է Էդգար Փիլոյանը, որը մոտ օրերս հնարավոր է պայմանագիր ստորագրի «Կրասնոդարի» հետ։
-Այս ընթացքում մտածել եք կարիերան Հայաստանում շարունակելու մասին։
-Դեռ ոչ, բայց ամեն ինչ առջևում է։ Իրականում եղել են առաջարկներ, հիմա էլ կա, բայց դեռ վաղ է այդ մասին խոսելը։
-Նախորդ ամիս երևանում երկու ստուգողական հանդիպում անցկացրիք և պարտվեցիք «Ալաշկերտին» ու «Արարատ-Արմենիային»։
-Հայաստան էինք ժամանել «Ալաշկերտի» հրավերով, որի համար շատ շնորհակալ ենք ակումբին։ Մեզ համար մեծ պատիվ էր խաղալ «Ալաշկերտի» ու «Արարատ-Արմենիայի» դեմ։ Մենք զգում էինք մեծ պատասխանատվություն մեզ վրա, քանի որ նրանք նախապատրաստվում էին եվրագավաթային խաղերին, ու մենք էլ լավ խաղ անցկացրեցինք երկու թիմերի դեմ։ Իմ կարծիքով, պատվով դուրս եկանք։
-Ի՞նչ մակարդակի վրա է գտնվում այս պահին հայկական ակումբային ֆուտբոլը։
-Ակումբային ֆուտբոլը վերջին տարիներին մեծ պրոգրես է ապրում։ Նախորդ մրցաշրջանում չեմպիոնության համար պայքարը շատ թեժ էր մինչև վերջին տուրը:
-Ինչպե՞ս կգնահատեք հայկական թիմերի ելույթները եվրագավաթներում։
-Ընդհանուր առմամբ՝ դրական։ Սպասելիքներն ավելի շատ էին «Ուրարտուից»։ Մնացած երեք թիմերը լավ հանդես եկան։ Երկրորդ փուլում «Ալաշկերտն» ու «Արարատ-Արմենիան» շատ լավ հանդես եկան ու արժանի էին հաջորդ փուլ դուրս գալուն։ «Փյունիկը» առանց լուրջ խնդիրների հաղթահարեց երկու փուլ, սակայն հաջորդում լուրջ խնդիրներ ունեցավ ու ցավոք չկարողացավ շարունակել պայքարը։
-Վերջին շրջանում հայկական ֆուտբոլում շատ էր խոսվում լեգիոներների սահմանափակման մասին։ Կո՞ղմ եք այս գաղափարին։
-Լեգիոներների սահմանափակումն ունի իր դրական ու բացասական կողմերը ոչ միայն Հայաստանում, այլև բոլոր երկրներում։ Լավ լեգիոներների մակարդակը չի կարող խոչընդոտ հանդիսանալ ֆուտբոլի զարգացման համար։
-Սկսվել է Հայաստանի առաջնության նոր մրցաշրջանը։ Արդեն կայացել է 4 տուր։ Կա՞ թիմ, որին կառանձնացնեք։
-Դեռ վաղ է առանձնացնել թիմերից մեկին։ Նախորդ տարվա լավագույն քառյակին, ամենայն հավանականությամբ, այս տարի կմիանա նաև «Նոան»։ ԲԿՄԱ-ն էլ հետ չի մնա ու անակնկալներ շատ կմատուցի։ Թիմը շատ մեծ աճ է գրանցել։
-Հայաստանի հավաքականը երկու անընդմեջ հաղթանակ տարավ Եվրո-ի ընտրական փուլում։ Առջևում դժվար խաղեր են։ Ի՞նչ կասեք այդ խաղերի մասին ու ինչպե՞ս կգնահատեք մեր թիմի շանսերը։
-Ինչ խոսք, հավաքականը դրական աճ է գրանցում, ունենք նաև որակյալ ֆուտբոլիստների համալրում։ Ավելի կարգապահ ու ագրեսիվ ենք սկսել խաղալ։ Ամեն դեպքում, մեզ շատ ծանր խաղեր են սպասվում։ Թուրքիայի դեմ իրենց հարկի տակ խաղալը դժվար է բոլորի համար, իսկ Խորվաթիան վերջին տասնամյակի ամենակայուն հավաքականներից մեկն է։
Երվանդ ՀԱԿՈԲՅԱՆ