Ի հեճուկս շատ մարդկանց, հարյուր հազարավոր «չուզողների», Լուչանո Սպալետին վերջապես արեց դա. 64 տարեկանում վերջապես դարձավ Իտալիայի չեմպիոն։ Եվ դա այն դեպքում, որ գրեթե բոլոր մասնագետները միաբերան պնդում են` «ժամանակին նրա գլխավորած «Ինտերն» ու «Ռոմաները» անհամեմատ ավելի ուժեղ էին, քան այս «Նապոլին», որի հետ «ճաղատ կախարդը» հասավ ոսկե հաջողության»։ Այս հաղթանակի շնորհիվ Լուչանոն իրեն իրավունք վերապահեց դեռևս կենդանության օրոք դիպչել երկնքին, որտեղից նրան արձագանքեց անձամբ ինքը՝ Նեապոլի Աստված Դիեգոն։
Իսկ ի՞նչ գիտենք մենք առհասարակ Լուչանո Սպալետիի մասին։ Հիմնական տեղեկությունները առավել քան մեկերեսային են.
- Սպալետին մարզչական կարիերան սկսել է «Էմպոլիում»
- «Ուդինեզեն» հանել է Չեմպիոնների լիգայի խմբային փուլ
- 2 անգամ մարզել է «Ռոման» ու դարձել Հռոմի թիվ մեկ թշնամին՝ Տոտիի հետ կոնֆլիկտի պատճառով
- Նրան կոչում են իտալական ֆուտբոլի գլխավոր անհաջողակ
Ստորև մենք կփորձենք ձեզ ներկայացնել Սպալետիի կյանքի որոշ մանրամասներ, որոնք ֆուտբոլասերների լայն շրջանակին հասանելի չեն եղել։ Գուցե դրանք լինեն փոքր-ինչ սենտիմենտալ և առանձնապես շատ կապ չունենան ֆուտբոլի հետ, սակայն հավատացեք՝ այն կփոխի ձեր պատկերացումը Սպալետիի մասին ու հիմնականում դեպի լավը։
Լուչանո «եկեք քաղաքից դուրս գնանք» Սպալետի
Լուչանո Սպալետին դեռևս 2016-ին խոստովանել էր, որ ֆուտբոլից զատ ավելի շատ կարող է խոսել դրա սահմաններից դուրս գտնվող կյանքի մասին։ Իտալացի մարզիչը սիրում է իր կյանքի մեծ մասն անցկացնել քաղաքից դուրս։ Իսկ Տոսկանայի «քաղաքից դուրս» կոչվածը աշխարհի ամենաչքնաղ վայրերից մեկն է, եթե չասենք ավելին. Սպալետին ծնունդով հենց Տոսկանայից է։ «Սիենան, Ֆլորենցիան ու Սան-Ջիմինյանոն երեք քաղաք են, որոնք պետք է սեփական աչքով տեսնել ու կյանքում չմոռանալ։ Ես բնություն սիրող մարդ եմ, եթե դուք էլ, ուրեմն Տոսկանան ձեր դրախտն է երկիր մոլորակի վրա»։
Սպալետին ունի 3 սեփական տուն Տոսկանայում, որոնցից մեկում ապրում է։ Այնտեղ նա ունի անթիվ ու անհամար խաղողի որթեր, ձիթենիներ, տասնյակ տեսակի կենդանիներ։ Սպալետին հատկապես մեծ սեր է տածում ձիերի նկատմամբ։ 2022 թվականի ամռանը նա պատմել է, որ իր ազատ ժամանակը 99 տոկոսով տրամադրել է ձիերի վարժեցմանը, և դա նրան հաջողվել է։ «Կյանքում կամ դու ես հեծնում, կամ քեզ են հեծնում։ Սա իմ կյանքի կարգախոսն է։ Ձիուն վարժեցնելու դեպքում վստահեցնում եմ՝ այլևս ոչ մի խնդիր անլուծելի չի լինի։ Ես սա կապում եմ ֆուտբոլի հետ։ Այսինքն՝ պետք է դաշտ դուրս գաս բոլորին հաղթելու ու ամեն ինչ հաղթահարելու նպատակով։ Եթե դուրս գաս վախով, որ ձիուն թամբել ու վարժեցնել չես կարողանալու՝ դատապարտված ես պարտության»։
Սպալետիի ընտանիքը բիզնեսով է զբաղվում։ Նույն Տոսկանայում նրանք վարձակալության են տալիս առանձնատներ, որոնք ունեն հաճույքի համար բոլոր պարագաները՝ ժայռամագլցումից մինչև ջրային մոտորանավակներ։ Երկար տարիներ բիզնեսը հիմնականում ղեկավարում էր նրա եղբայրը՝ Մարչելոն, որը սակայն 2019 թվականին մահացել է։ Սպալետին նաև արտադրում է 2 տեսակի գինի՝ Abbabbo Сarlo և Conlucio sette։ Առաջինը՝ «Պապա Կառլոն», Սպալետին ու իր եղբայրը կոչել են 1984 թվականին վախճանված հոր պատվին։ Երկրորդը թարգմանաբար նշանակում է «Լուչոյի հետ՝ 7»։ Թե ինչ է նշանակում այս պարագայում «7»-ը՝ գաղտնիք է։
Սպալետին մեծ տեղ է տալիս իր ընտանիքին։ Նրա հիմնական առանձնատան մուտքի մոտից հրաշալի երևում է հաստափոր կաղնու ծառը, որը 70-ականների վերջին տնկել է իր հայրը։ Մարզիչը հոր մահից հետո (այսինքն՝ մոտ 29 տարի) պարտադիր խնամում է ծառը, նույնիսկ մասնագետներ է վարձել, որոնք բերում են անհրաժեշտ պարարտանյութեր։ «Իմ տան շքամուտքի մոտ ձեզ կողջունի ոչ միայն հորս տնկած կաղնին, այլ հավերժացած հայրս ու եղբայրս։ Ես ցանկացել եմ նրանց ամբողջ հասակով արձաններ տեղադրել մուտքի մոտ՝ ձեռքերը լայնորեն պարզած։ Այդպես նրանք պատրաստ են գրկախառնվել բոլոր եկողների հետ, քանի որ իմ տունը միշտ էլ հյուրընկալ է եղել», – պատմել է Սպալետին DAZN-ի հետ զրույցում։
Մարզիչն աշխատում է Նեապոլում, այսինքն՝ մեղմ ասած, հեռու Տոսկանայից, նրա հայրն ու եղբայրը ողջ չեն։ Բնության այս հրաշքը հիմնականում վայելում է Իլվան՝ Սպալետիի մայրը։ Նա ասել է, որ Սպալետին ամենուրեք տեսախցիկներ է տեղադրել տանը։ «Իհարկե, ինձ դա դուր չի գալիս, բայց նա ցանկանում է հետևել իմ տեղաշարժին, որպեսզի անհրաժեշտության դեպքում հասնի օգնության», – ասել է տիկին Իլվան։
Լուչանո «եկեք շապիկներիս հավաքածուով թիթիզանամ» Սպալետի
Տոսկանայում Սպալետին ունի նաև այլ մեծ հարստություն՝ ավելի քանի 200 մարզաշապիկ, որոնք նա նվեր է ստացել տարբեր տարիների լեգենդար ֆուտբոլիստներից։ Այստեղ կարելի է գտնել մարզաշապիկներ տարբեր սերունդներից՝ Լորենցո Ինսինյեից մինչև Ռոնալդո ու Գաբրիել Բատիստուտա։ Իհարկե, այստեղ են նաև Ռոնալդուի ու Մեսիի մարզաշապիկները։
AntePrima24.it կայքին տված հարցազրույցում Սպալետին ասել է, որ իրեն նվեր է վերցնում պատմական մարզաշապիկներ։ «Իմ հավաքածուի մեջ դուք կգտնեք ֆուտբոլիստների մարզաշապիկներ, որոնք մտել են ֆուտբոլի պատմության մեջ՝ Բեքհեմ, Մալդինի, Կանավարո ու Բատիստուտա։ Իհարկե, ես մեծ սիրով եմ վերաբերվում «Նապոլիի» մարզաշապիկներին, աչք չեմ կարողանում կտրել։ Երևի թե նման վերաբերմունք ունեմ Սալահի, Կուլիբալիի և դե Ռոսիի մարզաշապիկների նկատմամբ։
Բնականաբար, լրագրողները չէին կարող չնկատել Ֆրանչեսկո Տոտիի մարզաշապիկները։ Սպալետին անկեղծացել է, որ Տոտին իր մարզչական կարիերայի ամենակարևոր ֆուտբոլիստներից մեկն է։ Նա ասել է, որ պահում է Տոտիի բոլոր մարզաշապիկները, որոնցով անվանի ֆուտբոլիստը խաղացել է։ Նա պնդել է՝ իրենց միջև առկա տարաձայնությունը ոչինչ չի նշանակում։ «Նա ուներ ֆանտաստիկ կամք ու բնավորություն, որոնք անչափ անհրաժեշտ էին ինձ ու թիմին։ Տոտին այնպիսի ֆուտբոլիստ է, որին հարկավոր չէ ինչ-որ բան ասել. նա պարզապես իր հետևից տանում է թիմը։ Նման երկրորդին ես չեմ տեսել», – պատմել է Սպալետին։
Բացի մարզաշապիկներից Սպալետին ունի այլ թուլություն ևս։ Իտալացի մարզիչը «ցնդում է» փոքր մուրճերի համար։ «Ոմանք հին մեքենաներ են հավաքում, մյուսները՝ ժամացույցներ, ես էլ փոքրիկ մուրճեր եմ հավաքում։ Դրանք ինձ անչափ դուր են գալիս։ Դրանք ունեն մի առանձնահատկություն՝ բոլորն էլ ձեռքի աշխատանք են։ Գործարանային մուրճերն ինձ հետաքրքիր չեն։ Քանի հատ ունե՞մ։ Եթե ասեմ՝ մարդիկ կմտածեն՝ խելագար եմ. դրանք 1000-ից ավելին են», – ծիծաղելով պատմում է Սպալետին։
Լուչանո «ես շատ հարուստ եմ, բայց չեմ սիրում տարբերվել» Սպալետի
Լուչանո Սպալետին Իտալիայում աշխատելու տարիներին վաստակում էր տարեկան մոտ 3 միլիոն եվրո։ Սակայն 2009-ին, երբ ռուսական ֆուտբոլում «փողին փող չէին ասում», նա ընդունեց «Զենիթի» առաջարկը։ Այնտեղ նա աշխատեց 5 տարի ու, տարբեր վարկածներով, վաստակեց ավելի քան 20 մլն եվրո։ Հիմա էլ Սպալետին վատ չի վաստակում։ Չնայած դրան, իտալացի մասնագետը միշտ էլ ապրել է հասարակ կյանքով։
«Իմ ընտանիքը Սանկտ-Պետերբուրգում ապրում է հասարակ կյանքով՝ մեր մեքենան ամենասովորականն է, բնակարանը՝ նույնպես», – պատմել է Սպալետին 2012-ին ու հավելել. «Իմ կինը հասարակ, բայց շատ համեղ ուտեստներ է պատրաստում, իսկ երեխաները չեն ապրում ցոփ ու շվայտ կյանքով, թանկարժեք ու բրենդային հագուստ նրանք չեն հագնում։ Իտալիայում կա մի ավանդույթ. 14 տարին լրացած տղաներին ծնողները գնում են էլեկտրոնային մոտոցիկլետներ։ Մենք չենք գնել, որովհետև հիմա դա շատ վտանգավոր փոխադրամիջոց է։ Ես աշխատում եմ ամեն օր ու իմ օրինակով ցույց եմ տալիս, որ ամեն ինչին պետք է հասնել համառ աշխատանքի շնորհիվ»։
Ռուսաստանում աշխատելու տարիներին տարածվել էր ևս մեկ լեգենդ, որ նա ապրում է 8 սենյականոց բնակարանում։ Ձմեռային դադարի մեկնելուց առաջ նա խնդրել էր ակումբի լրատվական ծառայությանը տեսանյութ պատրաստել նրա վարած հասարակ կյանքի մասին։ Ապրիլին տեսանյութը պատրաստ էր։ «Ես ցանկացա ցույց տալ, որ մեր տանը 2 սենյակից ու մի խահանոցից զատ այլ սենյակներ չկան, մեզ մոտ ամեն ինչ հասարակ է», – պատմել է Սպալետին «Զենիթի» ակումբային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում։
Լուչանո «բոլորին օգնության ձեռք մեկնեմ» Սպալետի
Սպալետին իր մարզչական կարիերայի ընթացքում գրեթե միշտ աչքի է ընկել շռայլ նվերներ բաժանելով։ Ձմեռային դադարի ժամանակ, երբ «Ինտերը» որոշել էր ֆուտբոլ խաղալ ավազի վրա, նա բաժանեց թիմը 2 մասի և հաղթողին խոստացավ թանկարժեք գինիներ (իհարկե, սեփական արտադրության)։ Իսկ 2010 թվականին, երբ «Զենիթը» նվաճեց առաջին գավաթը, երեկոյան ճաշկերույթի ժամանակ Սպալետին բոլորին հավաքեց ու, որպես շնորհակալություն, թանկարժեք ժամացույցներ նվիրեց։
Սանկտ-Պետերբուրգում Սպալետիին հիշում են որպես «սրտով» մարդու։ Ակումբի աշխատակից Իգոր Սիմուտենկովը պատմել է. «Մի օր Լուչանոն ավարտեց հերթական մարզումը ու ֆուտբոլիստներին տուն ուղարկեց։ Մեքենայի մոտ գնալու ճանապարհին նա նկատեց, որ ակումբի աշխատակիցները վերանորոգում էին ինչ-որ հատված։ Սպալետին անմիջապես միացավ նրանց, վերցրեց բահն ու սկսեց փորել։ Տնօրեններից մեկը, որը ականատես եղավ այդ դրվագին, բղավեց. «Դուք գժվե՞լ եք։ Հիմա ձեզ բոլորիդ դուրս կշպրտեմ աշխատանքից»։ Սպալետին հանգստացրեց նրան ու ասաց, որ ամեն ինչ կարգին է, իսկ հաջորդ օրը մոտեցավ ինձ ու ասաց. «Խնդրում եմ, այնպես արա, որ այս աշխատակիցներին աշխատանքից չազատեն», – ասել է Սիմուտենկովը։
***
Իրականում այսպիսի պատմությունները քիչ չեն։ Այդպես լինում է, երբ մարզիչը չափից շատ է հայտնի որպես «մարզիչ»։ Որքան նա տարվում է աշխատանքով ու ցուցադրում է իր բացառիկ ունակությունները, այնքան մեծ է ցանկությունը՝ բացահայտելու նրա մասին անհայտ մանրամասները։ Լրագրողների համար Սպալետին իսկական «մուրազ» է՝ երբեք ոչինչ չի թաքցնում, այնքան պարզ է ու հասարակ, նաև սիրում է խոսել։ Հիմա երկուստեք՝ նրա ու լրագրողների խոսելու ժամանակն է. Լուչանո Սպալետին 33 տարի անց Նեապոլ վերադարձրեց բաղձալի Սկուդետոն։
Ռոբերտ Գասպարյան
