«Եթե «Արագեյթ» համալիրը կառավարության որոշմամբ հաստատվեր 2021 թ. սեպտեմբերին, արդեն այս տարի գարնանը պատրաստ էինք սկսել աշխատանքները։ Կոնցեսիոն պայմանագրի ստորագրումից հետո հարկավոր էր 6-9 ամիս՝ տարածքի գլխավոր նախագիծն ամբողջացնելու ու հաստատելու համար»,- ArmSport-ի հետ առանձնազրույցում վստահեցնում է «Արագեյթ ինվեսթմենթսի» գործադիր մարմնի գրասենյակի տնօրեն Յանա Մարդիյանը:
Տարածաշրջանում խոշորագույն լեռնադահուկային հանգստյան գոտի կառուցելու նախագիծն արդեն մի քանի փուլ անցել է․ «Արագեյթ ինվեսթմենթսի» ու Քաղաքաշինության կոմիտեի միջև անգամ հուշագիր է ստորագրվել դեռևս 2020թ․ հունվարի 13-ին, իսկ երեք փուլերից բաղկացած ներդրումային ծրագրի մեկնարկը, որը նախապես նախատեսվում էր 2022-ի գարնանը, մի քանի փուլերից բաղկացած կառուցապատման աշխատանքներում ենթադրում է ներդնել մինչև 260 մլն եվրո։
Ներդրումային ծրագրի էությունը հետևյալն է. «Արագեյթ ինվեսթմենթսը» ֆրանսիական երկու ընկերությունների՝ MDP consulting and engineering և Société des 3 Vallées-ի հետ միասին նպատակ ունի Հայաստանում՝ Արագած լեռան ստորոտին կառուցել լեռնադահուկային հանգստավայր։ Consulting by MDP ֆրանսիական ընկերությունը զբաղվում է լեռնադահուկային տարածքների ճարտարագիտությամբ ու քաղաքաշինությամբ, իսկ Société des Trois-Vallées ֆրանսիական ընկերությունը, որը հիմնադրվել է 1946 թվականին, այժմ տնօրինում է Ֆրանսիայում գտնվող հայտնի Քուրշևել, Մերիբել-Մոթարետ և Լա Տանիա լեռնադահուկային համալիրների տարածքները:
Ոլորտում աշխատանքի լուրջ փորձով այս ընկերությունների մասնակցությամբ էլ նախատեսվում է ճոպանուղիների խոշորագույն ցանցով և 125 կիլոմետր դահուկուղիներով, զիփլայններով ու նման հանգստի համար լավագույն ենթակառուցվածքներով համալիր կառուցել հենց Հայաստանում, որը գտնվելու է Ուշի, Բյուրական, Ապարան համայնքների հարևանությամբ՝ Վարդենուտ, Արագած, Շենավան բնակավայրերի տարածքում։ Տարբեր փուլերում ներդրողները այցելություններ են կատարել Արագածի տվյալ հատված, կատարել մի շարք ուսումնասիրություններ, անգամ սահել տարածքում՝ հասկանալու, թե որքանով է այն համապատասխանում հենց դահուկային մարզաձևերին:
Լեռնադահուկային համալիրների կառուցման և կառավարման փորձ ունեցող ֆրանսիական ընկերությունների մասնակցությունն այս ծրագրին հիմք է տալիս ակնկալելու, որ Հայաստանում ոչ միայն կկառուցվի, այլև նման համալիրի գործարկման ճիշտ համակարգ կներդրվի։ Պետական մարմնի հետ հուշագրի ստորագրումը, սակայն, պարզվում է, որ չի խանգարում մեկ այլ ընկերության հետ նույնանման հուշագրի ստորագրմանը ։
Քաղաքաշինության կոմիտեի հետ հուշագրի ստորագրումից մոտ 3 ամիս անց՝ նույն թվականի մարտի 25-ին, ստորագրվում է երկրորդ համանման հուշագիրը՝ այս անգամ արդեն Տարածքային կառավարման նախարարության հետ, որը փաստացի նույն տարածքում նմանատիպ համալիրի կառուցման մեկ այլ նախագիծ է իրենից ներկայացնում։ Երկրորդ նախագիծը նախաձեռնել է «Ռիդ» ՍՊԸ-ն, որը պատկանում է ռուսաստանաբնակ գործարար Ռուբեն Գրիգորյանին։ Վերջինս հայտնի է Ռուսաստանում կառուցապատող իր ընկերությամբ՝ «Ռուցոգ-ինվեստ»-ով։ Ընկերությունն ավելի վաղ այդ տարածքի կամ նրա մի հատվածի նկատմամբ հավակնություն է ունեցել ֆերմաներ և ջրամբար կառուցելու, որը սակայն զարմանալի զուգադիպությամբ վերաձևակերպվել է որպես լեռնադահուկային հանգստյան գոտի։ Համաձայն մամուլում և պաշտոնական արձանագրություններում հրապարակված տվյալների՝ «Ռիդ»-ի լեռնադահուկային հանգստյան գոտի ենթադրող ծրագիրը բաղկացած է լինելու 300 ֆերմերային տնտեսություններից, գյուղմթերքի շուկայից, ջրամբարից, ճոպանուղուց, դահուկուղիներից, հյուրանոցային համալիրից։ «Ռուցոգ-ինվեստ»-ը Մոսկվայում մի քանի խոշոր, բազմաֆունկցիոնալ համալիրների շինարարական նախագծեր է իրականացրել, այդ թվում առևտրի խոշոր կենտրոններ, բնակելի համալիրներ։ Ընկերության պաշտոնական կայքից, սակայն, տեղեկանում ենք, որ վերջինս երբեք չի ունեցել լեռնադահուկային հանգստյան գոտու կառուցման և կառավարման փորձ։ Ուշադրություն է գրավում նաև այն, որ Ռուբեն Գրիգորյանն ու նրա անվան հետ կապ ունեցող ընկերությունները պարբերաբար հայտնվել են ռուսական հետաքննող մեդիայի ուշադրության կենտրոնում։
Այդուհանդերձ, նույն տարածքի նկատմամբ հավակնություններ ունեցող երկու նախագծերը գնահատող հանձնաժողովը դիտարկել է դրանք ու հավանություն տվել երկրորդին։ ArmSport-ի ունեցած տեղեկություններով ստեղծված միջգերատեսչական հանձնաժողովում չեն եղել համապատասխան մասնագետներ՝ հատկապես ձմեռային սպորտաձևերն ու մարզաշխարհը ներկայացնող։ Համապատասխան մակարդակով ներկայացված չի եղել նաև ՀՀ Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը՝ գնահատելու համար երկու նախագծերը։ ArmSport-ը երկու նախագծերի շուրջ իրավիճակը հասկանալու համար պաշտոնական հարցումներով դիմել է գործընթացին մասնակից բոլոր գերատեսչություններին, որոնց պատասխանները ստանալուց հետո հանգամանալից կներկայացնենք մեր ընթերցողներին։
Գևորգ Ղազարյան
