Ավստրո-Հունգարական իշխաններն ու հանքափորները․ Լոկալ դոմինանտները

Շարունակում ենք մեր նոր՝ Լոկալ դոմինանտները շարքը, և այսօր ևս կանդրադառնանք երեք ակումբների, որոնք իրենց ներքին առաջնություններում պարզապես լիակատար առավելություն ունեն իրենց մրցակիցների նկատմամբ բոլոր ասպեկտներում։

🇺🇦 «Շախտյոր»․ Ուկրաինա
Լիգայի թիմերի կազմերի ընդհանուր արժեքը – 396, 65 մլն եվրո
Թիմի կազմի արժեքը – 158,70 մլն եվրո (մոտ 40 %)

Եթե 90-ականներին Կիևի «Դինամոն» համարվում էր ուկրաինական ֆուտբոլի դրոշակակիրը, ապա 21-րդ դարի առաջին քսանամյակում այդ դերը ստանձնեց դոնեցկյան գրանդը։ Հենրիխ Մխիթարյանի նախկին ակումբը վերջին 20 մրցաշրջաններում չեմպիոն է դարձել 13 անգամ և վերջին 4 տարիների ընթացքում՝ անընդմեջ։

Այսքան տարիների ընթացքում որքա՜ն հանրահայտ ֆուտբոլիտներ են հայտնվել եվրոպական թոփ ակումբներում հենց «Շախտյորից»․ Վիլիան, Ֆերնանդինյո, Ալքս Տեյշեյրա, Լուիս Ադրիանո, Դուգլաս Կոստա, Չիգրինսկի, Տիմոշչուկ, Ֆրեդ, Ժադսոն և իհարկե՝ Հայաստանի հավաքականի ավագ Հենրիխ Մխիթարյանը։ Ներկայումս էլ դոնեցկյան թիմը շարունակում է նույն քաղաքականությունը վարել․ բրազիլացի տաղանդավոր երիտասարդներ+ուկրաինացի մի քանի վունդերկինդներ+մեկ-երկու այլ արտասահմանցի հեռանկարային ֆուտբոլիստներ։ Պատահական չէ, որ հենց այս պահին եվրոպական թոփ առաջնության ներկայացուցիչները շարունակում են հետևել «հանքափորների» նոր տաղանդների հաջողություններին։

Թիմի ներկայիս կազմի ընդհանուր արժեքը մոտ 160 մլն եվրո է կազմում, ինչը 1,4 անգամ մեծ է հիմնական մրցակցի՝ «Դինամոյի» կազմի ընդհանուր արժեքից, և 10-ապատիկ անգամ մեծ է մյուս թիմերի կազմերի արժեքներից (իսկ եթե համեմատենք «Ինգուլեցի» և «Մինայի» հետ՝ մոտ 30 անգամ)։

Պորտուգալացի մասնագետ Լուիշ Կաստրոյի թիմում ամենաթանկարժեք ֆուտբոլիստը բրազիլացի հարձակվողական ոճի կիսապաշտպան Տետեն է (20 մլն եվրո), ում հաջորդում է նրա հայրենակից, ձախ պաշտպան Դոդոն (18 մլն եվրո), իսկ նրանց հաջորդում է իսրայելցի հարձակվող Սոլոմոնը (15 մլն եվրո)։ Բոլորն էլ երիտասարդ, տաղանդավոր ֆուտբոլիստներ են և այս պահին հենց նրանք են «հանքափորների» գլխավոր լոտերը տրանսֆերային շուկայի աճուրդում։

Այս մրցաշրջանը հավանաբար ամենադժվարներից մեկը կլինի «Շախտյորի» համար, քանի որ «Դինամոն», «հանքափորների» նախկին մարզիչ Լուչեսկոյի գլխավորությամբ, այս տարի հավակնում է խախտել «Շախտյորի» հեգեմոնիան ներքին առաջնությունում (այս պահին կիևյան ակումբը գլխավորում է մրցաշարային աղյուսակը)։

🇭🇺 «Ֆերենցվարոշ»․ Հունգարիա
Լիգայի թիմերի կազմերի ընդհանուր արժեքը – 122,50 մլն եվրո
Թիմի կազմի արժեքը – 35,25 մլն եվրո (մոտ 28,8 %)

1960-ականներին Հունգարիայի ամենատիտղոսակիր թիմը՝ «Ֆերենցվարոշը», լավագույն ակումբներից մեկն էր Եվրոպայում, սակայն վերջին անգամ ակումբը հանդես է եկել ՉԼ-ի խմբային փուլում 25 տարի առաջ։ Նախորդ մրցաշրջանում հունգարական թիմը կարողացավ դուրս գալ Եվրոպա Լիգայի խմբային փուլ, իսկ այս մրցաշրջանում՝ կայացավ թիմի վերադարձը Չեմպիոնների Լիգա․․․ Ճիշտ է, ոչ այդքան տպավորիչ, բաց դա հունգարական գրանդի, այսպես ասած, առաջին լուրջ քայլերն են միջազգային հարթակում (խոսքը նոր ժամանակշրջանի մասին է)։ Իսկ ահա ներքին առաջնությունում «Ֆերենցվարոշը» վերջին երկու տարիների ուժեղագույն թիմն է (ընդհանուր առմամբ չեմպիոն է դարձել 31 անգամ)։

Թիմի ներկայիս կազմի ամենաթանկարժեք ֆուտբոլիստներն են նորվեգացի հարձակվող Թոկմաս Նգույենը (2,8 մլն եվրո), ուկրաինացի հենակետայի կիսապաշտպան Իգոր Խարատինը (2,5 մլն եվրո), ալբանացի կիսապաշտպան Միտրո Ուզունին և հունգարացի դարպասապահ Դենիս Դիբուշը (2,2-ական մլն եվրո), ովքեր, ընդհանրապես, Հունգարիայի առաջնության ամենաթանկարժեք ֆուտբոլիստերի քառյակն են կազմում։

«Ֆերենցվարոշը» ներկա պահին վստահորեն գլխավորում է Հունգարիայի առաջնության մրցաշարայի աղյուսակը՝ իր ակտիվում ունենալով միավորների հսկա առավելություն մոտակա մրցակիցներից։ Կարելի է ասել՝ հերթական չեմպիոնությունն արդեն իսկ Սերգեյ Ռեբրովի գլխավորած թիմի գրպանում է։

🇦🇹 «Զալցբուրգ»․ Ավստրիա
Լիգայի թիմերի կազմերի ընդհանուր արժեքը – 335,48 մլն եվրո
Թիմի կազմի արժեքը – 145,50 մլն եվրո (մոտ 43,4 %)

Եվ այսօրվա, հավանաբար, նաև ընդհանրապես՝ ամբողջ Եվրոպայում ամենաակնհայտ սուպերդոմինանտը՝ «ՌԲ Զալցբուրգը»։ Պարզապես պատկերցարեք, Ավստրիայի առաջնությունում հանդես է գալիս 12 թիմ, սակայան միայն «ցուլերի» կազմի արժեքը կազմում է ամբողջ լիգայի ֆուտբոլիստների ընդհանուր արժեքի մոտ կեսը։ Դա ֆանտաստիկ ցուցանիշ է։

Ավստրիական Red Bull հոլդինգը, որն ամբողջ աշխարհում հայտնի է որպես էներգետիկ ըմպելիքներ արտադրող ընկերություն, ֆուտբոլային քարտեզի վրա ունի 5 ակումբ, որոնցից մեկն էլ հենց զալցբուրգյան «ցուլերն» են (ավելի վաղ անդրադարձել ենք հոլդինգի սպորտային գործունեությանը. մանրամասները՝ այստեղ):

Ակումբը հիմնադրվել է 1933 թվականին և տարբեր ժամանակահատվածներում կրել է տարբեր անվանումներ՝ «Իլյաստար», «Աուստրիա», «Կազինո»․․․ Սակայն 2005 թվականին վերը նշված հոլդինգը ձեռք է բերում ակումբը և այն ստանում է ներկայիս անվանումը։ Ակումբը ձեռք բերելուց հետո այն դարձավ ներքին առաջնության ուժեղագույն թիմը, որը 2013/14 մրցաշրջանից սկսած անընդմեջ դառնում է երկրի չեմպիոն, և բացառությամբ 17/18 մրցաշրջանի, նաև գավաթակիր։ Ընդհանուր առմամբ «Զալցբուրգը» Ավստրիայի չեմպիոն է դարձել 14 անգամ, իսկ 1993/94 մրցաշրջանում նույնիսկ հասել էր ՈՒԵՖԱ-ի գավաթի եզրափակիչ։

Ներկայիս «Զալցբուրգը» ոչ միայն ներքին առաջնության ահուսարսափն է, այլ նաև պարբերաբար իր մասին լսեցնել է տալիս եվրագավաթներում։ Օրինակ, 2017/18 մրցաշրջանում թիմը հասավ մինչև Եվրոպա Լիգայի կիսաեզրափակիչ։ Բացի այդ, թիմն այժմ համարվում է եվրոպական ֆուտբոլային ուժեղագույն դարբնոցներից մեկը․ Էրլինգ Հոլանդ, Սադիո Մանե, Նաբի Կեյտա, Դոմինիկ Սոբոսլայի, Տակումի Մինամինո․․․ այս ցուցակը կարելի է դեռ երկար շարունակել։ «Զալցբուրգը» գրեթե ամեն նոր մրցաշրջանից հետո եվրոպական թոփ լիգաներին մատակարարում է 2-3 նոր տաղանդներ, որոնցից ոմանք հետագայում դառնում են ֆուտբոլային աստղեր։

Ներկա պահին ամենաթանակրժեք ֆուտբոլիստները «Զալցբուրգի» կազմում դա զամբիացի հարձակվող Պատսոն Դական է (20 մլն եվրո), նրա հայրենակից Ենոք Մվեպուն (13 մլն եվրո), մալիացի հարձակվողական ոճի կիսապաշտպան Սեկու Կոյտան (12,5 մլն եվրո), ամերիկացի կիսապաշտպան Բրենդան Արոնսոնը, 22-ամյա հարձակվող Բերիշան, և ևս մեկ մալիացի Մոհամեդ Կամարան (10-ական միլիոն)։ Ի դեպ, Կոյտան և Կամարան մի քանի օր առաջ ՈՒԵՖԱ-ի կողմից երեք ամսով որակազրկվել են ոչ թույլատրելի նյութեր օգտագորժելու համար։

Եվս մեկ հետաքրքիր փաստ․ Ավստրիայի առաջնության ամենաթանկարժեք ֆուտբոլիստների տասնյակը ամբողջովին կազմված է «Զալցբուրգի» ֆուտբոլիստներից։

Թիմը ներկայումս գլխավորում է առաջնության մրցաշարային աղյուսակը և, չնայած «Ռապիդի» և ԼԱՍԿ-ի կողմից ցուցաբերվող համառ մրցակցությանը, այս մրցաշրջանում ևս դժվար է պատկերացնելը, որ «ցուլերը» կզիջեն իրենց գահը․․․

Վար Բաբայան

Շարքի նախորդ մասերը

Սահարայից մինչև Տաշքենդ