Վերջին տարիների ընթացքում «Ոսկե գնդակի» ամենահետաքրքիր մրցավազքն անսպասելի ավարտ ունեցավ․ հաղթող ճանաչվեց «Մանչեսթեր Սիթիի» կիսապաշտպան Ռոդրին։ Երկար ժամանակ գլխավոր հավակնորդ Վինիսիուսը մրցանակաբաշխությունից միայն ժամեր առաջ տեղեկացավ, որ զբաղեցրել է երկրորդ հորիզոնականը։ Տեղեկությունն իմանալուց անմիջապես հետո Մադրիդի «Ռեալը» որոշում կայացրել չմեկնել Փարիզ, ինչը մեծ սկանդալ հասունացրեց ֆուտբոլում։ Վինիսիուսին կարելի է հասկանալ․ նա ոչ միայն կորցրեց բաղձալի մրցանակը, այլ նաև հնարավոր եկամուտը։ Forbes Sport-ը ներկայացնում է «Ոսկե գնդակի» տնտեսական կողմը։
Ռոդրին Փարիզից իր հետ տարավ ոչ միայն նոր մակարդակի մեդիամիջավայր, այլ նաև 13 հազար ամերիկյան դոլար արժողությամբ մրցանակ։ Ինչպես և շատ անձնական մրցանակներ, այնպես էլ «Ոսկե գնդակի» հաղթանակը ֆուտբոլիստին նյութապես ոչինչ չի տալիս։ Սա պարզապես 100 լրագրողների շրջանում հարցում է, որի արդյունքներով France Football-ը պարգևատրում է հաղթողին։ Այս տարի կազմակերպությանը աջակցեց ՈւԵՖԱ-ն, սակայն հեռուստատեսային հեռարձակումներից և գովազդից ստացված եկամուտի մեծ մասը մնաց France Football-ին պատկանող Éditions Philippe Amaury ընկերությանը։
Ֆուտբոլիստներին ոչինչ չի հասնում, բացի հեղինակությունից և մրցանակից։ Մրցանակն արժե մոտ 13 հազար 800 ամերիկյան դոլար և դրա պատրաստումը տևում է մոտ վեց ամիս կամ պահանջվում է ընդհանուր 100 ժամ անընդհատ աշխատանք։ Բնականաբար, եթե ֆուտբոլիստներից որևէ մեկը որոշի վաճառքի հանել «Ոսկե գնդակը», դրա արժեքը կլինի շատ ավելի բարձր։
Յուրաքանչյուր հաղթող կարող է պատվիրել «Ոսկե գնդակի» կրկնօրինակը։ Օրինակ՝ Կրիշտիանու Ռոնալդուն 2017 թվականին խնդրել էր կրկնօրինակ պատրաստել 4 տարի առաջ նվաճած գավաթից և այն դրել բարեգործական աճուրդում։ Իսրայելցի բիզնեսմեն Իդան Օֆերը այն գնեց 600 հազար ամերիկյան դոլարով, իսկ Ռոնալդուի մոտ մնաց իսկական «Ոսկե գնդակը»։
Այսպիսի աճուրդներ շատ հազվադեպ են անցկացվում և միշտ ուշադրություն են գրավում։ Օրինակ՝ 2021 թվականին վաճառքի էին հանվել Ալֆրեդո Դի Ստեֆանոյի երկու «Ոսկե գնդակները»՝ նվաճված 1957 և 1959 թվականներին։ Ֆուտբոլիստի երեխաները ստացան 129 հազար եվրո։ Իսկ «Սուպերոսկե գնդակը», որը ֆուտբոլիստը նվաճել է 1989 թվականին, վաճառվեց 212 հազար եվրոյով։ Արժեքը հասկանալի է՝ այս մրցանակը պատմության մեջ խաղարկվել է միայն մեկ անգամ։
2024 թվականին Aguttes աճուրդում կարող էր հայտնվել Դիեգո Մարադոնայի «Պատվավոր Ոսկե գնդակը», որը, հնարավոր էր, դառնար սպորտի պատմության ամենաթանկ վաճառքի առարկան։ Ընտանիքը սպասում էր, որ այն կհասնի միլիոնավոր դոլարների։ Սակայն աճուրդը չեղարկվեց դատարանի որոշմամբ, քանի որ Մարադոնայի ընտանիքը հայտարարեց, որ մրցանակը գողացել են 1989 թվականին։
Այսպիսով, մրցանակի արժեքը կարող է լինել գավաթի արժեքից հարյուրապատիկ անգամ բարձր։ Եթե մոտ օրերին Ռոդրին որոշի վաճառքի հանել «Ոսկե գնդակը», կարող է ստանալ մեծ գումարներ։ Սակայն հիմնական շահույթը բխում է մեդիադաշտում ունեցած հաջողություններից։ Հովանավորները և ակումբները պատրաստ են վճարել շատ ավելին։
Շատ ֆուտբոլիստների պայմանագրերում կա հատուկ բոնուսային կետ՝ «Ոսկե գնդակի» համար։ Ըստ Cadena SER-ի՝ այդպիսի կետ եղել է նաև Վինիսիուսի պայմանագրում։ Հաղորդվում է, որ եթե բրազիլացին ստանար մրցանակը, ապա «Ռեալը» ստիպված կլիներ վճարել նրան 1 միլիոն եվրո։ Չնայած հայտնի չէ՝ արդյոք այս կետը կգործի նաև հաջորդ տարիներին, սակայն դա շատ հավանական է։
Հայտնի չէ, թե որքան հավելավճար կստանա Ռոդրին «Մանչեսթեր Սիթիից»։ Ներկայումս 28-ամյա իսպանացին վաստակում է շաբաթական մոտ 180 հազար ֆունտ ստերլինգ։ Վերջերս հայտնի դարձավ, որ «քաղաքաբնակները» ցանկանում են երկարաձգել պայմանագիրը Ռոդրիի հետ՝ նրան թիմում պահելու համար։ «Մանչեսթեր Սիթիի» համար սա առաջին «Ոսկե գնդակն» է, ուստի ակումբի համար շատ կարևոր է թիմում պահել իսպանացուն։ Ակումբում նրան «ծրագրի կարևորագույն մաս» են համարում և շատ հնարավոր է, որ նրա շաբաթական աշխատավարձը կրկնակի բարձրանա՝ դառնալով 375 հազար ֆունտ ստերլինգ։ Դա նրան կդարձնի իր դիրքում ամենաբարձր վարձատրվող ֆուտբոլիստներից մեկը։
Բացի այդ, «Ոսկե գնդակի» շնորհիվ մեծանում է ֆուտբոլիստի հանդեպ շուկայական գրավչությունը։ Գովազդային ընկերությունները ցանկանում են տեսնել իրենց ապրանքանիշը լավագույն ֆուտբոլիստի հետ։ Օրինակ՝ ըստ իսպանական El Confidencial-ի՝ Լուկա Մոդրիչը 2018 թվականին «Ոսկե գնդակ» ստանալու համար Nike ընկերությունից հավելավճար ստացավ։ Ընկերությունը խորվաթ ֆուտբոլիստին հատուկ դիզայնով նոր խաղակոշիկներ նվիրելուց բացի, վճարեց նաև 800 հազար ամերիկյան դոլար։
Այս պարագայում Վինիսիուսի բախտը չբերեց, քանի որ Nike-ն արդեն նախապատրաստվել էր փայլուն արշավի։ Հնարավոր է՝ բրազիլացին հավելավճարներ և գովազդային առաջարկություններ ստանա արդեն գալիք տարվա հունվարին, երբ տեղի կունենա ՖԻՖԱ-ի The Best 2024 մրցանակաբաշխությունը։ Սպասենք և կտեսնենք։
Վերջին տարիներին «Ոսկե գնդակի» արժեքը կտրուկ աճել է։ Ear to the Ground-ի նորարարությունների տնօրեն Օուեն Լավերթիի խոսքով՝ նախկինում այս մրցանակին այլ կերպ էին վերաբերվում։ Ֆուտբոլիստի արժեքը հիմնականում որոշվում էր Չեմպիոնների լիգայում և աշխարհի առաջնություններում տարած հաղթանակներով։
Սակայն սոցիալական ցանցերի կտրուկ աճից հետո երկրպագուները շատ ավելի մեծ ուշադրություն դարձրեցին այս մրցանակին։ Լիոնել Մեսսիի և Կրիշտիանու Ռոնալդուի մրցակցությունն էլ «Ոսկե գնդակը» բարձրացրեց հանրաճանաչության գագաթնակետին։ Դրա վառ ապացույցն այն է, որ արգենտինացու երկրպագուները մշտապես հիշեցնում են նրա մրցանակների քանակը՝ վիճելով պորտուգալացու երկրպագուների հետ։
Փաստորեն, ֆուտբոլում անձի պաշտամունքը հասել է առավելագույնի։ Սա շատ նման է ամերիկյան մոտեցմանը, որտեղ առաջնային չեն միայն թիմային տիտղոսները, այլ նաև MVP մրցանակները։ The Athletic-ի նյութում բազմաթիվ փորձագետներ նշել են, որ ֆուտբոլը շարժվում է դեպի NFL կամ NBA մոդելը, որտեղ շատ ավելի կարևոր են անձնական նվաճումները և վիճակագրությունը։
Ընկերություններն էլ նկատում են այս միտումը։ B-Engaged միջազգային մարկետինգային գործակալության գործադիր տնօրեն Էսխին Շահի կարծիքով՝ «Ոսկե գնդակի» հաղթանակը կարող է ֆուտբոլիստի եկամուտները գովազդային պայմանագրերից միջինում ավելացնել առնվազն 25%-ով։ Այս մրցանակը հատկապես մեծ կարևորություն ունի կանանց ֆուտբոլում, քանի որ այն զգալիորեն բարձրացնում է մարզուհիների ճանաչելիությունը։
Սակայն գովազդատուների հետաքրքրությունը միշտ չէ, որ երկարաժամկետ է։ Օրինակ, նրանք բավականին արագ կորցրին հետաքրքրությունը Քարիմ Բենզեմայի նկատմամբ նրա հաղթանակից հետո։ Բայց «Ոսկե գնդակ 2022»-ի շնորհիվ Սաուդյան Արաբիայում նրան պատրաստ էին վճարել $100 միլիոն մեկ մրցաշրջանի համար, մինչդեռ գովազդից հարձակվողը վաստակում էր 25 անգամ պակաս։
Ռոդրիի պարագայում իրավիճակը մի փոքր այլ է՝ նա այնքան էլ հայտնի չէ։ Բազմաթիվ երկրպագուներ դժվարությամբ կճանաչեն նրա դեմքը, էլ չասած՝ լայն լսարանի մասին։ Ռոդրին սոցիալական ցանցեր չունի, հետևաբար՝ չունի միլիոնավոր անձնական հետևորդներ։ Սա մեծ թերություն է հովանավորների համար։ Իսկ Վինիսիուսի դեպքում ամեն ինչ կա՝ ճանաչելիություն, կերպար և հայտնիություն մի քանի մայրցամաքներում։
Այսպիսով, երբեմնի այս «ամերիկյան համակարգը», որտեղ հովանավորները պատրաստ են մեծ գումարներ վճարել յուրահատուկ անձնական նվաճումների համար, կարող է խնդիրներ առաջացնել։ Հյուսիսային Ամերիկայում Ռոդրիի նման համեստ ֆուտբոլիստի շուրջ արդեն իսկ կձևավորվեր պաշտամունք։ Իսկ հետո նաև հերթ կկանգնեին գովազդատուները։ Սակայն նման դեպք դժվար թե հնարավոր լինի Եվրոպայում։