2022 թվականը սահուն քայլերով մտնում է հունի մեջ։ Զուգահեռաբար ֆուտբոլային ռիթմի մեջ են մտնում նաև հայկական ակումբները, որոնք սկսում են պատրաստվել VBET Հայաստանի Պրեմիեր Լիգայի երկրորդ հատվածին։
Նախորդ մրցաշրջանի ընթացքում տարբեր պատճառներով Բարձրագույն խմբի առաջնությունից դուրս եկան «Լոռին», «Շիրակը» և «Գանձասար-Կապանը»։ Մինչև ընթացիկ մրցաշրջանի մեկնարկն ունեինք հստակություն, որ կրկին տեսնելու ենք 10 թիմերի պայքար։ Նախորդ մրցաշրջանի 7 ակումբներին միացան Բարձրագույն խմբի ուղեգրի նվաճած «Սևանը», ինչպես նաև ՀՖՖ-ի կողմից առաջնությանը մասնակցելու թույլտվություն ստացած ԲԿՄԱ-ն և «Նորավանքը»։
Մինչև առաջնության վերսկսվելը դեռևս ժամանակ կունենանք անդրադարձ կատարելու թիմերի նախապատրաստական շրջանին, իսկ այժմ հասկանանք՝ ինչով առանձնացավ մրցաշրջանի առաջին կեսը։
Շարունակական մարզչական փոփոխությունները․
Հայաստանի Բարձրագույն խմբի առաջնություններում բավականին հաճախ են տեղի ունենում մարզչական փոփոխություններ, ինչի առկայության պայմաններում դժվար է պատկերացնել, որ թիմերը կարող են կայունություն պահպանել։ Անընդհատ մարզչական փոփոխությունները, ինչպես նաև տրանսֆերային պատուհանի ընթացքում մեծաքանակ տեղափոխություններն ինքնին ժամանակ են պահանջում, որ տվյալ ակումբը ձեռք բերի խաղային «ձեռագիր», դրանից էլ տուժում է ողջ առաջնությունը։
Ընթացիկ մրցաշրջանի արդեն երկրորդ տուրում ունեցանք մարզչական առաջին փոփոխությունը։ «Ուրարտուից» կրած 1-4 հաշվով պարտությունից հետո զբաղեցրած պաշտոնից հեռացվեց առաջնության նորեկներից մեկի՝ «Սևանի» գլխավոր մարզիչ Արմեն Շահգելդյանը։
Վերջինիս գլխավորությամբ ակումբը 15 անընդմեջ հաղթանակ էր տարել, ինը ամիս չէր զգացել պարտության «դառնությունը» և վերջապես նվաճել էր Բարձրագույն խմբի ուղեգիր։ Այս ամենի համատեքստում մեղմ ասած զարմանալի էր ակումբի ղեկավարության կողմից նման որոշում ընդունելը՝ չնայած այն հանգամանքին, որ Շահգելդյանին փոխարինեց կիպրոսցի բավականին փորձառու մասնագետ Պամբոս Քրիստոդուլուն։
Մինչև ձմեռային դադարը մարզչական փոփոխություններ տեղի ունեցան նաև «Ալաշկերտում», «Նոայում» և «Վանում»։ Ալեքսանդր Գրիգորյանի հետ Կոնֆերենցիաների Լիգայի ուղեգիր նվաճած «Ալաշկերտի» գլխավոր մարզչի ղեկը առաջին կեսի երկրորդ հատվածում ստանձնեց սերբ Միլան Միլանովիչը։
Ինչու՞ եմ առանձնացնում այս ակումբը, քանի որ, մեր ունեցած տեղեկությունների համաձայն, Միլանովիչն այլևս Հայաստանի գործող չեմպիոնի մարզիչը չէ, և վերջինիս փոխարինել է ղազախական «Ատիրաուից» հեռացած Արամ Ոսկանյանը։
Ուղղակի արձանագրենք․ Առաջնության առաջին կեսի ավարտից հետո 10 թիմերից 4-ը, ասել է թե՝ 40%-ը, մարզիչ են փոխել։ Ի՞նչ կայունության մասին կարող է խոսք լինել․․․
Նույն «կոտրած տաշտակը»
Առաջնության մեկնարկից օրեր առաջ, երբ գիտեինք, որ 10 թիմ է մասնակցելու, գլխավոր հարցը, որն ինքս ինձ տալիս էի, հետևյալն էր՝ արդյո՞ք նույն քանակությամբ թիմերով կավարտենք ֆուտբոլային տարին, թե՞ կրկին որևէ թիմ կամ թիմեր մրցաշրջանի կեսից կլքեն առաջնությունը։ Այս հարցի պատասխանն արդեն բոլորս գիտենք։
«Սևանը», որը մեր առաջնությանը բավականին դրական լիցքեր էր հաղորդել, դուրս եկավ առաջնությունից՝ պատճառաբանելով, որ Հայաստանի Ֆուտբոլի ֆեդերացիայի ղեկավարությունը բացասական առումով հատուկ վերաբերմունք ունի իրենց նկատմամբ, սակայն սա լրիվ այլ թեմա է, և ամենևին ցանկություն չունեմ «ընկղմվելու» հակամարտության վերածված այս խոսակցությունների մեջ, մանավանդ որ «Սևան» ֆուտբոլային ակումբի նախագահի անվան տակ, որի անուն ազգանունն ի դեպ զարմանալիորեն երբևիցե չի նշվում, ակումբի պաշտոնական էջում մի քանի անգամ հայտարարություն տարածվեց, որ ամեն ինչի մասին հերթով խոսվելու է, բայց առ այսօր որևէ հանգամանալից բացատրություն չենք լսել․․․
Եթե այս բացասական տենդենցը շարունակվի, հաջորդ մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ ինքս ինձ հնչեցրած վերոնշյալ հարցի փոխարեն երևի կմտածեմ, իսկ այս տարի ո՞ր ակումբն է լքելու առաջնությունը։ Ցավալի է, բայց փաստ․․․
Անվերջ ակտուալ լեգեոներների լիմիտի թեման
Հատկապես վերջին երկու մրցաշրջանում ամենաքննարկվող թեմաներից մեկը շարունակում է մնալ լեգեոներների լիմիտի հարցը։ ՀՖՖ-ն այս ուղղությամբ վերջին երկու տարում ակտիվ աշխատանքներ ձեռնարկեց։ Նախորդ մրցաշրջանում յուրաքանչյուր թիմում առնվազն երկու հայ ֆուտբոլիստ պետք է միաժամանակ լիներ խաղադաշտում, իսկ այս մրցաշրջանում թիվը դարձավ երեք։
Մասնագետների մի մասը դրական է համարում այս փոփոխությունը, շատերն էլ նշում են, որ արհեստականորեն պետք չէ ավելացնել խաղադաշտում հայ ֆուտբոլիստների թիվը, քանի որ նրանք պետք է իրենց տեղը վաստակեն՝ հաղթելով ակումբակիցների հետ դիրքի համար մրցակցությունը։
Իմ սուբյեկտիվ կարծիքով ներկայիս ձևաչափը լավագույնն է, հայ խաղացողների քանակն արհեստականորեն ավելի մեծացնելն իսկապես կարող է լինել ռիսկային, քանի որ պետք է հաշվի առնել նաև մենթալիտետային մի շարք նրբություններ։ Սակայն, կանխարգելիչ որոշակի միջոցների կիրառումը կարևոր է, որպեսզի չունենանք այնպիսի պատկեր, որ խաղադաշտում գտնվող 22 ֆուտբոլիստներից ոչ մեկը հայ չլինի։ Ի դեպ, վստահ եմ՝ հիշում եք, նախանցած մրցաշրջանում նման պատկեր ունեցել ենք։
Խիստ վերաբերմունք կա նաև այն ակումբների նկատմամբ, որոնց երկու դարպասապահներն էլ լեգեոներ են։ Թերևս, հենց այստեղ ֆեդերացիան պետք է քայլեր ձեռնարկի, որպեսզի թիմերում դարպասը պաշտպանող առավելագույնը մեկ լեգեոներ լինի։ Մենք իսկապես ունենք հեռանկարային հայ դարպասապահներ, որոնցից քչերն են բավարար խաղաժամանակ ստանում, իսկ դարպասապահների լիմիտի կիրառման դեպքում յուրաքանչյուր թիմում կարող է լինել մեկ հայ դարպասապահ, որը, անգամ հիմնական չհամարվելով, լեգեոների հետ կպայքարի մեկնարկային կազմում տեղ ունենալու համար։
Հայտնություններ
Ընթացիկ մրցաշրջանն աչքի է ընկնում նաև նրանով, որ, վերջին տարիների համեմատ, երիտասարդ մի շարք ֆուտբոլիստներ իրենց հրաշալի են դրսևորում։ Քանի որ խոսեցինք դարպասապահներից, չենք կարող «ստվերում» թողնել ԲԿՄԱ-ի դարպասապահ Արման Ներսեսյանի և «Նոայի» ներկայացուցիչ Գրիգորի Մաթևոսյանի հիանալի խաղը։ Երկու դարպասապահներն էլ խաղերի զգալի մասում իրենց շատ լավ են դրսևորել։ Գրիգորին հասցրել է մի քանի անգամ հետ մղել իր դարպասին նշանակված 11-մետրանոց հարվածը, ինչպես նաև դառնալ հիանալի սեյվերի հեղինակ։
Արմանն էլ, չնայած ամենաշատ գոլ բաց թողած դարպասապահն է, անհատական խաղով հասցրել է տպավորել։ Իսկ այն, որ նա շատ գոլ է բաց թողնում, բոլորի համար էլ պարզ է պատճառը, ԲԿՄԱ-ն համալրված է երիտասարդ ֆուտբոլիստներով, որոնցից շատերն առաջին անգամ են հանդես գալիս Բարձրագույն խմբում, և նրանց ժամանակ է հարկավոր՝ ամբողջությամբ ադապտացվելու և պայքարելու ավելի բարձր արդյունքների համար։
Հրաշալի տպավորություն են թողնում «Ուրարտուի» երիտասարդ ֆուտբոլիստները՝ ի դեմս Նարեկ Գրիգորյանի, Նարեկ Աղասարյանի և Սերգեյ Մկրտչյանի։ Այս ակումբում կան նաև այլ հեռանկարային ֆուտբոլիստներ, որոնք ևս աստիճանաբար խոսել կտան իրենց մասին։
Իսկ որպես առաջին կեսի գլխավոր հայտնություն կառանձնացնեմ «Արարատ-Արմենիայի» կիսապաշտպան Արտյոմ Ավանեսյանին։
Նախորդ մարզիչների գլխավորությամբ Ավանեսյանը չէր կարողանում ցուցադրել լավագույն խաղային որակները, անգամ վարձավճարով տեղափոխվեց «Փյունիկ», որտեղ ևս առանձնապես չտպավորեց։ Եվ ահա, Դմիտրի Գունկոն, Հայաստանի կրկնակի չեմպիոնի ղեկը ստանձնելուց հետո, գտավ խաղադաշտում Արտյոմի լավագույն դիրքը, իսկ վերջինս վարձահատույց եղավ իր ցուցադրած խաղով։ Առաջնության առաջին կեսի ընթացքում ֆուտբոլիստը մասնակցել է իր թիմի բոլոր հանդիպումներին՝ դառնալով չորս գոլի և երեք արդյունավետ փոխանցման հեղինակ։ Կարծում եմ՝ ավելի խոսուն ապացույց չի կարող լինել։
Ռմբարկուական հրաշալի մրցապայքար
Ընթացիկ մրցաշրջանի ամենադրական կողմերից մեկը ռմբարկուների մեջ ծավալվող հիանալի մրցակցությունն է։ Վերջին տարիներին «կարոտ» էինք մնացել, որ մեր առաջնությունում ռմբարկուական հետաքրքրիր պայքար ծավալվի։
Նախորդ մրցաշրջանում մեր առաջնության լավագույն ռմբարկու ճանաչվեց «Արարատ-Արմենիայի» հարձակվող Յուսուֆ Օտուբանջոն, որը խփել էր ընդամենը 10 գոլ։ Ընթացիկ մրցաշրջանի առաջին կեսից հետո Յուսուֆն իր ակտիվում ունի արդեն 8 գոլ, և առջևում մի ամբողջական երկրորդ կես կա։ Սա դեռ ամենը չէ․ Օտուբանջոն ռմբարկուների պայքարում ընդամենը երրորդ տեղում է։ Առաջին հորիզոնականում է Երևանի «Արարատի» հարձակման գծի առաջատար Սերժ Դեբլեն, որը խփել է 13 գոլ, իսկ վերջինիս մեկ գոլով զիջում է Օտուբանջոյի թիմակից Մաիլսոն Լիման։ Մրցաշրջանի ավարտին վստահաբար ռմբարկուների մրցապայքարում բավականին գեղեցիկ պատկեր կունենանք։
Մեկ թիմի դոմինանտություն
Վերջին տարիների հետ համեմատած՝ ևս մեկ աչքի ընկնող իրողություն։ Առաջին կեսի ավարտից հետո մրցաշարային աղյուսակը գլխավորող «Արարատ-Արմենիան» ութ միավորի առավելություն ունի իրեն հետապնդող «Փյունիկի» նկատմաբ։ Մրցաշրջանի մեկնարկային տուրից ի վեր այս թիմը չզիջեց դիրքերը և հիանալի արդյունք է ապահովում։ Մենք սովոր ենք, որ մեր Բարձրագույն խմբի առաջնության առաջին և երկրորդ հատվածներն ամբողջությամբ տարբերվում են միմյանցից, և առաջին կեսի արդյունքներով 4-րդ կամ 5-րդ տեղը զբաղեցնող թիմը կարող է դառնալ չեմպիոն կամ մրցանակակիր։ Դժվար է ասել՝ «Արարատ-Արմենիան» կպահի՞ առաջատարի դիրքը, թե՞ վերջին տարիների տենդենցը կշարունակվի, և թիմերը երկրորդ հատվածը կսկսեն լրիվ այլ խաղամակարդակով։ Սակայն, այս ամենը ևս խոսում է անկայունության մասին։
Հայկական ակումբները մեկ տրանսֆերային պատուհանի ընթացքում գրեթե ամբողջությամբ փոխում են իրենց կազմը, իսկ մարզիչների փոփոխությունների մասին արդեն խոսեցինք։ Այս պարագայում չի կարելի պահանջել արդյունք, քանի որ նոր եկած ֆուտբոլիստներին և մարզիչներին տևական ժամանակ է անհրաժեշտ, մինչև կբարելավվեն խաղակցվածությունը և կպայքարեն արդյունքի համար։
Մեզ մնում է ուշի ուշով հետևել ակումբների նախապատրաստական շրջանին, ձեռքբերումներին և կորուստներին, իսկ մինչև առաջնության երկրորդ հատվածի մեկնարկը դեռևս ժամանակ կունենանք անհատապես անդրադարձ կատարելու բոլոր ակումբներին։
Սուրեն Մելիքսեթյան
