«Սիրելի երկրպագունե՛ր։ Հուսով եմ՝ ապահով եք և առողջ։ Մի քանի շաբաթ առաջ զգացի, որ վերականգման ընթացքում ունեմ խնդիրներ։ Ես պետք է ևս մեկ փոքրիկ արթրոսկոպիկ վիրահատական միջամտության ենթարկվեի իմ աջ ծնկի վրա։ Հիմա, ինչպես 2017 թվականի մրցաշրջանի նախաշեմին, ես ուզում եմ իմ ժամանակն օգտագործել, որպեսզի պատրաստ լինեմ խաղալ իմ լավագույն մակարդակում 100 տոկոսով։ Ես շատ եմ կարոտելու իմ երկրպագուներին և տուրը։ Անհամբերությամբ սպասում եմ այն օրվան, երբ տեսնելու եմ ձեզ 2021 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկին»։
Վերջին մեկ տարվա կտրվածքով մոլորակի ամենահարուստ մարզիկը հայտարարեց, որ իր վերադարձը հետաձգվում է ևս 7 ամսով։ Ռոջեր Ֆեդերերը աջ ծնկի վնասվածքից չի կարողանում ապաքինվել։ Շվեյցարացին ևս մեկ վիրահատություն է տարել։ Այս անգամ վերջնական վերականգման համար նա բաց է թողնելու ողջ 2020-ը, եթե իհարկե թենիսը վերադառնա այս տարի։
Այս պահի դրությամբ ATP-ն (Թենիսի պրոֆեսիոնալների միություն) և WTA-ը (Կանանց թենիսի ասոցիացիա) չեղարկել են տուրը մինչև հուլիսի 31-ը։ Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ օգոստոսի սկզբից թենիսի մրցաշրջանը շարունակվում է այսպես կոչված ամերիկյան տուրով՝ դժվար է հավատալ, որ այն կվերադառնա օգոստոսին։ Մի կողմից կորոնավիրուս, մյուս կողմից էլ աֆրոամերիկացի Ջորջ Ֆլոյդի սպանությանը հաջորդող բողոքի ընդզվուզմներ Միացյալ Նահանգների գրեթե բոլոր նահանգներում։ Այս ամենը ավելի մշուշոտ է դարձնում պրոֆեսիոնալ տուրի վերադարձը։
Ֆեդերերը դարձյալ որսաց պահը
Քիչ չեն մարդիկ, ովքեր մարտի սկզբին խոսում էին այն մասին, որ Ռոջերը գիտեր կորոնավիրուսի պանդեմիայի ահագնացող տեմպերի մասին։ Նա ճիշտ ժամանակ ընտրեց ու գնաց վիրահատվելու։ Իհարկե, այս ամենը ասվում էր Twitter-ում մեկնաբանությունների մակարդակով ու հումորային կոնտեքստով։
Եթե հիշենք, որ Ռոջերը լավ հարաբերություններ ունի Բիլ Գեյթսի հետ, գուցե իրո՞ք նա գիտեր այս ամենի մասին։ Լա՜վ, իհարկե, սա կատակ էր։ 38-ամյա մաեստրոն ոչինչ էլ չգիտեր, ու պատրաստվում էր վերադառնալ հունիսին՝ մասնակցելով Ուիմբլդոնին։ Ապրիլի 1-ին Ուիմբլդոնը չեղարկվեց։ Դա տեղի ունեցավ 2-րդ համաշխարհայինից հետո առաջին անգամ։ Ֆեդերերը առաջինը արձագանքեց խոտածածկ կորտերի գլխավոր մրցաշարի չեղարկմանը՝ այդ լուրը որակելով որպես «սարսափելի»։ Սակայն հիմա, երբ դրսում հունիսն է, իսկ կորոնավիրուսը հեռու է նահանջելուց, ակնհայտ է դառնում, որ Ուիմբլդոնի չեղարկումը լավ էր հենց Ֆեդերերի համար, քանի որ նա խնդիրներ ունի ու ինչպես հարկն է մասնակցել չէր կարող։
Հայելային վնասվա՞ծք, ի՞նչ է դա
Գուցե վերնագիրը ընթերցելիս չեք հասկացել նրա էությունն ու հիմա հետաքրքրությամբ կարդում եք հոդվածը հասկանալու համար, թե ինչի մասին է խոսքը։ Հիմնավորեմ, թե ինչու է այս վնասվածքը հայելային Ֆեդերերի համար։ Թենիսի սիրահարների համար գաղտնիք չէ, որ շվեյցարացի մաեստրոն կարիերայի մեծ մասն անցկացրել է առանց լրջագույն վնասվածքների։ 2016-ին նա վիրահատվեց առաջին անգամ։ Ճիշտ այնպես, ինչպես այս տարի, Ավստրալիայի բաց առաջնությունից հետո Ռոջերը ցավեր ուներ 2016-ին, բայց այս անգամ ձախ ծնկի վրա։ Ջոկովիչին կիսաեզրափակչում պարտվելուց հետո՝ հաջորդ օրվա առավոտը տարօրինակ էր լինելու Ֆեդերերի համար․․․
«Խաղից հետո ես հոգնած էի։ Հաջորդ օրը՝ առավոտյան, երեխաները եկան լողավազանից։ Ես նրանց ասացի, որ պետք է լոգանք ընդունեն։ Հիշում եմ՝ այդ պահին շրջվեցի՝ վերցնելու ջրի շիշը, որը սեղանին էր դրված։ Ես ձախ ծնկիս վրա ինչ որ բան զգացի, ինչ-որ բան լսվեց։ Կեսօրին, երբ ես երեխաների հետ կենդանաբանական այգում էի, հասկացա, որ անտանելի ցավեր ունեմ ծնկիս վրա»։
Այսպես, 2016-ի AO-ից հետո Ֆեդերերը վիրահատվեց ու վերադարձավ մայիսին։ Հռոմում նա հաղթեց Զվերևին, իսկ հետո պարտվեց Տիմին ու դարձյալ ցավեր ի հայտ եկան ծնկի վրա, ճիշտ այնպես, ինչպես հիմա։
Ֆեդերերը դադար վերցրեց ու այս անգամ վերադարձավ Ուիմբլդոնում։ Տարօրինակ է, բայց անգամ ծնկի անհարմարությամբ նա հասավ մինչև քառորդ եզրափակիչ ու այնտեղ ընկավ։ Այո՛, Ռոջերը ընկավ բառիս թե՛ բուն, թե՛ փոխաբերական իմաստներով։
Տեսանյութը՝ ստորև
Դե իհարկե, այս խաղը նա հաղթել չէր կարող։ Մի հատկանշական բան, որը պարտադիր է հիշելը․ Ֆեդերերը երբեք չի հրաժարվել հետագա պայքարից խաղի ընթացքում։ Դա երբեք չի եղել։ Նա խաղում է մինչև վերջին միավորը միշտ։ Համեմատության համար նշենք, որ թե՛ Նադալը, թե՛ Ջոկովիչը անում են դա։ Ռաոնիչին պարտվելուց հետո Ռոջերը հեռացավ մոտ 7 ամսով։ Նա որոշեց բաց թողնել US Open-ը, Օլիմպիական խաղերը։ Ու այդ ամենը հանուն ապշեցուցիչ վերադարձի, որի մասին խոստանում եմ պատմել առաջիկա օրերին։
Նույնը՝ 2020-ին
Եվ այսպես․ սցենարը կարծես թե նույնն է։ Ֆեդերերը դարձյալ բարձր մակարդակով խաղաց Մելբուրնում, հասավ մինչև կիսաեզրափակիչ։ Ու պարտվեց Ջոկովիչին։ Ճիշտ է, օրեր անց նա Նադալի հետ բարեգործական խաղ անցկացրեց Քեյփթաունում, որին մասնակցում էին նաև Բիլ Գեյթսն ու Տրեվոր Նոան, և միայն դրանից հետո հայտնի դարձավ, որ Ֆեդերերը այս անգամ էլ աջ ծնկի վնասվածք ունի։ Ի դեպ, այդ հանդիպումը թենիսում հաճախելիության պատմական ռեկորդ գրանցեց։
Այս ամենի մեջ կա մի մեծ տարբերություն։ Այս տարի թենիսում հարաբերական դադար է։ Թենիսը թերևս ամենագլոբալ սպորտաձևն է աշխարհում տարածաշրջանային զանազանության իմաստով։ Հնարավոր չէ անվերջ թռիչքներ ու մրցումներ իրականացնել նման համաճարակային իրավիճակում։ Այդ իմաստով աշնանն անգամ թենիսի վերադարձը հարցականի տակ է։
Իսկ հետո՞․․․
2017 թվականին Ռոջեր Ֆեդերերը իրականացրեց թենիսի պատմության ամենաանհավանական քամբեքներից մեկը, որի մասին խոստացա պատմել առաջիկա օրերին։ Իհարկե, շատերը գիտեն, թե ինչ եղավ 2017-ին, բայց վերհիշել ու նայել իրադարձություններին այլ դիտակետերից չէր խանգարի։ 35-ամյա Ռոջերից այդ ժամանակ սպասելիքները մեծ չէին, բայց ձախ ծնկի վիրահատությունից ու բազում դժվարություններից հետո նա 3 անգամ գլխավերևում պահեց Մեծ սաղավարտի մրցաշարերի գավաթը՝ երկու անգամ՝ Մելբուրնում, մեկ անգամ՝ Լոնդոնում։ 2021-ի հունվարին Ֆեդերերը կլինի 39 տարեկան։ 39-ը լրացած է լինելու։ 39-ամյա մաեստրոյից սպասումները մե՞ծ են լինելու։ Կարծում եմ՝ ոչ։ Մեծ չեն լինելու, ինչպես մեծ չէին 2017-ին։
Շուտափույթ ապաքինում Ռոջերին։ Եվ վերջում մի շատ կարևոր խորհուրդ Ռոջեր Ֆեդերերից։ Շատերն են պնդում, որ նրա մեծության կարևորագույն հատկանիշներից մեկն այն է, որ նա կարողանում է շատ արագ անջատել իրեն սթրեսային իրավիճակից ու մտածել միայն դրականի մասին։ Ֆեդերերը չի խաբում իրեն։ Եկեք տեսնենք, թե ինչ է ասում Ֆեդերերի նախկին մարզիչ Պոլ Անակոնը։
«2011 թվականին Ուիմբլդոնում Ցոնգային պարտվելուց հետո Ֆեդերերը եկավ տուն, պայուսակը դրեց հատակին ու սկսեց խաղալ իր դուստրերի հետ։ Մի քանի օր անց ես նրան հարցրի․ «ինչպե՞ս ես կարողանում պարտությունից հետո այդպես անջատել քեզ»։ Նա ինձ պատասխանեց․ «ես իմ կյանքում շատ եմ հաղթել։ Եղել են նաև պարտություններ։ Պետք է լինի բալանս»»։
«Ջոկովիչին 2019-ի եզրափակիչում պարտվելուց հետո Ռոջերը ասաց ինձ հետևյալը․ «ես նույնպես հաղթել եմ իմ կարիերայում խաղեր, որոնց արժանի չեմ եղել»։ Նա անկեղծ է իր հետ ու երբեք որևէ մեկի վրա չի բարդում իր անհաջողությունը։ Այդ է պատճառը, որ նա մրցակցում է ամենաբարձր տիտղոսների համար անգամ 38-ում»։
Դե ինչ, սպասում ենք քե՛զ, Ռո՛ջեր․․․
Արամ Սահակյան
