Չէինք հասցրել մարսել այն տեղեկությունը, որ համաշխարհային տուրն անցնում է առանց մեծն Ռոջեր Ֆեդերերի, երբ այս տարվա Ֆրանսիայի բաց առաջնությունում տեղի ունեցավ իրադարձություն, որը բոլոր առումներով դարձավ պատմական. Փարիզի կորտերում պարտվեց Ռաֆա Նադալը…հողի վրա…Ռոլան Գարոսում։ Բարդ է ընկալել այս տողերը, բայց ստիպված ենք։ Առհասարակ, այս մրցաշարում 14 անգամ հաղթանակած Նադալի համար այս պարտությունն ընդամենը 4-րդն է։ Եթե հաշվի առնենք, որ իսպանացին արդեն 37 տարեկան է, և մամուլում շրջանառվում էին լուրեր, որ Նադալը պատրաստվում է ավարտել կարիերան, սա թերևս նրա վերջին պարտությունն էր հարազատ կորտերում։
Նախախաղային քննարկումներ
Նովակ Ջոկովիչը նախօրեին տխրել էր, որ խաղը կեսօրին էր, քանի որ նա ուներ «շատ մեդիա պարտավորություններ», բայց նա պատրաստակամություն էր հայտնել հետևել խաղին, որքան հնարավոր է՝ շատ։ Անդրեյ Ռուբլևը ցավակցեց Զվերևին, որ հենց նա է, գուցե, լինելու վերջին թենիսիստը, որը կհաղթի Նադալին՝ սիրելի Ռոլան Գարոսում։ Իհարկե, փարիզյան անձրևը շատ բան արեց Նադալ-Զվերև հանդիպումը ուշադրության կենտրոնում պահելու համար։ Մնացած բոլոր խաղերն ընդհատվեցին երկու-երեք անգամ:
Երկուշաբթի կեսօրվա ծրագիրը դարձել էր գերպահանջված: Կենտրոնական կորտի տոմսերը, իհարկե, սպառվել էին վաղուց՝ շատ ավելի վաղ, քան պարզ էր դարձել, որ Նադալը կմասնակցի մրցաշարին: Իսկ երբ Ռաֆայի մասնակցության փաստը հաստատվեց (գործնականում որևէ մեկը դրան չէր էլ կասկածում), վերավաճառողները տոմսերի արժեքները բարձրացրին երկինք՝ 1500-ից 3000 եվրո։ Սոցցանցերում նույնիսկ 6000-6500 եվրոյի մասին գրառումներ եղան։
Աստղերը
Նման աստղազարդ տրիբունաներ համաշխարհային սպորտում, սովորաբար, ունենում է Մոնակոյի Գրան Պրին։ Բարեբախտաբար, Արքայական ավտոսպորտի ամենաշքեղ փուլի անցկացումը գրեթե համընկավ գրունտի արքայի ելույթի հետ, և մեծագույն աստղերը չէին կարող ձեռքից բաց թողնել Նադալի հավանական հրաժեշտի հանդիպումը տեղից դիտելու հնարավորությունը։
Իհարկե, բոլորը պասում էին տրիբունաներում Նովակ Ջոկովիչին։ Սերբ թենիսիստը հենց առաջին սեթից այնտեղ էր։
Կառլոս Ալկարասը, որին համարում են թենիսի ապագան հենց Նադալից հետո, նույնպես հետևում էր հայրենակցի խաղին՝ մի փոքր տխուր հայացքով։
Այս խաղի ընթացքում մենք բոլորս մի փոքր Ռոդրի էինք։ «Մանչեսթեր Սիթիի» հենակետային կիսապաշտպանի ռեակցիան լիարժեք արտահայտում է թենիս գոնե մի քիչ սիրող մարդկանց ապրումները։
Գրունտի արքան սիրելի մրցաշարին մասնակցելու հատուկ հրավեր էր ստացել ու հենց առաջին շրջանում պետք է մրցեր վերջերս գերազանց թափ հավաքած Ալեքսանդր Զվերևի հետ։ Գերմանիան ներկայացնող ռուս թենիսիստը 1-2 շաբաթ առաջ ուժեղագույնը դարձավ Հռոմի մաստերսում ու հաստատեց Ռոլան Գարոսում հաղթողի ֆավորիտներից մեկի իր կարգավիճակը։ Նրա դեմ վնասվածքի ու վիրահատության պատճառով երկար բացակայած Նադալը լուրջ պայքար ծավալելու շանս գրեթե չուներ՝ պարտություն 3-6, 6-7, 3-6 հաշվով։ Հասկանանք՝ ինչու՞ և ինչպե՞ս տեղի ունեցավ այս պարտությունը։
Պարտության պատճառները
Առաջնահերթ դիմում ենք մարդկանց, ովքեր համոզում էին իրենք իրենց և մյուսներին, որ ներկայիս Նադալը կարող է հանկարծ վերափոխվել նախկին (չքաղաքականացնել) Նադալի և սենսացիա առաջացնել մրցաշարի գլխավոր ֆավորիտներից մեկի դեմ խաղում. ապրում են ինչ-որ աշխարհում, այլ իրականությունում: Այո, Նադալը շատերից լավն է 37 տարեկանում, լավը կլինի 45-ում էլ։ Եվ դա գրեթե առանց խաղային պրակտիկայի, առանց մեծ հաղթանակների և առանց ինքնավստահության: Բայց նա չի ձգում թոփ 5-ի մակարդակին՝ նույնիսկ իր սիրելի մրցաշարի՝ իր սիրելի կորտում, որտեղ գրունտի յուրաքանչյուր մասնիկ նրան «դեմքով ճանաչում է», ձուլվում է նրա հետ և լրացուցիչ ուժ է տալիս:
Գլխավորը, ինչը պակասում էր Նադալին, նրա հարվածների «ծանրությունն» էր։ Դա ակնհայտ էր հանդիպման առաջին իսկ խաղարկումներից։ Առանց իր արքայական հարվածների ծանրության՝ Ռաֆան չի կարող թելադրել իր խաղն ու կամքը, չի կարող մրցակիցներին «լղոզել» կորտով մեկ, չի կարող դոմինանտ ուժ լինել դիմային գծի խաղարկումների ժամանակ։ Հատկապես այնպիսի հակառակորդի դեմ խաղում, ինչպիսին վարչապետ Զվերևն է։ Նադալի հարվածները շատ հաճախ զուրկ էին խորությունից, արագությունից, պտույտից։ Զվերևը կուլ տվեց մրցակցին ու նույնիսկ «ախ» էլ չասաց։
Մի տարօրինակ պահ էլ կա. անհասկանալի էր՝ ինչպե՞ս է Զվերևը հաղթում Նադալին ճիշտ այն մարտավարությամբ, որով նա հաղթում էր Նիկոլաս Հարիին՝ Հռոմի հիշյալ Մաստերսում: Ի վերջո, Նադալն (նույնիսկ այս տարիքում ու այս վիճակում) ու Հարին բոլորովին այլ մոլորակի խաղացողներ են: Բայց արի ու տես, որ նույն տակտիկան արդյունավետ աշխատեց նրանց երկուսի դեմ էլ. Զվերևը նրանց փակեց այսպես կոչված «բեքհենդ ծուղակներում»։ Նա մեծ հաջողությամբ ու բավական հեշտությամբ հաշվում էր Նադալի բեքհենդի անկյունը և նրան «թաղում» էր այնտեղ՝ չտալով նույնիսկ տարրական շունչ քաշելու հնարավորություն։
Բնականաբար, Նադալը Նադալ չէր լինի, եթե չկարողանար դուրս գալ այդ ծուղակներից։ Ինչ վիճակում էլ Ռաֆան լինի, նա գիտի, թե ինչպես պետք է կտրուկ խաղալ բեքհենդով, գիտի՝ ինչպես պետք է խիստ մոտիկ ու արդյունավետ խաղալ՝ դիմային ու եզրային գծերի երկայնքով: Բայց, ընդհանուր առմամբ, նրա մոտ բացակայում էր ագրեսիան, այն գիշատիչի բնազդը, որը նկատելի էր միշտ Նադալի խաղում այս 20 տարիների ընթացքում, չէր բավականացնում, որպեսզի նա հետևողականորեն հաղթահարեր գերմանացու ճնշումը: Նադալը չուներ արագություն, ինչը նրան թույլ չէր տալիս շարժման միջոցով իր համար ֆորհենդային դիրքեր ստեղծել և նախաձեռնությունը վերցնել։
Իհարկե, մենք տեսանք նաև հին Նադալից, Մեծ Նադալից ինչ-որ դրվագներ: Երբեմն արթնանում էր մահացու ֆորհենդ կրակող անխափան մտրակը, որն ահ ու սարսափ էր առաջացնում երկու սերնդի հակառակորդների շրջանում։ Երբեմն Ռաֆան վարպետության դաս էր ցուցադրում ցանցի մոտ։ Այս ամենը նրան թույլ էր տալիս երկրորդ և երրորդ սեթերում առաջ անցնել բրեյքով՝ ստիպելով Զվերևին պայքարել։
Իսկ հիմա հանենք վարդագույն ակնոցները և ներկայացնենք պայքարի իրական կողմը։ Այդպիսի հատվածները բավական չէին Նադալին։ Հանդիպման մեծ մասում Ռաֆան խաղում էր հակագրոհելով։ Պետք է խոստովանել, որ այս խաղում պայքարի ինտենսիվությունը հիմնականում պահպանվում էր այն պատճառով, որ մրցակիցը շատ սխալներ էր թույլ տալիս: Գուցե հենց դրա վրա էլ Նադալը փորձել էր դնել շեշտը, քանի որ գիտեր, որ Զվերև = շատ սխալներ։
Նադալի ու նրա երկրպագուների համար ամենատհաճը վճռական պահերին թույլ տված սխալներն էին։ Երկրորդ սեթում նրա վճռական մատուցումն էր, սակայն այդ գեյմը նա կատարյալ ձախողեց։ Փորձեց կառչել թայբրեյքերից, բայց դարձյալ վճռական պահին թույլ տվեց աններելի սխալ՝ իրականացնելով այս վատ դրոպ-շոթը։
Կոպիտ ասած՝ Նադալը ամբողջ հանդիպման ընթացքում ցույց տվեց, որ նրա խաղամակարդակն ու վարպետությունը ոչ մի տեղ չեն կորել, պարզապես վնասվածքից հետո այդ ունակությունները մտել են այլ՝ պակաս մրցունակ և թույլ օրգանիզմի, մարմնի մեջ, որը ոչ մի շանս չունի Զվերևի ու մյուս երիտասարդների դեմ։
Այո, պայքարելու ցանկությունը չի վերացել։ Խաղում 2 հատված կար, երբ նա, կարծես, հանձնվեց՝ մրցակցին տալով երկու բրեյք։ Բայց հետո նա թոթափեց վրայի «ժանգը» և սկսեց խաղալ ֆորհենդով, ավելի սուր մատուցել և հարձակվել: Ու զգացմունքները միացա՜ն։ Սովորաբար սառնարյուն Զվերևի ֆոնին տաքարյուն Նադալի յուրաքանչյուր սուր հարված Ռոլան Գարոսի կորտերը ողջունում էին մեծագույն հաղթանակի պես։ Այդ ժամանակ թվում էր՝ 2008 թվականն է կամ, առնվազն, 2022 թվականը: Բայց ամեն անգամ Ռաֆան բաց էր թողնում դրվագները, հապաղում էր, շեղ էր հարվածում։ Ու բոլորը հասկացան, որ, ի վերջո, 2024 թվականն է, Նադալն էլ 37 տարեկան է։
Տխուր է, բայց իրականությունը սա է։ Պետք է սովորենք ապրել ու սիրել թենիսն արդեն նաև առանց Ռաֆա Նադալի։
Ռոբերտ Գասպարյան