Հետևելով թոփ առաջնությունների հանդիպումներին, ամեն մրցաշրջանից առաջ, ինչու և ոչ՝ նաև ընթացքում, մենք ակնկալում ենք համառ պայաքար չեմպիոնության և մրցանակային տեղերի համար։ Իհարկե, ոչ բոլոր առաջնություններն են այդ առումով գերհետաքրքիր, որովհետև ժամանակ առ ժամանակ մենք հետևում ենք միևնույն թիմերի տոտալ առավելությանը ներքին առաջնությունում։ Օրինակ՝ «Բավարիան» կամ ՊՍԺ-ն իրենց լիգաներում։ Նրանց կազմերի արժեքները զգալիորեն գերազանցում են իրենց լիգաների մյուս ներկայացուցիչներին, սակայն միևնույն է, երբեմն նրանք ևս հանդիպում են համառ մրցակցության։ Բայց, հավատացեք, կան առաջնություններ, որտեղ մեկ ակումբի առավելությունն ավելի շոշափելի է, և այդպիսի ակումբների մասին էլ կխոսենք մեր նոր՝ Լոկալ դոմինանտները շարքում։
🇹🇳 «Էսպերանս»․ Թունիս
Լիգայի թիմերի կազմերի ընդհանուր արժեքը — 87,28 մլն եվրո
Թիմի կազմի արժեքը — 17,7 մլն եվրո (մոտ 20%)
Թունիսի առաջնությունում հանդես են գալիս 14 ակումբներ, սակայն միայն «Էսպերանսի» կազմի արժեքը կազմում է ամբողջ առաջնության բոլոր թիմերի կազմերի ընդհանուր արժեքի 20%-ը։ Այո, լիգան ուժեղագույններից չէ աշխարհում, նույնիսկ ինչ աշխարհ, Աֆրիկայում այն իր ներուժով զիջում է Եգիպտոսին, ՀԱՀ-ին և իր հարևաններին՝ Ալժիրին և Մարոկկոյին։ Բայց դա չի փոխում թունիսյան գրանդի տպավորիչ ցուցանիշը։ Կազմի արժեքով «Էսպերանսը» մայրցամաքում զիջում է միայն 4 ակումբի, իսկ հարևան երկրների առաջատար ակումբներին ընդհանրապես գերազանցում է մոտ 1,5 անգամ։
1919թ․ հիմնադրված ակումբը երկրի 30-ակի չեմպիոն է և հենց այս պահին ևս առաջատարն է ներքին առաջնությունում։ Թիմը 2018/19 մրցաշրջանի Աֆրիկայի Չեմպիոնների լիգայի հաղթողն է (ընդհանուր առմամբ 4 անգամ նվաճել է այդ տիտղոսը)։ Վերջին 4 տարվա ընթացքում թիմն առանց խոչընդոտների դառնում է ներքին առաջնության հաղթող։ Թիմի կազմում հանդես են գալիս, օրինակ, Թունիսի հավաքականի ներկայացուցիչները․ դարպասապահ Ֆարուկ Բեն Մուսթաֆան, հարձակվող Անիս Բադրին, ով թիմի ամենաթանկարժեք ֆուտբոլիտն է (1,1 մլն եվրո), կիսապաշտպան Յասինե Հենիսին։ Կան նաև լեգիոներներ․ Ալժիրի հավաքականի կիսապաշտպան Մեզիանեն, Լիբիայի հավաքականի կիսապաշտպան Էլհունին, Կոտ դ’Իվուարի ներկայացուցիչ հենակետային կիսապաշտպան Ֆուսեյնի Կուլիբալին, վարձավճարով թիմին է միացել ևս մեկ իվուարցի հարձակվող Տոգուին (Կոտ դ’Իվուարի հավաքական)։
🇺🇿 «Պախտակոր»․ Ուզբեկստան
Լիգայի թիմերի կազմերի ընդհանուր արժեքը — 71,05 մլն եվրո
Թիմի կազմի արժեքը — 12,85 մլն եվրո (մոտ 18%)
«Պախտակորը» ԽՍՀՄ-ի և Ուզբեկստանի հայտնի ֆուտբոլային ակումբներից մեկն է, որը հիմնվել է 1956 թվականին՝ «Սպարտակ» թիմի բազայի վրա։ 36 մրցաշրջանների ընթացքում (1956—1991 թվականներին) հանդես է եկել ԽՍՀՄ-ի տարբեր մակարդակների մրցաշարերում։ Անկախությունից հետո ակումբը 13-ական անգամ դարձել է երկրի չեմպիոն և գավաթակիր, ընդ որում՝ վերջին երկու մրցաշրջաններում ձևակերպել է ոսկե դուբլ՝ գավաթ+չեմպիոնություն։ Թիմում տարբեր ժամանակշրջաններում հանդես են եկել այնպիսի ֆուտբոլիտներ, ինչպիսիք են թուրքմենական ֆուտբոլի լեգենդ Արթուր Գևորգյանը, տեղի հայտնի ֆուտբոլիստներից Շացկիխը, Գեյնրիխը, Ջեպարովը, Օդիլ Ախմեդովը և Անդրեյ Հակոբյանցը։
Այժմ թիմի կազմը գրեթե կրկնակի անգամ թանկ արժե երկրի մյուս առաջատար թիմերի կազմերից (օրինակ՝ Տաշքենդի «Լոկոմոտիվից»), իսկ եթե համեմատենք «Շուրխոն Թերմիզի» հետ՝ այն 12 անգամ է թանկ։ «Բամբակագործների» ամենահայտնի ֆուտբոլիստը ներկայիս կազմում հավանաբար Շվեյցարիայի հավաքականի նախկին հարձակվող Էրին Դերդիոյկն է, իսկ ամենաթանկարժեքը՝ Ուզբեկստանի հավաքականի հարձակվող Իգոր Սերգեևը (1,5 մլն եվրո)։ Թիմը գրեթե ամբողջությամբ կազմված է ազգային հավաքականի ներկայացուցիչներից, որոնցից կարելի է առանձնացնել 23-ամյա Յասուր Յախշիբոևին, ով բավականին արդյունավետ էր հանդես գալիս Բելառուսի առաջնությունում։ Սակայն այս տարի նա նախընտրեց վերադառնալ հայրենիք և օգնել իր հարազատ ակումբին։
Տաշքենդը ներկայացնող ակումբը հաճախակի է մասնակցում Ասիայի Չեմպիոնների լիգային, որտեղ պարբերաբար դուրս է գալիս նաև փլեյ-օֆֆ փուլ (լավագույն արդյունքը՝ կիսաեզրափակիչն է 2002/03 մրցաշրջանում)։ Իսկ 2020թ․ թիմը հասել էր մինչև 1/4 եզրափակիչ։ Թիմի բյուջեն 2019թ․ տվյալներով կազմում է 20 մլն դոլար։
🇬🇷 «Օլիմպիակոս»․ Հունաստան
Լիգայի թիմերի կազմերի ընդհանուր արժեքը — 305,43 մլն եվրո
Թիմի կազմի արժեքը — 88,1 մլն եվրո (մոտ 29%)
Երբ Հունաստանում մարդիկ նոր են ծանոթանում, առաջին հարցը բարևելուց հետո այսպիսնն է․ «Օլիմպիակո՞ս», թե՝ «Պանատինաիկո՞ս»։ Ցավոք, այդ ժամանակները կարծես թե մնում են անցյալում, հելլենական սուպերդերբին այժմ այն ոգևորությունը մեզ չի պարգևում։ Հունաստանի առաջնությունը համարվում է եվրոպական ուժեղագույն առաջնություններից մեկը թոփ-5 լիգաներից դուրս, որոնց ներկայացուցիչները եվրագավաթներում հաճախակի հյուր են։ Բայց միևնույնն է, երկրի գլխավոր նավահանգիստը և Աթենքի արվարձան հանդիսացող Պիրեյոսի ներկայացուցիչը զգալիորեն գերազանցում է մյուս ակումբներին իր ներուժով։ Պատկերացնո՞ւմ եք՝ թիմի կազմի ընդհանուր արժեքը մոտ 1,5 անգամ գերազանցում է ՊԱՕԿ-ի, կրկնակի անգամ՝ ԱԵԿ-ի,և մոտ 4 անգամ իր լեգենդար մրցակցի՝ «Պանատինաիկոսի» կազմերի արժեքներին։
Պատահական չէ, որ առաջնության ամենաթանկարժեք 10 ֆուտբոլիստներից 7-ը հանդես են գալիս հենց «կարմիր-սպիտակների» կազմում, ու դեռ ավելին՝ նրանք հենց 1-7-րդ տեղ զբաղեցնող ֆուտբոլիստներն են։ Ամենաթանկարժեք ֆուտբոլիստը գվինեացի կիսապաշտպան Մադի Կամարան է։ 23-ամյա աֆրիկացին գնահատվում է 12 մլն եվրո։ Նրան հաջորդում են ֆրանսիացի պաշտպան Կեննի Լալան (9 մլն եվրո), Հունաստանի հավաքականի երիտասարդ աստղ Ֆորտունիսը (8 մլն եվրո), պորտուգալացիներ Ռուբեն Սեմեդուն և Բրուման (7-ական մլն եվրո)։ Թիմում տոն են տալիս հիմնականում լեգիոներները, մասնավորապես մարոկկացի հարձակվող Յուսուֆ Էլ Արաբին և եգիպտացի հարձակվող Ահմեդ Հասսանը (կամ պարզապես՝ Կոկա)․ հյուսիսաֆրիկյան դուետը այս մրցաշրջանում արդեն հասցրել է աչքի ընկնել ընդհանուր առմամբ 24 գոլով (16+8): Կիսապաշտպանությունում են հանդես գալիս Ֆրանսիայի հավաքականի նախկին ֆուտբոլիստներ Վալբուենան և Մվիլլան, լավ մրցաշրջան են անցկացնում հույն ֆուտբոլիստներ Մասուրասն ու Բուխալակիսը, պաշտպանությունում ամեն ինչ կարգավորում է հունական ֆուտբոլի վետերան Խոլեբասը։
«Օլիմպակոսը» երկրի 45-ակի չեմպիոն է, 28-ակի գավաթակիր․ վերջին 20 տարիների ընթացքում չեմպիոն է դարձել 17 անգամ։ Պարզապես տոտալ դոմինանտություն․․․ Եվ այժմ էլ թիմն ունի զգալի առավելություն ներքին առաջնությունում, և ,կարծես թե, հերթական չեմպիոնությունն արդեն իսկ գրպանում է․․․
Վար Բաբայան
